Điều trị Methadone giúp thay đổi hành vi nhận thức của người nghiện ma túy

Đề án thí điểm điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone được triển khai tại Hà Nội từ năm 2009 với 6 cơ sở điều trị ban đầu. Toàn bộ chi phí điều trị bao gồm cả thuốc và khám sức khỏe định kỳ đều được ngân sách Nhà nước và các tổ chức quốc tế tài trợ 100%. Tuy nhiên, từ đầu năm 2018 đến nay, các nguồn lực dành cho phòng, chống HIV/AIDS liên tục cắt giảm, bao gồm cả ngân sách nhà nước và vốn viện trợ quốc tế, do đó gây ảnh hưởng đến việc triển khai mở rộng các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, trong đó có điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone.

Bệnh nhân uống thuốc Methadone tại Trung tâm Y tế quận Long Biên (Ảnh: Khắc Ngãi)

Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone đã mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp bệnh nhân điều trị an toàn, tăng thể trạng sức khỏe, thay đổi hành vi nhận thức, giảm tội phạm do người nghiện gây ra nên trong thời gian qua, thành phố đã có nhiều chính sách, nguồn lực hỗ trợ cho công tác điều trị thay thế bằng Methadone.

Nói về hiệu quả của chương trình điều trị Methadone, ông Phạm Như Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế quận Long Biên (Hà Nội) cho biết: Chương trình điều trị Methadone đã mang lại hiệu quả thiết thực, giúp bệnh nhan thay đổi hành vi nhận thức, giảm sử dụng heroin, điều trị an toàn và giảm đáng kể chi phí cho gia đình người nghiện.

Điều này thể hiện rõ trong báo cáo thống kê của Sở Y tế về mức độ hiệu quả của điều trị Methadone. Cụ thể, trước khi điều trị Methadone, tỷ lệ bệnh nhân dùng chung bơm kim tiêm khá cao (chiếm khoảng 22%) nhưng sau khoảng một năm được điều trị Methadone đã không còn bệnh nhân sử dụng chung bơm kim tiêm. Chương trình điều trị Methadone cũng giúp thay đổi hành vi nhận thức của người nghiện ma túy trong việc sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục. Cụ thể, trước khi điều trị Methadone, tỷ lệ sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục là 50% nhưng sau một năm điều trị tăng lên 93,2% và sau ba năm đạt 96,7%. Việc bệnh nhân không dùng chung bơm kim tiêm và sử dụng bao cao su trong quan hệ tình dục, giúp dự phòng lây nhiễm HIV rất hiệu quả.

Bên cạnh đó, số lượng bệnh nhân sử dụng heroin cũng giảm đáng kể, từ 100% bệnh nhân sử dụng khi bắt đầu điều trị đã giảm xuống chỉ còn 1,9% sau ba năm điều trị. Tần xuất và số lượng cũng giảm nhiều, hầu hết rơi vào những bệnh nhân nghiện lâu năm, có tiền sử sử dụng heroin với tần suất, liều lượng cao và một số bệnh nhân đồng nhiễm HIV, lao và đang điều trị Lao, ARV có tương tác thuốc.

Nhận định về mức độ an toàn khi điều trị cai nghiện ma túy bằng Methadone, ông Phạm Như Dũng nói: Tất cả các bệnh nhân điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone đều an toàn, không có bệnh nhân tử vong do quá liều hoặc do tác dụng phụ không mong muốn của thuốc gây ra. Sức khỏe của hầu hết các bệnh nhân đều ổn định, nhân cách được phục hồi, bệnh nhân biết quan tâm đến bản thân và gia đình, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sau 12 tháng điều trị Methadone chuyển biến rất nhanh. Tỷ lệ bệnh nhân có việc làm tương đối cao, sau điều trị từ 12 - 24 tháng tỷ lệ bệnh nhân có việc làm là 73% còn từ 24-36 tháng tỷ lệ này là 79%.

Mặt khác, những bệnh nhân điều trị bằng methadone đã sớm ổn định về sức khỏe, kiềm chế nghiện tăng liều, có thể làm việc, sinh hoạt bình thường, không bị xuất hiện hội chứng cai. Ông Dũng cũng cho rằng, nếu điều trị được kết hợp với các biện pháp khác như giáo dục, trị liệu, quản lý và hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm ổn định lâu dài sẽ có hiệu quả rất tốt. Các bệnh nhân duy trì điều trị lâu dài đều có tiến triển về sức khỏe, tinh thần và ngoại hình thể chất, nhiều người đã tìm được công ăn việc làm giúp đỡ gia đình, bước đầu ổn định cuộc sống.