Điều tra viên kể chuyện cảm hóa tội phạm
Quá trình điều tra một vụ án cho đến lúc kết luận, chuyển sang truy tố, xét xử, Đại úy Nguyễn Văn Hùng và các điều tra viên là người tiếp xúc nhiều nhất với các bị can. Họ chính là những người đã đánh thức được phần người trong những kẻ phạm tội, dẫu là muộn màng...
Dẫu thực hiện nghiêm theo quy định của pháp luật nhưng mỗi khi một bản án chung thân hay tử hình được tuyên, Đại úy Nguyễn Văn Hùng, Đội phó Đội hướng dẫn điều tra tội phạm về ma túy, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lào Cai và đồng đội vẫn không khỏi chạnh lòng xót xa. Phía sau một bản án là những số phận con người. Sâu trong một kẻ phạm tội là lương tâm được thức tỉnh trước cuộc đời.
Quá trình điều tra một vụ án cho đến lúc kết luận, chuyển sang truy tố, xét xử, Đại úy Nguyễn Văn Hùng và các điều tra viên là người tiếp xúc nhiều nhất với các bị can. Họ chính là những người đã đánh thức được phần người trong những kẻ phạm tội, dẫu là muộn màng.
1."Đấu tranh với tội phạm ma túy thời gian có thể tính bằng tháng, thậm chí bằng năm... Những đối tượng mua bán ma túy với số lượng lớn, xác định khi bị bắt giữ đồng nghĩa đối mặt với mức án cao, thậm chí là chung thân và tử hình nên lỳ lợm và có trăm phương, nghìn kế để đối phó với cơ quan Công an.
Thành công của người điều tra viên là tạo được niềm tin của họ với những cán bộ thụ lý vụ án. Quá trình kiên trì đấu tranh với các đối tượng, mỗi điều tra viên cần nghiên cứu hoạt động, tâm lý, sở trường, nhân thân lai lịch, các mối quan hệ của đối tượng nhằm phát hiện ra những điểm yếu, nhu cầu thiết yếu của họ để phục vụ quá trình lấy lời khai..." - Đại úy Nguyễn Văn Hùng mở đầu câu chuyện.
Đại úy Nguyễn Văn Hùng, Đội phó Đội hướng dẫn điều tra tội phạm về ma túy, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tình Lào Cai nghiên cứu hồ sơ vụ án.
Cho đến bây giờ, Đội phó Nguyễn Văn Hùng và các đồng sự vẫn không quên lần đấu trí với hai đối tượng Vàng Thị Máy (SN 1987, trú tại bản Chin Chu Chải, San Thành, TP Lào Cai) và Mã Thị Hình (SN 1974, ở tại Cam Đường, TP Lào Cai). Với bản tính lỳ lợm, nữ quái Vàng Thị Máy không hợp tác với cơ quan Công an. Ngay khi bị đưa về phòng làm việc, đối tượng đã đập vỡ chiếc cốc thủy tinh vừa uống nước, rạch vào bụng gây chảy máu.
Suốt 3 tháng ròng, Máy im lặng, không nói chuyện với ai, không khai báo về hành vi phạm tội của bản thân và đồng bọn, dù đồng phạm là Mã Thị Hình đã khai nhận hành vi phạm tội. Đây là lần đầu tiên Đại úy Nguyễn Văn Hùng phải đối mặt với một đối tượng là nữ giới lỳ lợm và gian ngoan đến vậy. Nhưng càng khó khăn càng thôi thúc anh phải quyết tâm làm rõ vụ án. Sự kiên trì, trách nhiệm của người Đội phó đã dần cảm hóa được Máy.
Chia sẻ với chúng tôi, Đại úy Nguyễn Văn Hùng cho biết: Nhiều tháng trời anh kiên trì ngồi nói chuyện với Máy. Cùng với việc dùng các chứng cứ thu thập được chứng minh hành vi phạm tội của Máy; tuyên truyền, giải thích các quy định của pháp luật để bị can hiểu, thành khẩn khai báo, anh đã lặn lội lên Lai Châu, tìm gặp những người thân trong gia đình Máy.
Bởi trong suy nghĩ của Đại úy Hùng, trước khi là bị can trong vụ án này, đối tượng đồng thời cũng là một người mẹ, một người vợ. Nếu biết khơi gợi bản năng của Máy thì đối tượng sẽ khuất phục. Khi ngược ngàn về Lai Châu gặp gỡ những người thân trong gia đình Máy, Đại úy Nguyễn Văn Hùng đã tận mắt nhìn thấy hai đứa trẻ - con của Máy - nheo nhóc trong tình cảnh không có bố mà cũng chẳng có mẹ, sống nhờ vào sự giúp đỡ của những người họ hàng. Sau khi Máy bị bắt không lâu, người chồng nghiệp ngập của chị ta cũng sa lưới pháp luật. Khi được biết tin đó, Máy đã có những diễn biến tâm lý bất thường.
Vì đồng tiền, Máy đã sẵn sàng hình thành đường dây mua bán ma túy với số lượng lớn. Nhưng khi hay tin chồng bị bắt, người đàn bà đó đã lo lắng cho tương lai của hai đứa con thơ dại... Sau khi gặp gỡ gia đình Máy, Đại úy Nguyễn Văn Hùng đã gửi lời động viên đến Máy. Đối tượng sau đó đã tâm phục khẩu phục, khai nhận hành vi phạm tội. Vì cần tiền tiêu xài, Máy từ Lai Châu đã vận chuyển 5 bánh ma túy sang Lào Cai bán cho Hình thì bị bắt quả tang.
2. Từ quá trình đấu tranh với các đối tượng trong các đường dây mua bán ma túy, Đội phó Nguyễn Văn Hùng đã tỉ mỉ chắp nối được nhiều thông tin. Từ đó, anh và đồng đội đã đưa ra ánh sáng nhiều đường dây mua bán trái phép chất ma túy với số lượng lớn. Gần đây nhất là chuyên án bắt giữ 2 đối tượng gồm Giàng A Páo (SN 1979, trú tại xã Huổi Lếch, huyện Mường Nhé) và Vàng A Phía (SN 1982, ở xã Phì Nhừ, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) vào ngày 16-6, thu giữ tang vật là 23 bánh heroin.
Khi báo cáo lãnh đạo đơn vị xác lập chuyên án, "trong tay" Đại úy Nguyễn Văn Hùng chỉ có vỏn vẹn 2 cái tên, không rõ họ cũng không có năm sinh và địa chỉ cụ thể. Lần tìm từ con số không tròn trĩnh thật không dễ dàng, nhưng bằng niềm tin, Đại úy Nguyễn Văn Hùng xác định có một đường dây mua bán trái phép chất ma túy lớn từ Điện Biên đưa sang Lào Cai tiêu thụ.
"Việc thu thập thông tin về các đối tượng không dễ dàng vì bọn chúng hoạt động theo đường dây, ổ nhóm khép kín, các mắt xích có mối quan hệ thân thiết với nhau. Việc thâm nhập, nắm bắt thông tin vừa khó khăn lại phải đối mặt với nguy hiểm", Đại úy Nguyễn Văn Hùng chia sẻ.
Khi đã thu thập được thông tin về hoạt động của các đối tượng, điều tra viên Nguyễn Văn Hùng và đồng đội lại đối mặt với những khó khăn khác. Khi anh em trinh sát nắm được thông tin thì chưa kịp triển khai lực lượng do thời gian quá ngắn.
Trong khi đó, các đối tượng trong vụ án phân công vai trò rõ ràng, mỗi đối tượng thực hiện hành vi phạm tội ở một giai đoạn khác nhau, việc xây dựng kế hoạch trinh sát đòi hỏi phải tỉ mỉ, không được xảy ra một sai sót. Song bằng sự tỉ mỉ của mình, anh cùng đồng đội xác lập và phá án thành công.
Trong những năm trở lại đây, các vụ án Đội hướng dẫn điều tra tội phạm về ma túy nói chung, Đại úy Nguyễn Văn Hùng nói riêng được giao phụ trách đều là những vụ án nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Con số gần 40 trường hợp có án tử hình đang chờ thi hành đã phần nào cho thấy tính chất cam go, khốc liệt của cuộc đấu tranh với tội phạm ma túy trên biên giới Lào Cai.
Nếu ở giai đoạn phá án, thường xuyên đối mặt với hiểm nguy, song cùng lúc có thể huy động các lực lượng để tập trung phá án thì ở giai đoạn sau khi bắt giữ, các điều tra viên như Đại úy Nguyễn Văn Hùng hầu như phải đơn thương, độc mã thực hiện một mình.
Bộ luật Hình sự mới có những quy định bắt buộc đối với người điều tra viên, vì thế áp lực đặt ra đối với anh và đồng đội không phải là nhỏ. Trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, có những quy định về thủ tục mà các điều tra viên buộc phải tuân thủ, không được làm sớm nhưng cũng không được làm muộn. Việc hoàn thiện hồ sơ phải khẩn trương nhưng cũng phải đảm bảo chính xác, theo quy định của pháp luật, đảm bảo đúng người đúng tội. Trong khi đó, đối tượng phạm tội về ma túy phần lớn là những kẻ từng nhiều lần ra tù, vào tội, có kinh nghiệm đối phó với cơ quan điều tra.
Kể lại một kỷ niệm đặc biệt trong cuộc đời đánh án của mình, Đội phó Nguyễn Văn Hùng chia sẻ với chúng tôi về quá trình triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh, xuyên quốc gia cách đây hơn 2 năm.
Vào thời điểm đó, Đại úy Nguyễn Văn Hùng đang là trinh sát Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lào Cai. Những ngày lăn lộn bám tuyến, địa bàn trọng điểm, anh phát hiện đường dây vận chuyển, mua bán ma túy do đối tượng người Mông ở xã Pha Long, huyện Mường Khương và xã Cán Hồ, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai điều hành. Lợi dụng mối quan hệ thân tộc, dân tộc, các đối tượng mua bán ma túy ở Trung Quốc đã móc nối với các đối tượng là người dân tộc Mông ở Điện Biên và Lào, vận chuyển ma túy với số lượng lớn về Lào Cai rồi đưa sang Trung Quốc tiêu thụ.
Khi tiếp cận, nắm bắt phương thức, thủ đoạn hoạt động của đối tượng, người cán bộ ấy đã thể hiện được bản lĩnh và sự mưu trí của mình. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, anh và đồng đội đã xác định được hai đối tượng nổi ở Pha Long gồm Hảng Thị Si (SN 1982) và Sùng Seo Sếnh (SN 1986) cùng trú tại Mường Khương.
Các đối tượng thường sang Lào, Trung Quốc rồi về tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai gặp gỡ, quan hệ với các đối tượng có biểu hiện nghi vấn mua bán chất ma túy. Tiến hành xác minh, xác định trong số đó có hai anh em đối tượng Thào A Chư (SN 1987) và Thào A Dia (SN 1992) và Giàng A Phình (SN 1989, cùng ở tỉnh Điện Biên). Với sự mưu trí, dũng cảm của Đại úy Nguyễn Văn Hùng và đồng đội, 2 đối tượng Thào A Chư và Sùng Seo Sếnh đã bị bắt giữ cùng tang vật là 9 bánh heroin. Sau khi bắt giữ, anh cùng đồng đội lại trực tiếp đấu tranh với các đối tượng.
Quá trình đấu tranh, các đối tượng khai báo đã 2 lần vận chuyển trót lọt 37 bánh heroin đến huyện Mường Khương và Bát Xát (Lào Cai) bán cho các đối tượng vận chuyển sang Trung Quốc tiêu thụ... Tổng kết chuyên án đã bắt 4 đối tượng, thu giữ tang vật là 5,364kg heroin.
Dưới sự chỉ đạo của Ban giám đốc Công an tỉnh Lào Cai; lãnh đạo Phòng CSĐT tội phạm về ma túy, các chuyên án do Đại úy Nguyễn Văn Hùng cùng đồng đội xác lập đều khám phá thành công; bắt giữ các đối tượng cầm đầu, góp phần ngăn chặn dòng chảy của ''cái chết trắng''. Với những kết quả, thành tích đã đạt được, Đại úy Nguyễn Văn Hùng vinh dự được Bộ trưởng Bộ Công an, UBND tỉnh Lào Cai tặng Bằng khen; nhiều lần được Giám đốc Công an tỉnh Lào Cai tặng giấy khen về thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy.
