Điều rớt giá thảm thương, nông dân như ngồi trên đống lửa

Thu hoạch điều ở tỉnh Bình Phước . Ảnh: N.Q.H

Ông Điểu Ken, xã Đoàn Kết, huyện Bù Đăng (tỉnh Bình Phước) cho biết: “Thời điểm này của năm ngoái, giá điều tươi tư thương mua ngay tại vườn ngót nghét 50.000 đồng/kg. Vậy mà nay, họ chỉ mua với giá từ 25.000 – 30.000 đồng/kg. Giảm sâu bình quân 15.000 – 20.000 đồng/kg”.

Trong khi đó, ông Trần Đức Lý, ấp Thạch Màng, xã Tân Lợi, huyện Đồng Phú (tỉnh Bình Phước) nói: “Các đại lý mua điều hiện đòi hỏi hạt phải no tròn, đều, chín già mới mua với giá gần 30.000 đồng/kg. Còn những hạt điều lép, nhỏ hạt, bị loại ra, không mua, hoặc chỉ mua với giá 15.000 đồng/kg. Nếu trộn lẫn với điều chất lượng thì mức giá chỉ 24.000 đồng/kg”.

Chế biến hạt điều xuất khẩu tại Công ty TNHH Phúc An (Bình Phước). Ảnh: T.V

Mùa điều năm 2019 được đánh giá là bội thu, tỉ lệ đậu trái khá tốt và ít xuất hiện sâu bệnh… Theo ý kiến của người trồng, ngay từ khi cây điều bắt đầu trổ bông, các chủ vườn đã có sự chăm sóc kỹ càng như phun thuốc ngừa sâu, kích thích tăng trưởng, ngăn chặn khô cành, cháy lá… Ngoài ra, thời tiết trước và sau Tết Nguyên đán khá tốt, không có mưa thất thường nên các vườn điều đều trúng mùa.

Ông Phạm Sỹ Hoàn - Chủ tịch UBND xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập - cho biết: “Cả xã có 2.400 ha điều. Mùa điều năm nay, hầu hết các nhà vườn đều trúng nhưng lại gặp khó ở giá tư thương mua điều thấp quá. Trong lúc đó, nhân công hái điều kiếm không ra, giá nhân công lại cao".

Vụ điều năm 2018, giá thuê hái điều chỉ 3.000 đồng/kg thì năm nay tăng 4.000 đồng/kg nhưng tìm đỏ mắt không đủ nhân công hái điều cho các nhà vườn.

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2018 xuất khẩu hạt điều của cả nước đạt 339,7 nghìn tấn, trị giá 3,09 tỉ USD, tăng 5,3% về lượng nhưng kim ngạch giảm 3,6% so năm 2017. Giá nhân điều xuất bình quân 9.012,9 USD/tấn, giảm 9,5%. Giá điều xuất khẩu sụt giảm đã ảnh hưởng đến thị trường điều thô trong nước.

Theo ông Đặng Hoàng Giang - Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam, hoạt động mua điều thô trong nước cũng trầm lắng do giá điều nhân xuất khẩu sụt giảm khiến các nhà máy không còn động lực mua nguyên liệu đầu vào sản xuất, trừ một số nhà máy thiếu nguyên liệu hay đã ký được hợp đồng xuất khẩu lúc giá nhân điều cao vào tháng 11.2018 (với giá chào bán ở mức 1.400-1.500 USD/tấn điều thô).

Bình Phước được mệnh danh là thủ phủ của ngành điều VN. Ảnh: T.V

Một nguyên nhân khác, nhu cầu hạt điều nguyên liệu giảm do bước vào kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2019, nhiều cơ sở tách vỏ hạt điều thô nghỉ sản xuất. Theo dự báo, năm 2019, ngành điều Việt Nam sẽ bước qua chu kỳ phát triển mới, với kim ngạch xuất khẩu có thể chạm mốc 4 tỉ USD.

Hiện giá thị trường điều thế giới không có nhiều biến động. Nhiều quốc gia trồng điều đang vào vụ thu hoạch trong khi nhu cầu chung của thị trường không tăng làm ảnh hưởng lớn đến giá cả. Cụ thể như tại Ấn Độ, quốc gia sản xuất và chế biến điều lớn thứ 2 thế giới sau Việt Nam giá điều cũng có xu hướng giảm.

ĐÔNG ANH