Điều gì xảy ra nếu Mỹ tuyên bố quân đội Iran là nhóm khủng bố?

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran trong một buổi duyệt binh tháng 9/2016.

Đây là một động thái chưa có tiền lệ của chính phủ Mỹ nhằm chống lại một lực lượng vũ trang của một quốc gia khác, mặc dù một phần của lực lượng Vệ binh cách mạng Iran là đội quân tinh nhuệ Quds trước đó đã bị chính phủ Mỹ nhắm tới. Các quan chức Mỹ cho biết, công bố này sẽ được đưa ra vào ngày 8/4 sau nhiều tháng leo thang căng thẳng giữa chính quyền Mỹ với Iran.

Hai quan chức Mỹ và một trợ lý quốc hội Mỹ đã xác nhận về động thái mới này, nhưng xin giấu tên vì họ không được phép công khai thảo luận về nó.

Bộ Ngoại giao Mỹ thời gian gần đây đã chỉ định 60 nhóm, trong đó có al Qaeda, nhà nước Hồi giáo tự xưng IS và các nhóm có liên kết như Hezbolla và các phe chiến binh của Palestine là “ các tổ chức khủng bố nước ngoài”, nhưng không lực lượng nào là lực lượng quân đội chính phủ như Iran.

Một khi chỉ định này được Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Tài chính và Quốc hội Mỹ công bố, nó sẽ có 7 ngày để xem xét. Nếu không có ai phản đối trong thời gian xem xét này, nó sẽ có hiệu lực tức thì.

Sự trả đũa của Iran và những hệ lụy

Lực lượng Vệ binh cách mạng Iran trong một buổi duyệt binh năm 2013.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif dường như dự đoán được về tuyên bố sắp tới này và viết trên Twitter của mình hôm 7/4 nhằm vào Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng, ông Trump nên biết rõ hơn về sự liên quan của nó tới một thảm họa khác cho nước Mỹ.

Các quan chức Mỹ cho biết, Bộ Ngoại giao Iran có thể cũng sẽ đưa ra thông báo trả đũa đối với các lợi ích của Mỹ, bao gồm các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ cũng như các cuộc biểu tình chống Mỹ.

Thông tin về tuyên bố này được đăng đầu tiên trên tờ Wall Street Journal. Không những thế, tờ báo này còn cho biết sẽ có các biện pháp trừng phạt đi kèm, bao gồm đóng băng tài sản của lực lượng này có thể có trong các khu vực tài phán của Mỹ và cấm người Mỹ làm ăn với nó hoặc hỗ trợ vật chất cho các hoạt động của nó.

Mặc dù Lực lượng vệ binh cách mạng Iran có quyền kiểm soát và ảnh hưởng rộng lớn đối với nền kinh tế Iran, nhưng những hình phạt như vậy từ Mỹ có thể có tác động hạn chế đối với hoạt động của họ.

Tuy nhiên, việc chỉ định này có thể làm phức tạp đáng kể công việc quân sự và ngoại giao của Mỹ, đặc biệt là ở Iraq, nơi có nhiều dân quân Shiite và các đảng chính trị ở Iraq có quan hệ chặt chẽ với Lực lượng vệ binh cách mạng Iran .

Lầu Năm Góc và các cơ quan tình báo Mỹ đã đưa ra quan ngại về tác động của việc chỉ định này vì nó sẽ không cho phép liên lạc với các quan chức nước ngoài, những người có thể đã gặp hoặc liên lạc với nhân viên của Lực lượng vệ binh cách mạng Iran. Những lo ngại này đã phần nào ngăn cản các chính quyền trước đây thực hiện động thái vốn đã được xem xét hơn một thập kỷ qua.

Tại Lebanon, việc chỉ định có thể hạn chế hơn nữa những người mà các quan chức Mỹ có thể làm việc. Lực lượng vệ binh cách mạng Iran có quan hệ chặt chẽ với Hezbollah, một phần của chính phủ Lebanon. Hezbollah đã bị Mỹ chỉ định là một tổ chức khủng bố nước ngoài.

Nếu không có sự loại trừ hoặc từ bỏ chỉ định, quân đội và nhà ngoại giao Mỹ có thể bị cấm liên lạc với chính quyền Iraq hoặc Lebanon, những người có quan hệ với các quan chức của Lực lượng vệ binh cách mạng Iran.

Ngoài những phức tạp kể trên, các quan chức Mỹ còn lo ngại rằng việc chỉ định này có thể khiến Iran trả đũa các lực lượng Mỹ trong khu vực. Ngoài Iraq, nơi có khoảng 5.200 lính Mỹ đang đóng quân và Syria, nơi vẫn còn 2.000 lính Mỹ, Hạm đội 5 của Mỹ đang hoạt động ở Vịnh Ba Tư từ căn cứ của họ ở Bahrain và Căn cứ không quân Al Udeid ở Qatar cũng có khả năng gặp rủi ro.

Hà Thu

AP, South China Morning Post