Diễn biến thị trường tài chính - tiền tệ quốc tế tuần từ 7 - 12/7

Diễn biến thị trường tài chính tiền tệ toàn cầu

Mỹ: Chứng khoán giảm nhẹ, quan điểm trái chiều về chính sách tiền tệ

Các chỉ số chứng khoán chính của Mỹ khép lại tuần giao dịch với mức giảm nhẹ, trong đó chỉ số Nasdaq Composite - tập trung cổ phiếu công nghệ - giữ được đà ổn định tốt nhất. Tin tức liên quan đến thuế quan tiếp tục chiếm lĩnh tiêu đề tin tức, song phản ứng của thị trường lần này khá dè dặt so với các lần công bố trước. Không có nhiều chênh lệch hiệu suất giữa cổ phiếu vốn hóa lớn và nhỏ, trong khi nhóm cổ phiếu tăng trưởng duy trì mức hiệu quả nhỉnh hơn so với nhóm giá trị.

Giới đầu tư bắt đầu theo dõi kết quả kinh doanh của các hãng hàng không như một chỉ báo về sức chi tiêu của người tiêu dùng. Delta Air Lines đưa ra triển vọng lợi nhuận năm 2025 tích cực, sau khi từng rút lại dự báo do lo ngại từ các đợt áp thuế hồi đầu tháng 4 và cho biết lượng hành khách đang phục hồi mạnh. Triển vọng khả quan từ Delta đã kéo theo đà tăng chung cho nhóm cổ phiếu hàng không Mỹ.

Trong khi đó, cổ phiếu NVIDIA lần đầu chạm mốc vốn hóa 4.000 tỷ USD, củng cố vị thế “siêu cổ phiếu” trong nhóm Magnificent Seven.

Mỹ công bố thuế quan theo quốc gia và áp thuế đồng

Tổng thống Donald Trump thông báo áp thuế 25% đối với các đối tác thương mại lớn là Hàn Quốc và Nhật Bản, cùng các mức thuế khác nhau với Canada, Nam Phi, Thái Lan và Malaysia. Ông cũng tuyên bố sẽ nâng thuế đối với Brazil lên 50%, động thái được cho là liên quan đến diễn biến pháp lý liên quan cựu Tổng thống cực hữu Jair Bolsonaro.

Ngoài các biện pháp theo quốc gia, Tổng thống Trump còn thông báo kế hoạch áp thuế 50% với đồng, khiến giá hợp đồng tương lai đồng tại Mỹ tăng vọt ngay lập tức. Trong khi đó, giá đồng giao dịch tại các thị trường quốc tế hầu như đi ngang hoặc giảm nhẹ.

Biên bản FOMC cho thấy quan điểm trái chiều về chính sách tiền tệ

Trong tuần ít dữ liệu kinh tế, giới đầu tư chú ý đến biên bản cuộc họp giữa tháng 6 của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) công bố hôm thứ Tư. Biên bản cho thấy sự chia rẽ trong quan điểm giữa các thành viên FOMC về định hướng chính sách. Dù “đa số” cho biết kỳ vọng cắt giảm lãi suất trong năm nay, hai thành viên tỏ ý sẵn sàng hạ lãi suất ngay tại cuộc họp cuối tháng 7, trong khi một số khác không kỳ vọng có bất kỳ đợt giảm lãi suất nào trong năm 2025. Thị trường chứng khoán gần như không phản ứng trước thông tin này.

Trái phiếu kho bạc Mỹ giảm giá vào cuối tuần

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng trở lại sau đợt phục hồi ngắn ngủi sau biên bản FOMC. Đợt phát hành trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Bộ Tài chính hôm thứ Tư ghi nhận nhu cầu ổn định, phần nào trấn an lo ngại gần đây về sức hấp dẫn của trái phiếu dài hạn trong bối cảnh ngân sách Mỹ xấu đi.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp hạng đầu tư của Mỹ kém hơn so với trái phiếu chính phủ, ghi nhận lợi suất âm trong tuần. Khối lượng phát hành vượt kỳ vọng nhẹ, nhưng phần lớn các đợt chào bán đều được đặt mua vượt mức.

Theo các chuyên gia phân tích, thị trường trái phiếu lợi suất cao diễn biến tương đồng với thị trường cổ phiếu, phản ánh tâm lý nhà đầu tư đang phân hóa. Hoạt động phát hành trong tuần khá nhẹ sau khi một số thương vụ được định giá đầu tuần. Thị trường cho vay ngân hàng sơ cấp vẫn sôi động với các giao dịch tái cấp vốn mang tính cơ hội.

Châu Âu: Doanh số bán lẻ giảm, sản xuất công nghiệp Đức phục hồi

Tính theo đồng nội tệ, chỉ số toàn châu Âu STOXX Europe 600 tăng 1,15% nhờ kỳ vọng về các thỏa thuận thương mại mới giữa Mỹ và các quốc gia khác. Tuy nhiên, đà tăng bị thu hẹp vào cuối tuần sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sẽ gửi thư thông báo Liên minh châu Âu về việc tăng thuế đối với hàng hóa châu Âu.

Dù vậy, các chỉ số chứng khoán chính vẫn ghi nhận tăng điểm. Chỉ số CAC 40 của Pháp tăng 1,73%, DAX của Đức tăng 1,97%, còn FTSE MIB của Ý tăng 1,15%. Tại Anh, chỉ số FTSE 100 tăng 1,34% và chạm mức cao kỷ lục trong tuần.

Doanh số bán lẻ tại khu vực Eurozone giảm 0,7% trong tháng 5 so với tháng trước, mức giảm mạnh hơn kỳ vọng và cho thấy người tiêu dùng vẫn thận trọng. Trước đó, doanh số tăng 0,3% trong tháng 4. Tính theo năm, tốc độ tăng doanh số giảm xuống còn 1,8% từ mức 2,7% của tháng trước.

Sản xuất công nghiệp Đức phục hồi nhưng thương mại vẫn yếu; sản lượng Ý giảm trở lại

Sản xuất công nghiệp tại Đức phục hồi trong tháng 5 với mức tăng điều chỉnh theo mùa là 1,2%, sau khi giảm 1,6% trong tháng 4. Tuy nhiên, hoạt động thương mại vẫn yếu, khi xuất khẩu giảm 1,4% so với tháng trước, đánh dấu tháng giảm thứ hai liên tiếp sau mức giảm 1,6% hồi tháng 4. Tại Ý, sản lượng công nghiệp giảm 0,7% trong tháng 5, gần như xóa sạch mức tăng 0,9% của tháng 4, khi lĩnh vực sản xuất tiếp tục gặp khó khăn.

Kinh tế Anh suy giảm tháng thứ hai liên tiếp, thị trường nhà ở ổn định trở lại

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Anh bất ngờ giảm 0,1% trong tháng 5 sau khi đã giảm 0,3% trong tháng 4 (số liệu đã điều chỉnh theo mùa). Nguyên nhân chủ yếu đến từ sản lượng công nghiệp và xây dựng sụt giảm. Trước đó, các chuyên gia phân tích do FactSet khảo sát dự báo GDP sẽ tăng nhẹ 0,1%. Trong ba tháng liên tiếp tính đến tháng 5, GDP vẫn tăng 0,5%, sau khi ghi nhận mức tăng 0,7% trong giai đoạn ba tháng kết thúc vào tháng 4.

Hiệp hội tín dụng nhà ở Halifax cho biết giá nhà tại Anh đi ngang trong tháng 5, sau khi giảm 0,3% trong tháng 4, thời điểm kết thúc ưu đãi thuế dành cho người mua nhà lần đầu. So với cùng kỳ năm trước, giá nhà tăng 2,5%, thấp hơn mức 2,6% ghi nhận tháng trước. Halifax cho biết hoạt động giao dịch đã phục hồi khi ngày càng có nhiều người mua quay lại thị trường.

Theo một số nguồn tin báo chí, Bộ trưởng Tài chính Anh Rachel Reeves đang lên kế hoạch triển khai chương trình bảo lãnh thế chấp dài hạn nhằm hỗ trợ người mua nhà lần đầu.

Nhật Bản: Chứng khoán giảm điểm, đồng tiền nội tệ suy yếu

Thị trường chứng khoán Nhật Bản giảm điểm trong tuần qua, với chỉ số Nikkei 225 mất 0,61% và chỉ số TOPIX rộng hơn giảm 0,17%. Diễn biến liên quan đến thuế quan, đặc biệt là những dấu hiệu căng thẳng gia tăng trong quan hệ thương mại Mỹ - Nhật cùng các dữ liệu kinh tế trong nước trái chiều đã làm suy giảm khẩu vị rủi ro của giới đầu tư.

Đồng yên Nhật suy yếu, giảm xuống quanh mức 146,8 JPY/USD nhưng vẫn cao hơn so với cuối tuần trước. Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm tăng lên 1,49% từ mức 1,45% một tuần trước đó.

Chính phủ Mỹ công bố sẽ nâng nhẹ thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Nhật Bản lên 25%, từ mức 24% được áp dụng hồi đầu tháng 4. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư đón nhận tích cực thông tin rằng mức thuế mới sẽ chỉ có hiệu lực từ ngày 1/8/2025, tạo thêm dư địa cho các cuộc đàm phán. Ở chiều tiêu cực, nhà đầu tư cũng đang theo sát cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản vào ngày 20/7, nơi liên minh cầm quyền của Thủ tướng Shigeru Ishiba được dự báo sẽ mất thêm ghế, làm gia tăng rủi ro chính trị.

Tiền lương thực giảm trong một năm qua

Dữ liệu kinh tế trong nước tiếp tục trái chiều. Tâm lý thị trường chịu sức ép khi dữ liệu cho thấy tốc độ tăng lương tại Nhật chậm lại rõ rệt trong tháng 5, làm dấy lên lo ngại về đà phục hồi kinh tế rộng hơn, đồng thời củng cố dự báo rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) có thể hoãn đợt tăng lãi suất tiếp theo sang năm sau.

Tiền lương danh nghĩa của Nhật tăng 1,0% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 5, thấp hơn dự báo tăng 2,4% và chậm lại so với mức tăng 2,0% trong tháng 4. Lương thực tế (đã điều chỉnh theo lạm phát) giảm 2,9% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng giảm 1,7% và sau mức giảm 1,8% của tháng trước đó.

Ở chiều tích cực, một báo cáo riêng cho thấy chi tiêu hộ gia đình tăng mạnh 4,7% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm ngoái, vượt xa dự báo tăng 1,2% và phục hồi rõ rệt so với mức giảm 0,1% trong tháng 4.

Trung Quốc: CPI và chứng khoán tăng

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục tăng điểm trong tuần, khi dữ liệu cho thấy áp lực giảm phát kéo dài làm dấy lên kỳ vọng về các biện pháp kích thích kinh tế mới. Chỉ số CSI 300 – theo dõi các cổ phiếu vốn hóa lớn niêm yết tại Thượng Hải và Thâm Quyến, tăng 0,82%, trong khi chỉ số Shanghai Composite tăng 1,09% theo đồng nội tệ, theo dữ liệu từ FactSet. Tại Hồng Kông, chỉ số Hang Seng nhích 0,93%.

Theo Tổng cục Thống kê Trung Quốc công bố hôm thứ Tư, chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 6 giảm 3,6% so với cùng kỳ năm trước, mức giảm lớn hơn dự báo của giới phân tích và là tháng thứ 33 liên tiếp ghi nhận giảm phát tại nhà máy. Đây cũng là mức giảm mạnh nhất của giá sản xuất trong gần hai năm, theo Bloomberg.

Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bất ngờ tăng 0,1%, chấm dứt chuỗi giảm bốn tháng liên tiếp. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng mức tăng này chủ yếu phản ánh tác động ngắn hạn từ các biện pháp kích thích gần đây, chứ không phải dấu hiệu của sự cải thiện bền vững trong niềm tin tiêu dùng.

Báo cáo lạm phát mới nhất làm gia tăng khả năng Bắc Kinh sẽ triển khai thêm các gói hỗ trợ để kéo nền kinh tế thoát khỏi vòng luẩn quẩn của giá cả, lợi nhuận doanh nghiệp và tiền lương liên tục đi xuống. Trước đó vào đầu tháng 7, các quan chức cấp cao trong cuộc họp kinh tế dưới sự chủ trì của Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết sẽ mạnh tay trấn áp tình trạng cạnh tranh giá thấp mang tính “hỗn loạn” và từng bước loại bỏ công suất công nghiệp lạc hậu, theo Bloomberg dẫn nguồn truyền thông nhà nước.

Báo cáo nhấn mạnh mức độ cấp thiết mà giới lãnh đạo Trung Quốc đặt ra trong việc giải quyết vấn đề giảm phát xuất phát từ nhu cầu trong nước yếu.

Thổ Nhĩ Kỳ

Sau nửa đầu năm đầy biến động của kinh tế và thị trường tài chính toàn cầu, chuyên gia phân tích trái phiếu chính phủ Peter Botoucharov của T. Rowe Price đã cập nhật tình hình kinh tế và tài khóa của Thổ Nhĩ Kỳ với một số điểm chính như sau:

Ưu tiên hàng đầu của đội ngũ điều hành kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay là tiến trình giảm lạm phát, với mục tiêu đưa lạm phát tiêu đề, hiện ở mức khoảng 36% giảm về khoảng 20% - 25% vào cuối năm 2025 và xuống 12% - 15% vào cuối năm 2026.

Việc duy trì lập trường chính sách tiền tệ độc lập và thắt chặt tiếp tục đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát lạm phát. Tuy nhiên, chính sách tiền tệ chặt chẽ hiện tại có thể đang khiến tăng trưởng thực (đã điều chỉnh lạm phát) thấp hơn tiềm năng. Từ đầu năm đến nay, kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ tăng trưởng 2,5%, thấp hơn so với dự báo 4,0%.

Hiệu quả tài khóa của chính phủ đã cải thiện so với năm 2024, nhưng khả năng sẽ không đạt mục tiêu thâm hụt ngân sách năm 2025 ban đầu là 3,1% GDP.

Việc đồng lira tăng giá thực (đã điều chỉnh lạm phát) tuy chậm nhưng kéo dài đã gây áp lực lên tính cạnh tranh của một số ngành có giá trị gia tăng thấp như dệt may và nội thất. Tuy vậy, chưa ghi nhận hiện tượng xáo trộn kinh tế diện rộng do đồng tiền tăng giá.

Tổng kết lại, quan điểm của Botoucharov nhìn chung không thay đổi nhiều. Dù sự kết hợp giữa chính sách tiền tệ thắt chặt và tài khóa tương đối nới lỏng không được dự báo từ đầu năm, nhưng ông tin rằng phối hợp chính sách hiện tại sẽ mang lại kết quả như kỳ vọng: giảm lạm phát, giảm tăng trưởng tín dụng, quá trình điều chỉnh kinh tế diễn ra tương đối suôn sẻ và dự trữ ngoại hối tiếp tục được cải thiện.

Bulgaria sẽ gia nhập khu vực đồng euro vào năm 2026

Bulgaria vừa chính thức nhận được sự chấp thuận pháp lý cuối cùng từ các bộ trưởng tài chính Liên minh châu Âu (EU) để gia nhập khu vực đồng euro vào ngày 1/1/2026. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ủy ban châu Âu đã xác nhận rằng Bulgaria đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối tiền tệ chung.

Theo chuyên gia Peter Botoucharov, việc gia nhập eurozone đánh dấu bước hoàn tất cho tiến trình hội nhập kéo dài gần ba thập kỷ của Bulgaria với các chính sách, thể chế và chuẩn mực của EU, bắt đầu từ khi thiết lập Hội đồng tiền tệ năm 1997, gia nhập EU năm 2007, và giờ là trở thành thành viên thứ 21 của eurozone.

Botoucharov nhận định nền tảng vĩ mô của Bulgaria vẫn ổn định, hệ thống thể chế được xây dựng trên nguyên tắc vững chắc, và việc gia nhập eurozone sẽ mang lại nhiều lợi ích – chẳng hạn như giảm chi phí giao dịch và rủi ro tiềm ẩn trong hệ thống ngân hàng.

Tình hình tài khóa của nước này cũng rất lành mạnh. Bulgaria ghi nhận mức thâm hụt ngân sách 3% trong năm 2024, với dự trữ tài khóa khoảng 5,4 tỷ euro vào cuối tháng 12. Tỷ lệ nợ chính phủ trung ương trên GDP dao động trong khoảng 19%–20%, nằm trong nhóm thấp nhất EU, tương đương Estonia và Luxembourg.

Đại Hùng