Điểm nhấn mở rộng quy hoạch chung xây dựng thị trấn Phong Sơn

Một góc thị trấn Phong Sơn.

Sau hơn 6 năm được duyệt, quy hoạch đã và đang là một công cụ tích cực cho chính quyền các cấp, các ngành chức năng quản lý về hoạt động xây dựng, quy hoạch - kiến trúc và thực hiện đầu tư phát triển đô thị theo quy hoạch. Quá trình xây dựng, quản lý thu hút đầu tư xây dựng theo quy hoạch bước đầu đã đạt được những kết quả nhất định. Bộ mặt đô thị ngày càng đổi mới, phát triển. Tuy nhiên, đến giai đoạn hiện nay xuất hiện nhiều yếu tố thay đổi mang tính chiến lược và nhiều bất cập trong việc triển khai thực hiện quy hoạch.

Thị trấn Phong Sơn, huyện Cẩm Thủy được điều chỉnh, mở rộng quy hoạch chung xây dựng đến năm 2030, với diện tích lập quy hoạch hơn 3.441 ha, dự báo dân số đến năm 2030 là đạt khoảng 25.000 người. Thị trấn Phong Sơn phát triển trên cơ sở các trục không gian chủ đạo và cơ sở kinh tế kỹ thuật, gồm: Phát triển mở rộng về phía Đông đường Hồ Chí Minh để hình thành đô thị hai bên bờ sông Mã, về phía Nam đô thị trên cơ sở kết nối Quốc lộ 217 bằng cầu xây dựng mới qua sông Mã. Hình thành khu đô thị mới tập trung và các khu chức năng đô thị, như: Khu du lịch thương mại, dịch vụ du lịch dọc đường Hồ Chí Minh và Quốc lộ 217. Khai thác tối ưu quỹ đất đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế đa ngành, đưa đô thị Phong Sơn thành trung tâm kinh tế của vùng và phát triển lan tỏa đến khu vực các xã lân cận cũng như đóng vai trò quan trọng trong vùng Tây Bắc tỉnh Thanh Hóa. Hạn chế phát triển đô thị khu vực sản xuất nông nghiệp, dành quỹ đất dự trữ đô thị, bảo vệ môi trường sinh thái. Các công trình kiến trúc trụ sở cơ quan của thị trấn xây dựng cần được chỉnh trang cải tạo, hợp khối liên cơ quan, nâng tầng (từ tầng 2 trở lên), xóa bỏ nhà 1 tầng cấp 4 để cải tạo bộ mặt kiến trúc công trình bề thế, hiện đại và tiết kiệm đất. Dành đất cho xây dựng các khu chức năng khai thác theo nhu cầu phát triển của đô thị, như: Xây vườn hoa, cây xanh, bãi để xe,... các công trình trụ sở cơ quan dự kiến xây mới trên các tuyến phố nhất thiết phải xây dựng khối, tầng cao từ 2-5 tầng với hình thức kiến trúc hiện đại, bảo đảm về hiệu quả sử dụng và có tính thẩm mỹ cao; đồng thời, phù hợp với yêu cầu hoạt động đa dạng của cộng đồng dân cư. Hình thức kiến trúc phong phú và hài hòa với không gian chung, khai thác yếu tố văn hóa truyền thống. Một số công trình như nhà văn hóa, bảo tàng triển lãm, câu lạc bộ thể thao, chợ, không những phải thỏa mãn nhu cầu sinh hoạt ngày càng cao của nhân dân mà còn phải thể hiện sắc thái tiêu biểu của địa phương. Nhà ở xây dựng trên các trục phố chính trong khu trung tâm phải xây dựng 2 tầng trở lên. Hình thức kiến trúc có thể phong phú đa dạng, song phải bảo đảm tuân thủ quy định về chỉ giới xây dựng, đường đỏ, thống nhất về chiều cao tầng, vật liệu hoàn thiện, màu sắc quy định bảo đảm mỹ quan của kiến trúc đường phố. Nhà ở xây dựng sau các lô phố, nhà vườn cao trung bình 2-3 tầng, cần khai thác hình thức, kiến trúc truyền thống kết hợp với hiện đại và cây xanh tạo thành các khu nhà ở sinh thái chất lượng cao. Các khu nhà ở cũ được cải tạo, chỉnh trang, xen cấy nâng cao mật độ trên cơ sở hiện trạng; bổ sung hệ thống cơ sở hạ tầng, sân chơi, vườn hoa cây xanh, từng bước cải tạo, nâng cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật và tiện nghi đô thị. Các khu chức năng cần phải được xây dựng thành cụm công trình, tạo bộ mặt khang trang cho đô thị, tránh xây dựng đơn lẻ, hình thức kiến trúc phong phú và hài hòa với cảnh quan, tăng cường trồng cây xanh trong các cụm công nghiệp để hài hòa với môi trường thiên nhiên. Không gian kiến trúc của đô thị thị trấn Phong Sơn được nhấn mạnh bởi các cụm công trình, là: Trung tâm hành chính huyện, khu vực công sở thị trấn, khu vực trung tâm của thị trấn, khu trung tâm văn hóa - thể dục - thể thao, quảng trường tại nút giao đoạn đường tránh phía Tây Quốc lộ 217 và trục đường từ trung tâm thị trấn Phong Sơn đi Suối cá thần Cẩm Lương. Trục đường cảnh quan đoạn nối dài đường tránh phía Tây Quốc lộ 217 tới thôn Từ Niêm (xã Cẩm Phong cũ). Các cụm công trình này cần phải được xây dựng từ 3 tầng trở lên, hình thức kiến trúc đẹp tạo nên điểm nhấn cho toàn đô thị. Khu di tích, tôn giáo, như: Đền Cửa Hà, chùa Chặng, chùa Một Mái, Nhà thờ giáo xứ, cần được bảo vệ cảnh quan, tạo không gian, điểm nhấn cho đô thị. Các khu ở mới chủ yếu theo dạng nhà ở phân lô và nhà ở có vườn theo quy hoạch kiến trúc đồng bộ, hiện đại. Không gian khu công nghiệp, kho tàng, làng nghề truyền thống gắn kết với hệ thống cây xanh cách ly bảo đảm môi trường. Tận dụng và khai thác tối đa cây xanh, mặt nước hiện có để gắn kết các khu chức năng đô thị.

Các công trình hạ tầng xã hội của đô thị, như: Thương mại, văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao, giáo dục - đào tạo; hệ thống công viên cây xanh, không gian công cộng và cảnh quan đô thị, bố trí sắp xếp các công trình hạ tầng xã hội bảo đảm phạm vi, bán kính phục vụ cho đô thị và các đơn vị... Đối với các khu cây xanh tập trung được tổ chức thành hệ thống các quảng trường và vườn hoa công cộng, bảo đảm các hoạt động nghỉ ngơi, vui chơi, văn hóa, thể dục, thể thao. Các quảng trường, vườn hoa công cộng được tổ chức theo chủ đề để tạo lập các biểu tượng có bản sắc riêng biệt cho không gian kiến trúc. Diện tích xanh trong đô thị phải được gắn kết với nhau bằng các phố có trồng cây và các dải cây để hình thành một hệ thống cây xanh liên tục. Nghiên cứu về màu sắc và chủng loại cây xanh bóng mát đường phố, như: Xà cừ, bằng lăng, phượng, điệp, sấu... để phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và cây xanh trồng cho các phố phải chọn từng loại đặc trưng để tạo nét riêng cho phố. Các công trình hạ tầng kỹ thuật, như: Cấp điện, cấp nước, khí ga, thông tin liên lạc, thoát nước thải xây dựng theo định hướng quy hoạch là sử dụng panen ngầm dưới mặt đất. Trong trường hợp phải đi nổi trên mặt đất thì nên bố trí vào vùng cây xanh và phải có kết cấu bao che nhằm bảo đảm an toàn cho môi trường xung quanh và mang tính thẩm mỹ cho khu vực. Đối với các công trình hạ tầng kỹ thuật đầu mối, yêu cầu phải bố trí trong vùng cách ly và thiết kế, đầu tư xây dựng phù hợp với cảnh quan khu vực.

Việc điều chỉnh, mở rộng quy hoạch chung thị trấn Phong Sơn, huyện Cẩm Thủy khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt sẽ phát huy tiềm năng, thế mạnh, tận dụng tốt thời cơ, vận hội mới của tỉnh để trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của thị trấn Phong Sơn nói riêng và của huyện Cẩm Thủy nói chung.

Bài và ảnh: Xuân Cường