Điểm lại tình hình chậm tiến độ các dự án giao thông trọng điểm

Gửi báo cáo đến Quốc hội trước thềm kỳ họp khai mạc ngày 20/10 tới, Chính phủ cho biết, bên cạnh các kết quả đạt được, tại một số công trình, dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải đang triển khai vẫn còn khó khăn.

Nguyên nhân chủ yếu là do vốn đầu tư không đáp ứng yêu cầu, cơ chế giải ngân phức tạp, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng hạn chế, công tác lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu còn nhiều vướng mắc, các quy định của pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng nói chung còn nhiều bất cập, chưa có nhiều cơ chế đặc thù áp dụng đối với các dự án trọng điểm hoặc dự án cấp bách.

Trong đó, một số dự án lớn hơn 10.000 tỷ đồng khi điều chỉnh tổng mức đầu tư cần báo cáo Quốc hội thông qua do hình thành yếu tố quan trọng quốc gia..., ảnh hưởng đến tiến độ chung của nhiều dự án đang và sắp triển khai.

Báo cáo của Chính phủ cho biết, hiện còn lại 26 dự án chưa hoàn thành, trong đó đang triển khai thi công 15 dự án và đang trong giai đoạn chuẩn bị triển khai 11 dự án (5 dự án thành phần thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông; đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ; đường sắt Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo; Cảng hàng không quốc tế Long Thành; nhà ga T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất…).

Trong đó, còn 6 dự án trọng điểm đang chậm tiến độ, gồm: Dự án đường cao tốc Bến Lức - Long Thành và 5 dự án đường sắt đô thị (Dự án đường sắt đô thị tuyến số 3 Nhổn - Ga Hà Nội, Dự án đường sắt đô thị tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên, tuyến số 2 Bến Thành - Tham Lương và Dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh - Hà Đông, Dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi).

Bên cạnh đó, công tác triển khai một số dự án mới cũng còn chậm như Dự án xây dựng nhà ga T3 Cảng hàng không Tân Sơn Nhất, Cảng hàng không quốc tế Long Thành, các dự án thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo hình thức PPP... gây ảnh hưởng đến kết quả thực hiện nhiệm vụ chung.

DỰ ÁN CAO TỐC BẾN LỨC - LONG THÀNH

Tính đến thời điểm Chính phủ gửi báo cáo tới Quốc hội (ngày 5/10), sản lượng của dự án này đạt khoảng 78,19% (chậm 17,20%). Trong đó, tiến độ thực hiện còn chậm, nguyên nhân là do các gói thầu vốn ADB chậm do bị dừng giải ngân vốn nước ngoài và vốn đối ứng.

Vốn nước ngoài bị dừng do các thủ tục đầu tư như Hiệp định vay và thời gian thực hiện dự án chưa được điều chỉnh do hiện nay chưa xác định được cơ quan chủ quản, cấp quyết định đầu tư.

Vốn đối ứng bị dừng do khoản 3 Điều 14 Nghị định số 79/2010/NĐ-CP của Chính phủ ngày 14/7/2010 quy định: dự án được áp dụng cơ chế vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ, người vay lại phải tự thu xếp nguồn vốn đối ứng).

Nguyên nhân các gói thầu JI, J3 sử dụng vốn JICA chậm do vốn đầu tư công từ năm 2019 chưa được bố trí cho VEC (Nghị quyết số 71/2018/QH14 ngày 12/11/2018 của Quốc hội yêu cầu: “chưa phân bổ nguồn vốn nước ngoài cho Tổng công ty Đầu tư đường cao tốc Việt Nam”). Trên cơ sở Nghị quyết số 75/NQ-CP ngày 21/5/2020 của Chính phủ về xử lý vướng mắc đối với một số dự án đầu tư của các doanh nghiệp do Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp làm đại diện chủ sở hữu, Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan hoàn thành các thủ tục.

Theo đó, Bộ Giao thông vận tải đã trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án; Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư (điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến ngày 31/12/2023). Bộ Tài chính đã chủ trì báo cáo, trình Chính phủ, Chủ tịch nước chấp thuận gia hạn các Hiệp định vay và đã gửi Công thư đề xuất ADB về gia hạn Thỏa thuận tài trợ khung 0053-VIE và Hiệp định vay 3391-VIE đến ngày 31 tháng 12 năm 2023.

Mặc dù các vướng mắc của dự án về thẩm quyền cấp quyết định đầu tư về duyệt điều chỉnh chủ trương, dự án đầu tư và điều chỉnh hiệp định vay ADB đã cơ bản được giải quyết, nhưng các vướng mắc về mặt bằng, vốn vẫn chưa được giải quyết.

Bộ Giao thông vận tải đã có báo cáo, kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài Chính tháo gỡ vướng mắc về vốn đối ứng, vốn nước ngoài và giao vốn cho dự án để thực hiện.

ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ TP.HCM

Tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên

Sản lượng thực hiện của dự án ước đạt 76,3%. Một số thủ tục về vốn, cơ chế tài chính và Hiệp định vay của dự án đang được UBND TP.HCM làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để giải quyết.

Tuyến số 2 Bến Thành - Tham Lương

Dự án đã hoàn thành 01/8 gói thầu; các gói thầu còn lại đang thực hiện giải phóng mặt bằng, triển khai thủ tục thiết kế, dự toán, lựa chọn nhà thầu. Một số thủ tục về cơ chế tài chính, khoản vay của ngân hàng KfW của dự án đang được UBND TP.HCM làm việc với Bộ Tài chính để giải quyết.

DỰ ÁN ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ HÀ NỘI

Dự án đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội, Cát Linh - Hà Đông và hình ảnh phối cảnh tuyến Yên Viên - Ngọc Hồi

Tuyến số 3 Nhổn - Ga Hà Nội

Dự án có 9 gói thầu chính xây lắp và thiết bị. Sản lượng thực hiện đạt 64,27%, riêng đoạn trên cao đạt 79,09%. Một số vướng mắc chính của dự án chủ đầu tư đang giải quyết: vướng mắc mặt bằng tại các ga S5, S7, ga ngầm S10; làm việc với Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính về thủ tục vay lại khoản vay bổ sung 20 triệu Euro của DGT.

Tuyến Cát Linh - Hà Đông

Đã cơ bản hoàn thành, đang được các bên hoàn thiện các thủ tục để nghiệm thu, bàn giao đưa vào khai thác. Tuy nhiên, còn một số tồn tại, vướng mắc liên quan đến thiết bị khu Depot, đánh giá an toàn đoàn tàu, công tác vận hành toàn hệ thống và thanh quyết toán... Bộ Giao thông vận tải đang chỉ đạo giải quyết vướng mắc, khắc phục các tồn tại và hoàn thiện các hạng mục còn lại.

Khó khăn chính hiện nay là công tác huy động nhân sự là các chuyên gia nước ngoài sang Việt Nam hoàn thành công tác đánh giá an toàn hệ thống để nghiệm thu, bàn giao đưa vào vận hành khai thác.

Bộ Giao thông vận tải đã đề nghị Bộ Ngoại giao có công hàm đề nghị cấp có thẩm quyền của Pháp hỗ trợ, tháo gỡ để các chuyên gia tư vấn ACT (Tư vấn đánh giá an toàn hệ thống) sớm sang Việt Nam thực hiện dự án.

Tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi

Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về định hướng phát triển đường sắt khu vực thành phố Hà Nội, phương án tổng thể triển khai dự án, đề xuất cơ quan chủ quản đầu tư, xử lý Hiệp định vay VN12-P4...

Xét đề nghị của Bộ Giao thông vận tải, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã có ý kiến về việc xử lý các vướng mắc liên quan đến kế hoạch thực hiện và thủ tục điều chỉnh dự án. Bộ Giao thông vận tải đang chỉ đạo các cơ quan tham mưu, Ban Quản lý dự án Đường sắt triển khai thực hiện.

HẠ AN