Địa ốc Aliababa 'lớn nhanh như thổi': Giám sát doanh nghiệp có vấn đề?

Mới thành lập, đăng ký vốn 12.000 tỷ đồng

Câu chuyện ồn ào của thị trường địa ốc phía Nam thời gian gần đây liên quan đến Công ty cổ phần Địa ốc Alibaba (Địa ốc Alibaba) và các công ty thành viên có tên tương tự. Chỉ mới có mặt trên thị trường nhưng Địa ốc Alibaba đã “tung hoành” khắp từ TP.HCM đến Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu khi chào bán hàng loạt dự án đất nền quy mô lớn.

Tuy nhiên mới đây, các cơ quan chức năng TP.HCM liên tục phát đi cảnh báo người tiêu dùng về những thông tin sai sự thật của Địa ốc Alibaba đối với dự án thuộc Khu đô thị Tây Bắc, huyện Củ Chi.

Tại các dự án đất nền mà công ty này đang chào bán ở Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu, cơ quan sở tại cho biết sẽ tiến hành kiểm tra tính pháp lý và kiên quyết xử lý nếu phát hiện sai phạm.

Một trong những thông tin nhân viên bán hàng dùng để tạo niềm tin với người mua là “nổ” về quy mô vốn hàng ngàn tỷ đồng của công ty.

Địa ốc Alibaba đăng ký kinh doanh lần đầu vào tháng 5/2016 với vốn điều lệ 1 tỷ đồng. Cuối năm 2016, công ty đăng ký thay đổi lần 1 với vốn điều lệ lên 20 tỷ đồng. Đến tháng 9/2017, Địa ốc Alibaba đăng ký thay đổi lần 3 với vốn điều lệ cao bất thường, tới 1.600 tỷ đồng.

Đáng nói, công ty này chỉ có 3 cổ đông là ông Nguyễn Thái Luyện, góp 80% vốn; ông Nguyễn Thái Lĩnh, giám đốc và đại diện pháp luật công ty góp 10% và bà Võ Thị Thanh Mai góp 10% vốn.

Một công ty khác mang “họ Alibaba” khác là công ty cổ phần Alibaba Tây Bắc TP.HCM (Aliaba Tây Bắc) cũng “lớn nhanh như Thánh Gióng” khi đăng ký kinh doanh lần đầu vào tháng 10/2017 với vốn điều lệ lên đến 12.000 tỷ đồng. Hình thức góp vốn là bằng tiền mặt, không góp vốn bằng tài sản.

Trong 3 cổ đông của Alibaba Tây Bắc đáng chú ý có Công ty TNHH Đầu tư và Xây dựng Ali đăng ký góp vốn 7.800 tỷ đồng, tương đương 65%. Công ty này đăng ký kinh doanh cuối năm 2010 với vốn chỉ 100 triệu đồng, đăng ký thay đổi lần 1 tháng 8/2017 với vốn điều lệ 100 tỷ đồng.

Ai giám sát khi doanh nghiệp tự khai vốn khủng?

Theo một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, hoạt động của Địa ốc Alibaba hôm nay làm ông nhớ lại câu chuyện của công ty Rừng Toàn Cầu hơn 3 năm trước. Một doanh nghiệp (DN) có vốn điều lệ 45.000 tỷ đồng nhưng sau vài năm hầu như không có hoạt động, mỗi năm chỉ đóng thuế môn bài vài triệu đồng, còn các khoản thuế khác không có.

Chuyên gia này cho rằng, Luật Doanh nghiệp cho phép DN tùy ý kê khai vốn điều lệ và phải chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác về những thông tin đăng ký. Với các DN khai khống, nếu cơ quan thuế và đăng ký kinh doanh phối hợp chặt chẽ với nhau thì không khó phát hiện sai phạm.

“Một DN chưa hề có tên tuổi trong lĩnh vực mình tham gia, đột nhiên đăng ký vốn điều lệ hàng ngàn tỷ đồng. Đáng nói hơn, góp vốn bằng tiền mặt chứ không phài bằng tài sản thì cơ quan quản lý nên đưa vào luồng đỏ để giám sát từ lúc đăng ký kinh doanh”, chuyên gia này nói.

Theo luật sư Nguyễn Thị Thiên Thanh (Đoàn Luật sư TP.HCM), quy định của Luật Doanh nghiệp hiện nay về đăng ký mới hoặc thay đổi vốn điều lệ nhìn chung khá thông thoáng. Việc thông thoáng này cũng tạo ra những kẻ hở, dễ bị các DN làm ăn không chân chính lợi dụng khi đăng ký số vốn rất cao, lên đến hàng ngàn tỷ, để tạo ra sự “hiểu lầm” về năng lực tài chính với khách hàng để thực hiện hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản.

Để hạn chế tình trạng này, theo luật sư Thiên Thanh, cơ quan đăng ký kinh doanh cần tiến hành hậu kiểm thường xuyên với DN có vốn điều lệ bất thường, thậm chí đăng ký số vốn điều lệ một cách phi lý.

Qua công tác hậu kiểm để xác định xem các DN này đã thực hiện nghĩa vụ góp vốn “trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký DN, trừ trường hợp Điều lệ công ty hoặc hợp đồng đăng ký mua cổ phần quy định một thời hạn khác ngắn hơn” hay chưa?

Qua đó có thể tiến hành xử phạt hành chính và yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh giảm vốn điều lệ do thành viên/cổ đông không thanh toán đầy đủ và đúng hạn.

Phương Anh Linh