Đi tìm sự thật về nguyên mẫu trong bài hát 'Gửi người em gái miền Nam'

Ca sĩ Mộc Lan lúc sinh thời.

Ca sĩ Mộc Lan lúc sinh thời.

Có nhiều đồn đoán về nguyên mẫu trong bài hát nổi tiếng “Gửi người em gái miền Nam”. Tuy nhiên lúc sinh thời, nhạc sĩ Đoàn Chuẩn chưa bao giờ khẳng định hay tiết lộ đó là ai.

Theo nghệ sĩ Đoàn Đính, người em gái miền Nam đó chính là Mộc Lan (tên thật là Phạm Thị Ngà) - một ca sĩ nổi tiếng của dòng tân nhạc những năm 1950. Bà không phải là người gốc Hà Nội như nhiều người vẫn nhầm lẫn mà là ở Hải Phòng, theo anh trai vào Sài Gòn lập nghiệp từ năm 13, 14 tuổi.

Mộc Lan nhanh chóng thành danh nhờ tiếng hát và nhan sắc nổi bật. Cô được chính nhạc sĩ Lê Thương phát hiện và giúp đỡ. Ông cũng là người đặt nghệ danh Mộc Lan, đưa cô trở thành thần tượng của cả một thế hệ thanh niên ngày đó.

Đoàn Chuẩn tình cờ gặp Mộc Lan tại Nhà hát Lớn (Hà Nội) trong một lần người đẹp về Bắc thăm gia đình. Không lâu sau đó, Mộc Lan phải vào Nam.

Những năm tháng chiến tranh giao thông cách trở. Những hẹn hò của tình yêu vì thế càng trở nên vô cùng khó khăn. Khao khát gặp người tình, Đoàn Chuẩn đã đáp máy bay vào thăm. Nhưng lại nhận được tin nàng vẫn sống với chồng.

Chồng của cô chính là nhạc sĩ Châu Kỳ - một giọng ca cũng nổi tiếng nhất nhì Sài thành lúc đó. Ông thất vọng não nề nhưng với bản tính thích chơi ngông, nhạc sĩ Đoàn Chuẩn đã thuê một tiệm hoa lớn ở Sài Gòn mang hoa đến tặng nàng mỗi buổi sáng sớm.

Ban đầu ông giữ kín danh tính nhưng về sau, Mộc Lan phát hiện ra kẻ tình si bí ẩn chính là nhạc sĩ Đoàn Chuẩn. Nàng biên thư cám ơn với những ngôn từ ẩn ý.

Trở về Hà Nội nhưng tâm hồn vẫn vương vấn người đẹp Sài Thành, nhạc sỹ Đoàn Chuẩn viết ca khúc “Gửi người em gái miền Nam” để thổ lộ nỗi niềm. Trân trọng mối tình đắm say mà ngang trái, vị nhạc sĩ tài hoa đã kẻ khuông nhạc bằng tay rất cẩn thận trên tờ giấy pơ-luya xanh mỏng tang. Lúc đó, ông cũng mong sớm đến ngày đất nước thống nhất để quay lại tìm Mộc Lan. Nhưng chờ mãi vẫn chưa đến ngày đó. Càng nhớ nhung, ông càng rơi vào vô vọng. Trong nỗi niềm ấy, ông viết nhạc gửi người tình.

Theo nghệ sĩ Đoàn Đính, vì những xa cách của địa lý, thời gian và tuổi tác, họ không có cơ hội gặp lại nhau nhưng đã trao cho nhau nhiều cảm hứng trong âm nhạc. Nghe nói người đẹp sau này cũng gặp nhiều trắc trở trong tình duyên.

Cuộc sống riêng của Mộc Lan khiến nhạc sĩ Đoàn Chuẩn càng thêm day dứt. Ông dành nhiều sáng tác viết riêng cho nữ danh ca, trong đó nổi tiếng là bài "Chuyển bến" được ký với bút danh là Đoàn Chuẩn – Từ Linh.

Sự nghiệp sớm rạng danh nhưng những năm cuối đời, nữ danh ca sống cuộc đời lặng lẽ với những nỗi đau thầm kín. Bà mất năm 2015 tại Sài Gòn.

Đào Bích