Đi gặp bác sĩ đã trở nên… lỗi thời?

Latuske cho biết anh không muốn đến phòng khám đa khoa địa phương bởi khi đó sẽ phải chờ một ngày hay thậm chí một tuần mới đặt được lịch hẹn khám. “Tôi chỉ muốn được khám bệnh ngay lập tức mà không phải xếp hàng. Chờ đợi chính là điều cuối cùng bạn muốn làm khi bị bệnh” - Latuske nói.

Nhưng hôm nay, nhờ có internet, vấn đề này đã trở nên dễ dàng hơn với Latuske.

Vợ của Latuske đã chỉ cho anh một ứng dụng y tế tư nhân mà anh có thể gặp bác sĩ chỉ trong vòng một giờ. Với mức phí £30 (~ 900.000 đồng), anh ấy có thể đăng ký, chia sẻ các triệu chứng của mình và gọi điện video cho các bác sĩ bằng cách sử dụng nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe kỹ thuật số Push Doctor.

“Tôi đã rất hoài nghi về việc này” - Latuske nói thêm rằng bản năng của anh không tin tưởng một dịch vụ như vậy cùng với đặt câu hỏi về các thông tin của các bác sĩ có sẵn thông qua nó. “Nhưng tôi đang rất tuyệt vọng nên đã quyết định thử dùng nó.”

Latuske đã nói chuyện với một bác sĩ, người đã sớm chẩn đoán anh bị viêm amiđan. Trong một giờ sau, Latuske đã ra hiệu thuốc gần nhất, mua thuốc kháng sinh và giảm đau theo đơn của bác sĩ. Và ba ngày sau, Latuske đã có thể lên đường đi du lịch cùng với vợ của mình. “Tôi đã rất ấn tượng bởi hiệu quả mà ứng dụng này đem lại”, Latuske nói.

Dịch vụ này đã xử lí hơn 1.000 ca bệnh khác nhau vào năm 2017. “Các bệnh nhân đã mong đợi mức độ đáp ứng tương tự từ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe của họ mà họ nhận được từ các cửa hàng trực tuyến, các nhà cung cấp truyền hình và mạng xã hội” - Giám đốc điều hành của Push Doctor cho biết.

Ứng dụng này là một trong nhiều ứng dụng hiện có ở Vương quốc Anh và trên toàn thế giới để giúp những người cần sự chăm sóc y tế, những người không thể đến gặp bác sĩ vì nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như phòng khám quá tải hoặc quá xa hay quá yếu để di chuyển đến nơi khám bệnh.

Một số chương trình thậm chí còn khám phá việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tăng tốc quá trình, nhanh chóng phân tích các triệu chứng của bệnh nhân để gửi bệnh nhên đến đúng chuyên gia mà họ cần. Các chuyên gia trong lĩnh vực này hy vọng AI cũng sẽ nâng cao độ chính xác của chẩn đoán và sẽ làm tốt hơn nhiều hơn so với một bác sĩ thực tế.

Một nghiên cứu gần đây do một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trực tuyến khác, Babylon Health đã phát hiện ra rằng khi trả lời các câu hỏi chẩn đoán thường thấy ở kỳ thi của bác sĩ ở Anh, công nghệ AI của họ chẩn đoán bệnh nhân tốt hơn so với các bác sĩ làm xét nghiệm, với độ chính xác 81% so với trung bình 72% trong 5 năm qua của các bác sĩ thực tế.

Một thử nghiệm tiếp theo của công nghệ trên các tình huống lâm sàng được cung cấp bởi các trường Cao đẳng Hoàng gia của bác sĩ ở Anh nhìn vào 100 bộ triệu chứng độc lập cần chẩn đoán. Một lần nữa, AI đạt được độ chính xác 80%, với bảy chuyên gia được thử nghiệm chẩn đoán chính xác từ 64% đến 94%.

Tiến sĩ Mobasher Butt, Giám đốc y tế tại Babylon Health cho biết, tất cả đều hiệu quả. Ứng dụng riêng tư này cung cấp dịch vụ tư vấn chăm sóc sức khỏe với một khoản phí ban đầu rất nhỏ,thậm chí nó còn được cung cấp miễn phí tại London thông qua Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) của nước này.

“Chúng tôi phải tìm cách giúp dịch vụ NHS của chúng tôi trở nên hiệu quả hơn”, Butt nói thêm rằng việc sử dụng các ứng dụng trí tuệ nhân tạo có thể giúp bệnh nhân có được dịch vụ phù hợp và giúp họ quản lý các điều kiện lâu dài, cải thiện sự tuân thủ với thuốc, nhắc nhở và giúp theo dõi bệnh nhân trong quá trình điều trị.

Một nhóm nghiên cứu tại Bệnh viện mắt Moorfields ở London hợp tác với công ty Google DeepMind đã đưa ra một kết luận tương tự trong một nghiên cứu gần đây về Nature Medicine. Công nghệ AI của họ, được thiết kế để đọc quét mắt và xác định các dấu hiệu của bệnh, xác định chính xác hơn 50 bệnh về mắt với độ chính xác 94% - phù hợp với khả năng của các chuyên gia mắt hàng đầu thế giới.

“Tốc độ quét mắt và chữa bệnh cho bệnh nhân bằng công nghệ của chúng tôi nhanh hơn nhiều so với các chuyên gia y tế”, Tiến sĩ Pearse Keane, một nhà tư vấn nhãn khoa tại Bệnh viện mắt Moorfields NHS Foundation Trust, người đứng đầu nghiên cứu cho hay.”Công nghệ AI mà chúng tôi đang phát triển được thiết kế để ưu tiên cho những bệnh nhân cần được bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc mắt chăm sóc khẩn cấp”, Tiến sĩ Pearse Keane nói thêm

Tiếp theo, nghiên cứu này sẽ trải qua thử nghiệm lâm sàng để xem công nghệ có thể cải thiện chăm sóc bệnh nhân trong thực tế như thế nào.

”Công nghệ AI mà chúng tôi đang phát triển được thiết kế để ưu tiên cho những bệnh nhân cần được bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc mắt chăm sóc khẩn cấp”, Tiến sĩ Pearse Keane nói thêm.

Tiếp theo, nghiên cứu này sẽ trải qua thử nghiệm lâm sàng để xem công nghệ có thể cải thiện chăm sóc bệnh nhân trong thực tế như thế nào.

Nhưng các tổ chức chuyên nghiệp như Hiệp hội Hoàng gia các Nhà lâm sàng (Royal College of Physicians) muốn đảm bảo rằng giá trị của một bác sĩ thực tế không bị mất khi công nghệ tiếp tục phát triển.

Jane Dacre giáo sư y khoa tại Đại học London phát biểu: “AI hỗ trợ chăm sóc bệnh nhân đang được phát triển theo nhiều cách khác nhau và có tiềm năng lớn để hỗ trợ các bác sĩ và cho phép họ dành nhiều thời gian hơn cho bệnh nhân. Mặc dù công nghệ này rất thú vị và có tiềm năng nhưng các bác sĩ vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc giám sát tổng thể cơ thể bệnh nhân và việc điều trị của bệnh nhân”.

Cô nhấn mạnh rằng mặc dù kết quả tích cực của các nghiên cứu gần đây, AI vẫn chưa thể thay thế một bác sĩ được đào tạo đầy đủ. “Chúng tôi cần nhiều thử nghiệm và bằng chứng mạnh mẽ hơn để tìm ra cách tốt nhất có thể được sử dụng. Chúng tôi cần nghiên cứu ở những bệnh nhân thực sự, trong thời gian thực, trong NHS thực sự”, cô nói.

Trong số tất cả những thay đổi và cải tiến này về thời gian, độ chính xác và hiệu quả, các chuyên gia lo ngại rằng một khía cạnh quan trọng khác của chăm sóc sức khỏe đang bị lãng quên: sự chăm sóc thường xuyên - mối quan hệ được duy trì liên tục giữa bệnh nhân với một bác sĩ, nười đã nắm đõ lịch sử bệnh án của bệnh nhân.

Tiến sĩ Denis Pereira Gray, một bác sĩ gia đình và giáo sư danh dự tại Đại học Exeter, Anh, cho biết: “Xu hướng này đang đi sai hướng”.

Mười tám nghiên cứu với tỉ lệ 82% cho thấy rằng bệnh nhân tiếp xúc lặp đi lặp lại với cùng một bác sĩ thì tỉ lệ tử vong sẽ ít hơn. Ông còn cho biết thêm rằng thậm chí hiệu quả còn gấp đôi trong một số nghiên cứu khác.

“Bệnh nhân từ lâu đã biết được tầm quan trọng của việc gặp bác sĩ và được chẩn đoán trực tiếp”, Pereira Gray nói.”Cho đến bây giờ, việc sắp xếp các cuộc hẹn của bệnh nhân với bác sĩ mà họ chọn một cách thuận tiện nhất đang là vấn đề để đánh giá chất lượng dịch vụ y tế và theo nghĩa đen nó có thể coi là vấn đề của sự sống và cái chết”.

Nghiên cứu của Pereira Gray cũng cho thấy rằng việc chăm sóc thường xuyên của bác sĩ thực tế sẽ khiến bệnh nhân hài lòng hơn. “Tuyệt đối quen thuộc với một bác sĩ làm giảm sự lo lắng của bệnh nhân” ông nói thêm. “Và bệnh nhân có nhiều khả năng tiết lộ những thông tin quan trọng, đôi khi có thể nhạy cảm và lúng túng với bác sĩ một cách riêng tư hơn là với một ứng dụng điện tử”.

Sự hiểu biết hay hiệu quả công nghệ sẽ tốt hơn cho sức khỏe của chúng ta trong thời gian dài? Tiến sĩ Mobasher Butt, giám đốc y tế tại Babylon Health tin rằng ý tưởng đến phòng khám gặp “bây giờ đã lỗi thời”.

Thay vào đó, Butt nói rằng tương lai là về con người cùng làm việc với máy móc, với ứng dụng chăm sóc sức khỏe của mình, người dùng có thể yêu cầu nói chuyện với cùng một bác sĩ mà họ đã từng khám trước đó. “Liên tục chăm sóc là quan trọng, và khi cần thiết, chúng tôi sẽ cung cấp điều đó”.

Butt cũng nhấn mạnh rằng, trên thực tế hiện nay, có nhiều lí do không cho phé bệnh nhân có thể gặp trực tiếp bác sĩ, vì vậy, các ứng dụng y tế ra đời. Dịch vụ Babylon Health có hơn 200 bác sĩ, và Butt cũng hy vọng rằng có thể tìm ra phương pháp giúp công nghệ trẻ nên tinh vi hơn và có tể tương tác nhiều hơn với người bệnh chẳng hạn bằng cách sử dụng micrô của điện thoại để giúp bác sĩ lắng nghe ngực của bệnh nhân từ xa.

85% các vấn đề có thể được giải quyết thông qua một cuộc gọi video, Butt nói thêm, với các vấn đề nghiêm trọng hơn hoặc xét nghiệm máu cần có một cuộc hẹn trực tiếp, sau đó thu được thông qua thực hành NHS của bệnh nhân hoặc một bác sĩ tư nhân.

“Điều quan trọng là tính liên tục của hồ sơ y tế, vì vậy bất kỳ bác sĩ lâm sàng nào tham gia vào việc chăm sóc của người bệnh có thể lấy nó”, Butt nói.

Pereira Gray đồng ý rằng công nghệ và chăm sóc cá nhân là đối lập. “Mọi thứ nên bổ sung cho nhau”, ông nói, nhưng ông cảm thấy rằng với tham vấn từ xa, yếu tố xã hội của bệnh sẽ ít được đề cập đến, chẳng hạn như môi trường sống, mức độ thu nhập, gia đình hoặc công việc.

Nhóm Babylon đang cung cấp các dịch vụ y tế di động tại Rwanda cũng như Vương quốc Anh, với kế hoạch mở rộng sang các nước khác trên lục địa châu Phi, cũng như Bắc Mỹ và Trung Đông.

Theo Push Dotor, nhu cầu truy cập ứng dụng khám bệnh từ xa của những người trung niên và lớn tuổi ở các nước như Anh là khá cao.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy dịch vụ chă, sóc sức khỏe kỹ thuật số có sức hấp dẫn toàn cầu, những bệnh nhân ở độ tuổi từ 45 trở lên rất hài lòng đối với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ xa và sự tiện lợi của những dịch vụ này mang lại.

Thiết kế: Thúy Hà

Phương Ly