Đàm phán Iran-IAEA bất thành: Trở ngại chính cho đàm phán tại Vienna sắp tới
Cuộc đàm phán giữa Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và Iran tại Tehran liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này đã kết thúc mà không đạt kết quả.
Điều này được cho là sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc đàm phán tại Vienna giữa Iran và các cường quốc vào ngày 29/11 nhằm tìm cách cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran.
Hôm qua (24/11), phát biểu tại cuộc họp ban điều hành Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Tổng Giám đốc IAEA Grossi cho biết, dù đã cố gắng hết sức song IAEA không thể đạt được đồng thuận với Iran để giải quyết những tranh cãi liên quan đến việc giám sát chương trình hạt nhân của Tehran.
IAEA và Iran. Ảnh: IAEA.
Ông nhấn mạnh, thời gian để đạt được thỏa thuận với Iran không còn nhiều. Tuy nhiên, IAEA vẫn đang tiếp tục đàm phán với Iran và sẽ không từ bỏ việc đạt được một số hiểu biết với nước này.
“Chúng ta cần phải cập nhật liên tục tình hình hạt nhân của Iran, để đảm bảo rằng chương trình hạt nhân của nước này vẫn nằm trong tầm kiểm soát. Vì vậy, chúng ta cần tiếp tục công việc, mặc dù tôi khá thất vọng vì sự thiếu thống nhất vào ngày hôm qua, nhưng chúng tôi sẽ không tuyệt vọng, chúng tôi sẽ không bao giờ từ bỏ các cuộc đàm phán. IAEA sẽ không dừng lại mà chúng tôi sẽ tiếp tục”
Việc IAEA "trắng tay" trong cuộc đàm phán với Iran báo hiệu một cuộc đàm phán khó khăn tại Vienna (Áo) sắp tới bởi quan điểm được cho là cứng rắn của Iran. Theo thỏa thuận bí mật được gọi là "Nghị định thư bổ sung" với Iran, IAEA sẽ thu thập và phân tích hình ảnh từ các camera giám sát được lắp đặt tại các địa điểm hạt nhân của Iran. Những camera nhằm giúp IAEA theo dõi chương trình của Iran xem nước này có tuân thủ thỏa thuận hạt nhân hay không. Tuy nhiên, các thanh sát Vienna của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cho biết, hiện vẫn không thể tiếp cận được với các cảnh quay giám sát và phải đối mặt với những thách thức lớn hơn trong việc cố gắng giám sát kho dự trữ urani đang ngày càng tăng của Tehran.
Trong bối cảnh này, Mỹ đã cảnh báo "sẵn sàng chuyển sang các lựa chọn khác" nếu các cuộc đàm phán thất bại. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo giới, Ngoại trưởng Mỹ Blinken cho biết, Mỹ sẽ không ngồi yên nếu Iran tiến quá gần tới vũ khí hạt nhân.
“Iran đã sử dụng thời gian này để thúc đẩy chương trình hạt nhân của mình, bao gồm cả việc làm giàu urani lên 20% và thậm chí 60%, sử dụng các máy ly tâm tiên tiến hơn, thu được nhiều kiến thức hơn. Chúng tôi muốn thấy sự quay trở lại của nhau trong việc tuân thủ thỏa thuận mang tên Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA). Nhưng các phản ứng của Iran, đúng hơn là không đáng khích lệ. Chúng tôi chuẩn bị chuyển sang các lựa chọn khác nếu Iran không thay đổi hướng đi”.
Trong bối cảnh hiện nay, dư luận đang đặc biệt quan tâm đến cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran vào ngày 29/11 tại Vienna. Nếu cuộc thảo luận ở Vienna thất bại, tình hình có thể sớm quay trở lại thời kỳ bế tắc căng thẳng giữa Mỹ và Iran trước thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Rất có thể khi đó, Mỹ và châu Âu sẽ có một loạt lựa chọn cứng rắn, từ gia tăng các biện pháp trừng phạt cho đến khả năng hành động quân sự nếu chương trình hạt nhân của Iran phát ra những tín hiệu nguy hiểm./.
