Đề xuất xét công bố hết dịch; ngừng nghiên cứu, sản xuất vắc xin COVID-19 của Việt Nam

Quang cảnh phiên làm việc của Quốc hội sáng 29/5 (ảnh: VPQH cung cấp).

Nên xét công bố hết dịch COVID-19

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định cho rằng, nên xét công bố hết dịch COVID-19. Theo đại biểu, Việt Nam có thể yên tâm công bố khi đã đủ điều kiện về tỉ lệ bệnh nặng, đạt tỉ lệ bao phủ vắc xin rộng, tình hình dịch bệnh trên thế giới đã ổn định.

Theo đó, dịch bệnh COVID-19 có thể được chuyển từ bệnh bênh truyền nhiễm nhóm A sang bệnh truyền nhiễm nhóm B, tức là tương tự như các bệnh lý chuyên khoa khác. Khi đó, việc chi trả cũng cần thực hiện như những bệnh lý chuyên khoa khác.

Theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, trải qua 3 năm chống dịch, cần rút bài học kinh nghiệm từ những thành công và sai lầm trong quá khứ. Không thể không thấy sự cố gắng của mọi tầng lớp xã hội, chung tay chống dịch để có những việc tưởng như không thể mà đã hoàn thành trong thời gian rất ngắn và rất tốt như việc thành lập Quỹ vắc xin, tiêm vắc xin diện rộng, thành lập các bệnh viện điều trị người bệnh COVID-19; hàng nghìn bệnh nhân nặng và nguy kịch đã được chữa khỏi…

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, qua đại dịch chúng ta cũng nhận ra những bài học kinh nghiệm. Vì vậy, cần khẩn trương chuẩn bị cả cơ sở vật chất, văn bản pháp luật, quy trình hướng dẫn cần thiết để ứng phó tốt hơn các dịch khác và có thể khả năng COVID-19 bùng phát trở lại.

Về y tế dự phòng, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cho rằng, nhiệm vụ phát triển y tế dự phòng là thách thức lớn nhất trong giai đoạn hiện nay. Theo đại biểu, tăng lương, xây dựng cơ sở đẹp, mua máy móc không giải quyết được gốc rễ vấn đề bởi lương không thể tăng mãi, cơ sở khang trang mà không có bệnh nhân, máy móc hiện đại mà không ai biết sử dụng. Cuối cùng là lãng phí rất lớn.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cho biết, trạm y tế xã là có 2 nhiệm vụ dự phòng như là tiêm chủng, phòng, chống dịch, giáo dục, tuyên truyền và điều trị, chăm sóc sức khỏe người bệnh, quản lý các bệnh mãn tính, sơ cứu, cấp cứu tại cộng đồng. Tuy nhiên, nhiệm vụ thứ hai ngày càng teo tóp, khiến cho việc hoàn thành nhiệm vụ thứ nhất trở nên bội phần khó khăn so với trước.

Đặt câu hỏi, làm cách nào để một hệ thống dày công xây dựng từ nhiều thế hệ đi trước không bị teo tóp và mất hoàn toàn chức năng điều trị? Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nêu rõ nên thử nghiệm mô hình mới, coi trạm y tế xã, phường là phòng khám của Trung tâm y tế huyện.

Các đại biểu tham dự phiên làm việc của Quốc hội sáng 29/5 (ảnh: VPQH cung cấp).

Các tiêu chuẩn con người là tương đương nhau cả người bệnh và nhân viên y tế. Các bác sĩ Trung tâm y tế quận, huyện sẽ có buổi khám ngoại trú cố định ở các xã, phường. Đặc biệt các bệnh mãn tính không lây nhiễm như huyết áp, đái đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính; cũng sẽ có buổi khám về ngoại sản, nhi để tư vấn cho người bệnh đi khám chữa đúng địa chỉ…

Đồng thời, giao thêm quyền và trách nhiệm cho Trưởng trạm y tế, động viên họ để phát triển thế mạnh của mình. Khi đã vận hành trơn tru, có thể tiến lên bước nữa là phối hợp giữa các bệnh viện tỉnh và các trung tâm y tế quận, huyện.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, số hóa ngành y tế bao gồm quản lý sức khỏe, khám chữa bệnh từ xa sẽ là chìa khóa thành công cho hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Đề nghị ngừng nghiên cứu, sản xuất vắc xin COVID-19 của Việt Nam

Phát biểu thảo luận liên quan đến công tác phòng, chống đại dịch COVID -19, đại biểu Nguyễn Anh Trí – Đoàn ĐBQH Thành phố Hà Nội nhấn mạnh, Việt Nam là một trong những quốc gia đã khống chế thành công nhất đại dịch COVID 19; trong đó, chiến lược ngoại giao vắc xin rất tốt, rất nhanh và rất thành công, đã có đủ, kịp thời và có ngay vắc xin để tiêm phòng cho Nhân dân.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí – Đoàn ĐBQH Thành phố Hà Nội phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Tuy nhiên, đã có những sai phạm nghiêm trọng trong hoạt động phòng, chống dịch COVID 19, thậm chí có những sai phạm xảy ra trong những lĩnh vực rất ít có sai phạm như nghiên cứu khoa học, nghiệm thu, chuyển giao công nghệ. Đại biểu đồng tình với quan điểm, tham ô, tham nhũng trong hoạt động phòng, chống cần xử lý thật nghiêm khắc nhưng cũng cần xem xét thật có lý, có tình, thật công bằng với những ai không phải vụ lợi mà vì để kịp thời chống dịch nhằm lợi ích của cộng đồng theo đúng tinh thần chỉ đạo của Đảng, của Quốc hội.

Đại biểu cũng đề nghị ngừng nghiên cứu sản xuất vắc xin phòng COVID - 19 Việt Nam vì đã là quá muộn để nghiên cứu sản xuất loại vắc xin này, mà cần tìm mua loại vắc xin tốt, với giá cả hợp lý và đủ để tiêm phòng cho Nhân dân. Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng đề xuất một số giải pháp liên quan đến việc thực hiện chính sách pháp luật và y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Đảm bảo tinh thần y tế dự phòng là then chốt, y tế cơ sở là nền tảng

Quan tâm đến y tế cơ sở, đại biểu Nguyễn Thành Nam – Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ cho biết, tỷ lệ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại y tế cơ sở là khoảng 75% thì tỷ trọng chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại tuyến y tế cơ sở đạt 34,5% năm 2022, trong đó tại y tế xã chỉ đạt 1,7%. Điều này cho thấy y tế cơ sở chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra, đòi hỏi cần có giải pháp hiệu quả cho vấn đề này.

Về y tế dự phòng, đại biểu nêu một số khó khăn, tồn tại, hạn chế, trong đó giai đoạn 2018- 2012, tỷ lệ chi cho y tế dự phòng trong tổng chi ngân sách nhà nước dành cho y tế tuy tăng dần qua các năm nhưng vẫn chưa đạt 30% so với quy định tại Nghị quyết 18 của Quốc hội và Nghị quyết 20 của Ban chấp hành Trung ương đảng, nên không thể đảm bảo thực hiện hiệu quả hoạt động y tế dự phòng nói chung nhất là Chương trình trình tiêm chủng mở rộng. Vì vậy, tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin giảm liên tiếp từ 94,8 % năm 2018 xuống còn 80,4 % năm 2022.

Đại biểu Nguyễn Thành Nam – Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Đại biểu cho rằng, không đầu tư thỏa đáng cho y tế dự phòng thì không thể tập trung thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống bệnh truyền nhiễm, kiểm soát các yếu tố nguy cơ nâng cao sức khỏe cho người dân.

Để công tác y tế dự phòng đi vào nền nếp và phát huy hiệu quả, đạt được mục tiêu, tiến tới một nền y tế Việt Nam công bằng và hiệu quả, đại biểu đề nghị tăng cường bảo đảm cho y tế dự phòng đủ 30% ngân sách của ngành y tế theo tinh thần Nghị quyết 20 của Ban Chấp hành Trung ương, trong đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu ngân sách trung ương hỗ trợ cho các địa phương nhất là các địa phương còn khó khăn về thu ngân sách cho y tế dự phòng nói chung và chương trình tiêm chủng mở rộng nói riêng.

Theo đại biểu, trước mắt cần phân bổ ngay gần 5.000 tỉ đồng và có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để giải ngân 14.000 tỉ đồng của chương trình phục hồi đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng để đáp ứng nhiệm vụ đặt ra, đảm bảo tinh thần y tế dự phòng là then chốt, y tế cơ sở là nền tảng…

Vũ Cảnh