Đề xuất từ chối phục vụ vô thời hạn một số ô tô trên đường cao tốc: Sự ngộ nhận về thẩm quyền

Đề xuất không đúng thẩm quyền

Mới đây, Cty CP Dịch vụ Kỹ thuật đường cao tốc Việt Nam (VEC E) thay mặt TCty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) thông báo từ chối phục vụ vĩnh viễn trên tất cả các tuyến cao tốc do VEC quản lý 2 phương tiện mang BKS 51A-55850 và 51G-77256. Lý do 2 phương tiện nêu trên bị VEC E thông báo từ chối phục vụ vĩnh viễn ở tất cả các tuyến cao tốc do VEC quản lý được cho là đã có hành vi gây cản trở, rối loạn trên tuyến cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây hôm 10-2.

VEC E cho biết khoảng 18g ngày 10-2, phương tiện BKS 51A-55850 di chuyển vào làn thu phí số 07, hướng từ Long Thành về TP HCM, khi đến cabin thu phí, mặc dù đã nhận được tín hiệu từ nhân viên thu phí nhưng người điều khiển phương tiện không trả thẻ thu phí và tiền phí mà cố tình dừng tại làn thu phí, đồng thời để nhiều người già, phụ nữ và trẻ em xuống xe, cố tình gây rối tại làn thu phí và lôi kéo các phương tiện ở các làn khác gây ách tắc giao thông. Sau đó, xe BKS 51C-78196 đã có các hành vi tương tự tại làn 10, xe 51G-77256 tại làn 8.

Quyết định của VEC E đã gây ra nhiều tranh cãi, đặc biệt về tính pháp lý vì vi phạm quyền tự do đi lại của người dân - đó là quyền hiến định. Sau khi xác minh sự việc, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng Cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam khẳng định: “DN không được phép ký quyết định từ chối phục vụ vĩnh viễn trên tất cả các tuyến cao tốc do TCty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý đối với 2 phương tiện vi phạm nêu trên. Việc ký như vậy là sai thẩm quyền, không đúng quy định pháp luật”. Lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết, đang soạn thảo văn bản gửi tới VEC và yêu cầu phải thu hồi lại quyết định đó. Tổng cục Đường bộ khẳng định việc cấm lưu hành, cấm dừng xe thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ GTVT và Chủ tịch UBND cấp tỉnh, VEC không có thẩm quyền từ chối phục vụ vô thời hạn.

Ông Lê Đình Thọ, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết, sau khi nhận được phán ánh của người dân, đơn vị đã yêu cầu Tổng cục Đường bộ Việt Nam rà lại các quy định của pháp luật xem việc ký quyết định nêu trên có đúng hay không. Trường hợp đơn vị ký quyết định sai thì sẽ phải thu hồi lại quyết định đó.

Ngày 12-2, trong văn bản gửi đến Tổng cục Đường bộ Việt Nam, lãnh đạo VEC thừa nhận việc VEC E đề xuất từ chối phục vụ vô thời hạn đối với 2 phương tiện biển số 51A-55850 và 51G-77256 trên các tuyến cao tốc do VEC quản lý là chưa đủ cơ sở. VEC sẽ rà soát lại các quy định, quy trình nội bộ cho phù hợp với các quy định của pháp luật. VEC chưa ra quyết định dừng tiếp nhận vĩnh viễn hai phương tiện vào đường cao tốc do VEC quản lý, vận hành. Đây mới là đề xuất của VEC E. VEC sẽ hướng dẫn VEC E phối hợp với các cơ quan chức năng để xử phạt hành chính đối với lỗi của hai xe này theo đúng quy định của pháp luật.

Liên quan đến các quy định do VEC đưa ra, lãnh đạo Tổng cục Đường bộ khẳng định việc cấm lưu hành, cấm dừng xe thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ GTVT và Chủ tịch UBND cấp tỉnh: “VEC không có thẩm quyền từ chối phục vụ vô thời hạn. Nếu VEC đưa ra quyết định trên chúng tôi sẽ yêu cầu thu hồi ngay”, lãnh đạo Tổng cục Đường bộ khẳng định.

Từ chối phục vụ vĩnh viện xe đi vào đường do mình quản lý, cả VEC E lẫn VEC đang bộc lộ việc vượt quá thẩm quyền. Ảnh tư liệu

Sự ngộ nhận

Luật sư Bùi Quang Thu, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho rằng, việc VEC E có quan điểm từ chối phục vụ vĩnh viễn đối với hai phương tiện có biển số 51A-558.50 và 51G-772.56 trên tất cả các tuyến cao tốc do VEC quản lý, khai thác được thực hiện theo Quyết định số 13/QĐ-VEC-HĐTV ngày 10-1-2019 về việc ban hành Quy định từ chối phục vụ và phục vụ trở lại đối với các phương tiện vi phạm quy tắc giao thông khi tham gia trên các tuyến đường cao tốc do VEC quản lý khai thác. Đây không phải là quy định pháp luật, mọi quy định nội bộ trái pháp luật đều không có giá trị pháp lý. Hệ thống pháp luật hiện hành cũng không có quy định nào trao thẩm quyền cho họ cấm xe ô tô lưu thông trong phạm vi đường giao thông do Nhà nước giao cho họ quản lý.

Theo luật sư Thu, sự ngộ nhận của lãnh đạo VEC E đã dẫn tới lỗ hổng pháp lý, thay vì hướng tới hành vi của chủ xe thì đơn vị này lại hướng tới hai chiếc xe, vốn chỉ là tài sản, đương nhiên không phải chủ thể vi phạm. Nếu sau này, chủ hai xe bán xe cho người khác, chẳng nhẽ những chủ xe mới cũng phải chịu lệnh cấm về phương tiện của VEC E?

Luật sư Phương Tuyến, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho rằng, hành vi của hai chủ xe nếu vi phạm pháp luật thì VEC E có quyền nhờ tới cơ quan CSGT lập biên bản vi phạm và ra quyết định xử phạt đối với lái xe. Trường hợp phương tiện gây ách tắt giao thông trong thời gian dài thì vụ việc thuộc thẩm quyền của cơ quan CSĐT về hành vi gây rối trật tự công cộng”. Nếu gây ra thiệt hại về vật chất và VEC E chứng minh được thì đơn vị này có quyền khởi kiện chủ xe ra tòa. Nhưng việc cho mình quyền đề xuất từ chối từ chối phục vụ vĩnh viễn ở tất cả các tuyến cao tốc do VEC quản lý rõ ràng là hành vi lạm quyền, không đúng các quy định của pháp luật.

Nhìn nhận sự việc ở khía cạnh khác, Luật sư Hoàng Văn Doãn, Văn phòng luật Hoàng Hưng cho rằng, cần xem xét lại trách nhiệm của cả lãnh đạo VEC lẫn VEC E, bởi thông tin từ báo chí, trong thời gian dài VEC đã từ chối phục vụ với không ít phương tiện, bình quân mỗi năm khoảng 1.000 xe ô tô vi phạm. Căn cứ để hai đơn vị này từ chối không cho xe mà họ cho là vi phạm đi vào đường do mình quản lý xuất phát từ Quyết định 13/QĐ-VEC-HĐTV ngày 10-1-2019 của Hội đồng thành viên VEC cùng Nghị định 32/2014 và Thông tư 90/2014.

Tuy nhiên, trong Nghị định 32 và Thông tư 90 cũng không có hướng dẫn hay quy định nào cụ thể trao quyền cho nhà đầu tư được cấm có thời hạn hoặc vĩnh viễn các phương tiện đi vào đường cao tốc. Việc cấm lưu hành, cấm dừng xe thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ GTVT và Chủ tịch UBND cấp tỉnh, VEC không có thẩm quyền từ chối phục vụ vô thời hạn.

Gia Bảo