Đề xuất quy hoạch thành phố Long Thành song song việc xây 'siêu' sân bay

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội).

Ngày 13/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội), Phó hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế Quốc dân cho biết ông ấn tượng với phần mô tả về thiết kế kỹ thuật của dự án được tính toán chi tiết đến từng centimet.

Tuy nhiên, ông Cường cho rằng cần tính toán lại giữa cái được và cái mất khi quy hoạch hai khu tái định cư. Theo báo cáo của dự án, ngay trong giai đoạn 2018- 2019, dự án xây xong một khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn với diện tích 282 ha và có 4823 lô đất, trong đó có 98% dành để tái định cư cho 4727 hộ.

Sau đó sang giai đoạn 2019- 2020 thì xây dựng tiếp khu tái định cư Bình Sơn với diện tích 282,79 ha và phân thành 1539 lô đất, trong đó 30% lô đất này dành để tái định cư cho 469 hộ.

Theo phương án này thì ngoài diện tích để tái định cư sẽ còn dư ra khoảng 1166 nền đất để xây dựng nhà ở theo mô hình phát triển khu đô thị mới phục vụ nhu cầu người dân. Như vậy, phần tiền thu được từ phần diện tích dôi ra này chính là lợi ích của việc xây dựng hai phương án tái định cư. Tuy nhiên việc quy hoạch này đại biểu cho rằng còn có những bất cập.

Thứ nhất, đối với các vùng đang quy hoạch và đầu tư phát triển mới giá quyền sử dụng đất trên thị trường sẽ thay đổi hàng ngày, trong khi 4727 hộ trong khu tái định cư Lộc An- Bình Sơn đã được nhận đền bù di dời xong trong giai đoạn 2018- 2019 thì 469 hộ khu Bình Sơn đến 2020 mới thực hiện di dời tái định cư và khi đó giá đất trên thị trường đã thay đổi rất nhiều.

"Vậy thì khi đó chúng ta sẽ thực hiện đền bù, bồi thường cho những hộ này theo giá trên thị trường hay giá của những người đã nhận ở giai đoạn trước?", đại biểu Cường đặt câu hỏi và cho rằng đây sẽ là những nguyên nhân gây ra những khiếu kiện khi đền bù tái định cư.

Thứ hai, ông Cường cho biết kinh nghiệm trên thế giới thì khi hình thành một sân bay quốc tế với lưu lượng từ 25 triêụ̣ cho đến 50 triệu hành khách kéo theo sự phát triển của các trung tâm thương mại, trung tâm logistics, các trung tâm về cư trú cho những cán bộ khu vực này và như vậy nó thường phát triển thành thành phố sân bay.

"Sân bay quốc tế Long Thành thì quy hoạch với lưu lượng lên tới 100 triệu hành khách. Nước ta đang trong quá trình đô thị hóa nhanh. Do vậy, chắc chắn khu vực sân bay cận Long Thành sẽ hình thành và phát triển khu vực đô thị mới...", ông Cường nói.

Tuy nhiên, theo đại biểu Cường việc hình thành một khu tái định cư tại Bình Sơn với quy mô 289,79 ha sẽ phá vỡ quy hoạch để hình thành một thành phố sân bay hiện đại trong tương lai tại khu vực này.

Do vậy, đại biểu cho rằng chỉ nên quy hoạch một khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn và điều chỉnh lại các quy mô của những lô đất đã quy hoạch để tái định cư với diện tích quá lớn từ 250 đến 300m2.

"Nhiều đại biểu cũng đã cho rằng việc tái định cư những lô đất lớn như thế này là không phù hợp với điều kiện của những người dân thực hiện tái định cư ở khu vực đó", ông Cường băn khoăn. Thay vào đó chỉ cần một khu tái định cư này chúng ta sẽ có được vượt quá số lượng 5.196 lô đất để phục vụ cho tái định cư 1 lần.

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ cần sớm xúc tiến quy hoạch ngay một thành phố Long Thành song song với xây dựng sân bay Long Thành.

"Việc làm này không chỉ mang lại nguồn thu hàng trăm ngàn tỷ như tôi đã phát biểu trong kỳ họp trước, mà còn giúp cho việc hình thành một trung tâm phát triển hiện đại ở khu vực Đông Nam Bộ", đại biểu Cường phân tích.

Vấn đề thứ hai, đại biểu Cường cho rằng cần phải tính toán lại việc quy hoạch khu nghĩa trang tại xã Bình An. Cụ thể, theo báo cáo UBND tỉnh Đồng Nai đã quy hoạch một khu nghĩa trang 50,95 ha tại xã Bình An, trong đó 20 ha là khu nghĩa trang nhân dân phục vụ cho dự án tái định cư này như trong dự án đã trình bày, còn lại 30,95 giao cho Công ty TNHH Hoa Viên - Bình An để kinh doanh.

Đại biểu cho biết, trong phạm vi cách thành phố lớn từ 40 - 70 km hiện nay thì "giá bán mỗi 1m2 đất đặt phần mộ cho người chết còn cao hơn đất xây biệt thự cho người sống".

"Với vị trí đắc địa như Long Thành, đặc biệt là xã Bình An nằm trong trung tâm phát triển đô thị trong tương lai thì giá đất nghĩa trang có thể cao hơn nhiều so với đất biệt thự hạng sang ở các đô thị lớn", ông Cường nói.

Do vậy, đại biểu đề nghị cần cân nhắc bài học kinh nghiệm từ nghĩa trang Văn Điển của Hà Nội (20ha) đang là vật cản rất lớn trong việc thu hút đầu tư phát triển, đô thị hóa xuống phía Nam của thủ đô Hà Nội.

"Nếu quy hoạch nghĩa trang tại Bình An với diện tích lớn gần gấp 3 lần so với nghĩa trang Văn Điển hiện nay tôi nghĩ lợi ích trước mắt cũng lớn, nhưng hậu quả tương lai lâu dài sẽ cản trở sự phát triển cả một vùng trung tâm Đông Nam Bộ. Tôi e ngại rằng với quy hoạch và tầm nhìn dự án như thế thì Long Thành rất khó trở thành một thành phố sân bay, rất có thể lại trở thành một thành phố nghĩa trang", đại biểu bày tỏ lo ngại.

N.MẠNH