Đề xuất người uống rượu, bia phải 'cùng chi trả'

Đây là một trong 3 nội dung được đề xuất bởi 15 tổ chức, hội gửi tới Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc-thông qua Liên minh Phòng chống các bệnh không lây nhiễm (NCDs-VN).

Mới đây, 15 hội chuyên ngành, tổ chức nghiên cứu như: HealthBridge Canada tại Việt Nam, tổ chức Hỗ trợ người cao tuổi quốc tế tại Việt Nam; Trung ương Hội y tế công cộng; Hội hô hấp Việt Nam; Hội dinh dưỡng Việt Nam… đã cùng thống nhất gửi kiến nghị tới Thủ tướng Chính phủ thông qua NCDs-VN.

Đại diện cho liên minh, Bác sỹ-TS. Trần Tuấn, GĐ Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo phát triển cộng đồng (RTCCD)-cơ quan điều phối liên minh NCDs-VN đã đề xuất giữ nguyên tên Dự luật; có Quỹ Nâng cao sức khỏe là giải pháp quản lý và sử dụng tài chính bảo đảm thực thi luật; huy động nguồn kinh phí cho PCTHRB từ khoản đóng góp bắt buộc từ người sử dụng thông qua giá bán sản phẩm rượu bia; chế tài kiểm soát quảng cáo, hạn chế tài trợ với các loại rượu, bia dưới 15 độ.

Bác sỹ Trần Tuấn, đại diện Liên minh Phòng chống các bệnh không lây nhiễm nhấn mạnh: Cần thiết có Quỹ Nâng cao sức khỏe được quy định trong Luật. Ảnh: Quốc Bảo

Lý do giữ đúng tên là “Luật PCTHRB” mà không nên dùng tên khác vì Luật là chung cho mọi công dân sống trên đất nước Việt Nam tuân thủ và thực thi, do vậy, từ ngữ sử dụng, đặc biệt trong tên Luật phải chính xác, rõ ràng, đơn giản, dễ hiểu, không gây ra sự giải thích mập mờ trong tiến trình thực thi luật.

Về sự cần thiết có Quỹ nâng cao sức khỏe được quy định trong Luật: Nguồn lực cho y tế dự phòng luôn luôn hạn hẹp, đặc biệt cho phòng chống các bệnh không lây nhiễm càng ít, nhu cầu kinh phí bền vững cho phòng, chống bệnh không lây nhiễm và nâng cao sức khỏe là rất lớn trong tương lai. Giải pháp huy động nguồn tài chính và quản lý tài chính phục vụ công tác PCTHRB hoặc các sản phẩm khác làm tăng gánh nặng bệnh tật trong cộng đồng đã được nhiều nước trên thế giới thực hiện thành công; đồng thời được Tổ chức Y tế thế giới khuyến khích nhân rộng, đó là thành lập Quỹ nâng cao sức khỏe. Do vậy cần thiết có Quỹ nâng cao sức khỏe được quy định trong Luật.

Sự cần thiết huy động nguồn kinh phí cho PCTHRB từ khoản đóng góp bắt buộc từ người sử dụng thông qua giá bán sản phẩm rượu bia, theo TS. Trần Tuấn: Việc khắc phục hậu quả của rượu, bia là gánh nặng rất lớn mà ngân sách và người dân đang phải gánh chịu. Ngân sách Nhà nước đã rất eo hẹp, chi phí cho chăm sóc y tế đang ngày càng cao khi gánh nặng bệnh tật, đặc biệt bệnh không lây nhiễm liên quan trực tiếp tới tiêu thụ rượu, bia, phát triển thành đại dịch chiếm tới ¾ tổng gánh nặng bệnh tật ở Việt Nam, bắt buộc phải có nguồn kinh phí cho PCTHRB đến từ nguồn ngoài ngân sách.

Bên cạnh đó, các chi phí xã hội, kinh tế và sức khỏe do hậu quả của tiêu thụ rượu bia cần được chuyển sang trách nhiệm của các Cty rượu bia. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều nước đã áp dụng một khoản phụ thu bổ sung cho sản phẩm của ngành công nghiệp rượu bia, khoản thu này sẽ dành riêng cho hoạt động nâng cao sức khỏe, giảm thiểu tác hại do rượu bia, để từ đó giảm gánh nặng chi phí y tế của Chính phủ, gia đình và xã hội đối với những hậu quả bệnh tật, tử vong do việc tiêu thụ các sản phẩm này gây ra.

Với nội dung “sự cần thiết thực hiện kiểm soát quảng cáo, hạn chế tài trợ với các loại rượu, bia dưới 15 độ”, đại diện Liên minh cho rằng: Hiện nay tồn tại khoảng trống luật pháp trong nước về kiểm soát quảng cáo, tài trợ của các doanh nghiệp với các loại rượu bia dưới 15 độ trên cả phương tiện thông tin đại chúng và mạng xã hội, dẫn đến thực tế các sản phẩm rượu, bia dưới 15 độ đã và đang được quảng cáo như hàng hóa thông thường; hướng đến cả trẻ em, thanh thiếu niên. Đây chính là một trong những yếu tố chính thức đẩy sự lan rộng và gia tăng nhanh tỷ lệ, mức độ sử dụng rượu, bia trong thời gian qua-nhất là sử dụng rượu, bia ở mức có hại.

Vân Hà