Đề xuất có thuê lao động là phải đóng bảo hiểm xã hội

BHXH Việt Nam vừa đề xuất Bộ LĐ-TB&XH một số chính sách nhằm mở rộng vững chắc diện bao phủ, hướng tới BHXH toàn dân.

Cụ thể, BHXH đề xuất mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đến toàn bộ người có quan hệ lao động (có thuê mướn, sử dụng và trả lương) thay vì chỉ quy định áp dụng đối với người có hợp đồng lao động (HĐLĐ) từ đủ 1 tháng trở lên như trong Luật BHXH hiện hành.

BHXH Quảng Nam tuyên truyền người dân tham gia BHXH để lúc về già có lương hưu. Ảnh: VIẾT LONG

“Thực tế hiện nay quan hệ lao động có thể được thông qua HĐLĐ, hoặc thỏa thuận bằng văn bản, hoặc không bằng văn bản. Nếu quy định phải có HĐLĐ mới thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH thì vừa không phát triển BHXH hết được số lao động, lại vừa tạo “lỗ hổng” để người lao động và chủ sử dụng lao động dừng ký HĐLĐ để chuyển sang thỏa thuận bằng hình thức khác nhằm ngừng đóng BHXH…”, BHXH lý giải.

Nếu bổ sung quy định tham gia BHXH bắt buộc đối với toàn bộ người có quan hệ lao động, BHXH Việt Nam dự tính có khoảng 10 triệu người tham gia trong diện này. Nâng tổng số người tham gia BHXH bắt buộc lên 25 triệu người.

Đối với khu vực không có quan hệ lao động (lao động tự sản xuất, kinh doanh không thuê mướn lao động và cũng không làm thuê cho chủ sử dụng lao động khác), có thu nhập tương đối ổn định và đang chấp hành nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước, theo quy định thì cần được bổ sung vào diện tham gia BHXH bắt buộc. “Theo tính toán số lao động này sẽ làm gia tăng diện bao phủ BHXH thêm hàng triệu người…”, BHXH khẳng định.

Bên cạnh đó, BHXH cũng đề nghị rà soát tổng thể hệ thống chính sách an sinh xã hội tại Việt Nam để tích hợp các chính sách hiện hành theo hướng mở rộng quyền lợi của người hưởng trên cơ sở thực hiện đầy đủ các nguyên tắc đóng-hưởng, chia sẻ, công bằng, bền vững.

Mặt khác, phải giảm dần gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, tạo cơ chế tài chính bền vững. Nghiên cứu, thiết kế và xây dựng các gói BHXH linh hoạt (thay vì gói BHXH ngắn hạn, linh hoạt).

Cụ thể, cần nghiên cứu theo hướng tích hợp các chế độ có cùng bản chất chăm sóc sức khỏe nhằm phát triển, bổ sung thêm quyền lợi cho người lao động (như trợ cấp gia đình) gồm các đối tượng: chăm sóc trẻ em, chăm sóc người già, chăm sóc phục hồi chức năng lao động cho người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Theo BHXH, chính sách chăm sóc người già đã được nhiều quốc gia trên thế giới thực hiện (Nhật Bản, Hàn Quốc thực hiện đóng góp từ những năm 1960 đối với những người 40 tuổi trở lên và toàn dân được hưởng khi về già).

Vì vậy, việc xây dựng chính sách chăm sóc người già tại Việt Nam cần được quan tâm nghiên cứu để thực hiện sớm trong bối cảnh hiện nay Việt Nam là một trong mười nước có tốc độ tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trên thế giới, theo dự báo đến năm 2050 tỉ trọng người cao tuổi đã chiếm 25% dân số…

“Việc tích hợp, bổ sung các chính sách đã nêu cần được nghiên cứu kỹ, thiết kế mức đóng, mức hưởng dựa trên các nguyên tắc nêu trên để thực hiện mục tiêu BHXH toàn dân”, BHXH kiến nghị.

VIẾT LONG