Đề xuất Chỉ huy trưởng quân sự xã là sỹ quan Quân đội

Trình bày tờ trình dự án Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang cho biết, Luật Dân quân tự vệ (DQTV) được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 23-11-2009, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2010.

Sau hơn 9 năm thực hiện đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo cơ sở pháp lý để xây dựng DQTV vững mạnh và rộng khắp, nâng cao chất lượng tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu của DQTV, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, củng cố và tăng cường tiềm lực quốc phòng, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương, cơ sở.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ phát biểu tại phiên họp

Tuy nhiên, nhiều chủ trương, quan điểm mới của Đảng, quy định của Hiến pháp năm 2013 liên quan đến DQTV chưa được thể chế và cụ thể hóa. Một số quy định của Luật DQTV chưa thống nhất, đồng bộ với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quốc phòng và pháp luật có liên quan. Nhiều vấn đề mới phát sinh trên thực tiễn liên quan đến DQTV chưa được điều chỉnh hoặc điều chỉnh chưa đầy đủ, đã bộc lộ nhiều hạn chế, vướng mắc, bất cập về xây dựng, huấn luyện, đào tạo, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách cho DQTV.

Thứ trưởng Phan Văn Giang nhấn mạnh, xây dựng DQTV vững mạnh và rộng khắp là vấn đề có ý nghĩa chiến lược cần phải thực hiện ngay từ thời bình, có trọng tâm, trọng điểm, góp phần củng cố, tăng cường nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, sẵn sàng chuyển sang thế trận chiến tranh dân dân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, việc xây dựng, ban hành Luật DQTV (sửa đổi) là cần thiết. Dự thảo Luật gồm 8 chương, 50 điều.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu cơ bản nhất trí với sự cần thiết sửa đổi Luật DQTV nhằm tiếp tục thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, quy định của Hiến pháp năm 2013 về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, lĩnh vực quốc phòng; khắc phục những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện Luật DQTV, bảo đảm sự đồng bộ, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý về DQTV, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của lực lượng này trong tình hình mới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.

Các đại biểu phát biểu tại phiên họp

Báo cáo thẩm tra của UBQPAN về dự án Luật cho rằng, một số ý kiến băn khoăn quy định “trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, tình trạng chiến tranh, Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp xã do sỹ quan QĐND đảm nhiệm” tại điểm a, khoản 1 vì hiện nay Công an xã, thị trấn đang được xây dựng chính quy (Trưởng Công an xã có cấp bậc hàm cao nhất là Trung tá).

Do đó, đề nghị nghiên cứu quy định Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp xã là sỹ quan Quân đội đảm nhiệm ngay từ thời bình để cụ thể hóa chính sách của Đảng về “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa”, có đủ khả năng, trình độ kịp thời đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ khi có tình huống xảy ra, tương thích với Công an xã; đồng thời bảo đảm công bằng về chế độ, chính sách giữa Công an xã và Ban chỉ huy quân sự cấp xã.

Tuy nhiên UBQPAN thấy rằng, việc quy định Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp xã là sỹ quan Quân đội ngay từ thời bình là vấn đề lớn, vì sẽ tăng biên chế, kinh phí bảo đảm nên đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu và báo cáo cụ thể về nội dung này. Ngoài ra, cần rà soát, sắp xếp, quy định các nội dung khác của điều này cho phù hợp với tình hình thực tiễn và bảo đảm tính khả thi.

Phát biểu chỉ đạo về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đề nghị quan tâm nghiên cứu để có quy định phù hợp, bảo đảm tương ứng trong lực lượng, nhất là khi Luật CAND đã quy định chính quy hóa Công an cấp xã và Trưởng Công an xã có trần quân hàm là Trung tá.

“Nội dung này báo cáo giải trình của Bộ Quốc phòng cũng đã nêu tương đối kỹ, có lập luận. Tuy nhiên, tôi đề nghị tiếp tục làm rõ thêm vấn đề này. Khi làm Luật CAND, Chính phủ khẳng định việc chính quy Công an xã không làm tăng biên chế và có các giải pháp để triển khai theo lộ trình. Về nguyên tắc, hai vị trí Trưởng Công an xã và Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự xã phải tương đương”, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh.

Nhận thấy cơ bản dự thảo luật đã đáp ứng được yêu cầu theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, có thể trình ra Quốc hội cho ý kiến, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị sau phiên họp Thường trực UBQPAN khẩn trương hoàn chỉnh báo cáo thẩm tra chính thức để gửi các đại biểu Quốc hội.

An Quỳnh