Để lịch sử hấp dẫn giới trẻ

Bộ tranh truyện lịch sử hơn 50 tập của Nhà xuất bản Trẻ.

Trên thị trường sách, vừa xuất hiện cuốn truyện tranh Lĩnh Nam chích quái. Phần lớn các câu chuyện cổ tích, truyền thuyết về lịch sử được kể lại với nét vẽ của họa sĩ Tạ Huy Long, qua hơn 200 bức vẽ chứa đựng rất nhiều thông tin, giúp người đọc có thể hình dung một cách sống động về từng câu chuyện trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Cuốn sách được đón nhận nồng nhiệt.

Nhiều bậc cha mẹ cảm nhận, đây là cuốn sách mà các con sẽ thích và hứng thú tiếp cận. Còn các bạn trẻ cảm thấy nhu cầu của mình được hiểu đúng, được cung cấp chính xác. Nhiều bạn trẻ bình luận trên các diễn đàn rằng, họ không cảm thấy “sợ” môn lịch sử nữa khi được đọc những cuốn sách như vậy. Sách không chỉ cung cấp những kiến thức lịch sử cần thiết mà còn gắn với nhu cầu giải trí. Bên cạnh thông tin là những bức tranh khơi gợi trí tưởng tượng của người xem.

Tác giả Tạ Huy Long cho biết, mỗi bức tranh đều được anh lấy cảm hứng từ những cuốn truyện lịch sử nổi tiếng. Việc “hiện thực hóa” nội dung câu chuyện bằng hình ảnh như đưa bạn đọc vào không gian lịch sử, để họ dễ dàng cảm nhận nội dung. Qua mầu sắc, đường nét khắc họa sống động, từng nhân vật và sự kiện trở nên hấp dẫn, thuyết phục. Tạ Huy Long kết hợp kỹ thuật đồ họa truyền thống và hiện đại, không đi sâu cách vẽ hiện thực hóa mà sử dụng lối ước lệ là chính. Mầu sắc bắt đầu từ sự liên tưởng của người họa sĩ, khi anh nghĩ đến gam mầu của đất, của kim khí thô sơ.

Từ lâu, làm mới truyện lịch sử đã nằm trong ý thức của những người sáng tạo, nhất là trong bối cảnh người Việt Nam ngày càng xa rời sử Việt vì cách tiếp cận không theo kịp xu hướng thời đại. Tiên phong trong phong trào làm truyện tranh lịch sử, phải kể đến Nhà xuất bản Trẻ với bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh gồm hơn 50 tập, tái hiện lịch sử đất nước từ thời kỳ đồ đá, đồ đồng đến thời Hùng Vương; trải qua một nghìn năm Bắc thuộc đến thời Ngô, Đinh, Lê, Lý, Trần, Lê, Nguyễn; cho đến kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.

Tiếp đó, Nhà xuất bản Kim Đồng cho ra mắt các tác phẩm truyện tranh hấp dẫn như Thành Rồng (về vị hoàng đế đầu tiên chọn Thăng Long làm kinh đô), hay Cậu bé Rồng (nói về các bậc danh nhân thông minh, quả cảm). Các đơn vị làm sách tư nhân cũng vào cuộc, với những cuốn sách lịch sử dùng tranh minh họa tiêu biểu như: Bác Hồ sống mãi, Truyện hay sử Việt, Danh nhân văn hóa, Danh nhân lịch sử...

Bên cạnh truyện tranh, hiện nay, còn có xu hướng làm clip do chính các bạn trẻ yêu lịch sử và am hiểu công nghệ thông tin thực hiện. Các thông tin về từng nhân vật, sự kiện lịch sử được hiện thực hóa bằng hình ảnh kỹ xảo 3D; hay đơn giản là các bạn tự đóng kịch, kể chuyện rồi ghi hình, đưa lên mạng để người xem có thể dễ dàng tiếp cận.

Tất nhiên, còn nhiều chuyện để bàn chung quanh việc những người trẻ viết truyện lịch sử. Nhưng, có một điều không thể phủ phận là việc các bạn trẻ tham gia trực tiếp viết, kể chuyện lịch sử, dù dưới hình thức nào cũng là tín hiệu đáng mừng, cho thấy lịch sử đang ngày càng trở nên gần gũi hơn với giới trẻ.

Để có được các dự án làm sách lịch sử đổi mới, hấp dẫn, cần có sự đầu tư; không chỉ là tiền mà còn phải thu hút được những người giỏi, tâm huyết vào các công việc dưới nhiều hình thức. Ngành giáo dục, các nhà xuất bản, hãng phim, Hội Nhà văn Việt Nam và các hội sử học, hội văn học nghệ thuật địa phương... cần có những hoạt động thu hút tài năng, khuyến khích lao động sáng tạo hướng vào đề tài lịch sử. Về khâu làm sách, kể chuyện lịch sử theo cách không còn khô cứng, chúng ta đã đạt được một số thành công ban đầu. Nhưng, nếu không có một sự đầu tư lâu dài, bài bản, có hệ thống, cách thức làm sách lịch sử đổi mới như hiện nay sẽ bị bỏ ngỏ.

Mọi nỗ lực đưa lịch sử trở lại trong tình yêu của giới trẻ bắt đầu từ cách thức làm thế nào để họ thấy thú vị hơn khi tiếp cận một cuốn sách, bộ phim, câu chuyện có liên quan lịch sử.

QUỲNH TRANG