ĐBQH Lê Thanh Vân: Nói về thủy điện và sự tàn phá trong đợt mưa lũ vừa qua cần nhìn nhận khách quan

Nhà nước phải đóng vai trò quản lý

Nội dung liên quan đến công trình thủy điện, lũ quét...và giải pháp tiếp tục được các đại biểu (ĐB) Quốc hội nêu tại Hội trường.

ĐB Nguyễn Thanh Hồng (đoàn Bình Dương) cho rằng, ở đâu có nhiều nhà máy thủy điện thì ở đó có lũ ống, lũ quét, sạt lở, ngập lụt. Nhấn mạnh câu nói “tức nước vỡ bờ”, ông nêu quan điểm, chúng ta làm nhiều đập thủy điện, tuy không vỡ đập thủy điện nhưng vỡ ở những chỗ khác. Nước dâng cao thì phải tìm đường thoát, như vậy sẽ trái quy luật tự nhiên và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Chính vì thế, nếu nói nguyên nhân do chính quyền địa phương, do quy hoạch, khâu tổ chức thực hiện…thì e rằng chưa ổn.

ĐBQH Nguyễn Thanh Hồng (đoàn Bình Dương). Ảnh: Quốc hội

ĐB Dương Trung Quốc (Đồng Nai) cho rằng, nói về câu chuyện thủy điện thì cần bàn về câu chuyện của 40 đến 50 năm sau chứ không phải câu chuyện của hôm nay. Nếu ta không nhìn trước được thì chúng ta sẽ để lại hiểm họa cho con cháu mai sau.

“Hôm qua tôi hỏi Bộ trưởng Bộ Tài nguyên môi trường Trần Hồng Hà thì Bộ trưởng có nói một giải pháp hợp lý hơn, đó là ngay từ đầu khi tham gia dự án thủy điện, chủ đầu tư đã phải đóng khoán tiền như là phí môi trường để sau này xử lý hậu quả khi dự án thủy điện hết hạn sử dụng” - ĐB Dương Trung Quốc nói.

Vị ĐB đoàn Đồng Nai nhấn mạnh, về các dự án thủy điện thi phải nắm đằng chuôi, nghĩa là nhà nước phải đóng vai trò quản lý chứ để cho doanh nghiệp làm thì họ rất dễ thoái thác, chối bỏ trách nhiệm.

Cần nhìn nhận khách quan

Theo quan điểm của ĐB Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau), nói về thủy điện và sự tàn phá của nó trong đợt mưa lũ vừa rồi thì cần nhìn nhận khách quan. Bởi vai trò của thủy điện không chỉ đơn thuần là cung cấp điện năng mà góp phần vào trị thủy. Dẫn chứng cho việc này đại biểu Lê Thanh Vân nhắc đến vai trò trị thủy của đập thủy điện Sông Đà.

Đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau). Ảnh: Quốc hội

“Trước đây khi chưa có đập thủy điện Sông Đà thì vùng đồng bằng sông Hồng rất hay bị ngập lụt, đặc biệt là trận lụt năm 1971 – Hà Nội phải phá đê ở Chương Mỹ (Hà Tây cũ) để cứu Hà Nội. Tuy nhiên, khi đập thủy điện Sông Đà được xây dựng thì đã giải quyết được nguy cơ lũ lụt ở hạ lưu dòng sông Đà”, ĐB Lê Thanh Vân nói.

Theo ĐB Lê Thanh Vân, mặt trái của thủy điện chính là sự lạm dụng trong đặt vị trí xây dựng của các dự án. Một số chủ nhà máy thủy điện đã không làm đúng chức năng của đập thủy điện điều tiết mức nước, lợi dụng để phá rừng để trục lợi. “Chúng ta không nên vì lũ lụt mà đổ hết cho thủy điện”, đại biểu Vân nhấn mạnh.

Phát biểu trước Quốc hội về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, hiện nay cả nước có 429 đập thủy điện và các công trình thủy điện ở các quy mô khác nhau. Với dung tích trữ nước khoảng 56 tỷ m3 và đóng một công suất là khoảng 20.000MW, chiếm 37% công suất nền, công suất phát của đất nước trong hiện nay và đây là một nguồn năng lượng rất quan trọng phục vụ cho nhu cầu về năng lượng của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội cũng như nhu cầu đời sống của nhân dân.

Theo Bộ trưởng, không phủ nhận những tác động từ mặt tiêu cực do thủy điện, đặc biệt là tác động đến môi trường, đất, nước và khí hậu cũng như đời sống của dân sinh. Như đã báo cáo, ở đây là những vấn đề tổng thể và tùy thuộc vào cách thức của con người trong khai thác những nguồn lực của thiên nhiên và nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Vì vậy, câu chuyện tác động đến dòng chảy, tác động đến cấu trúc địa chất đất ở khu vực cũng như các nguồn lợi thủy sản, đời sống của nhân dân cũng chưa thực tế. Trong bối cảnh các công cụ, các cơ sở pháp lý tương đối đầy đủ, không tránh khỏi có những câu chuyện xảy ra tại một số địa phương như việc thực thi không nghiêm./.

Thế Công