ĐBQH day dứt về những 'nút thắt Ai Cập' của tham nhũng

Tại phiên thảo luận hội trường Quốc hội ngày 6/11 về báo cáo công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2017, ĐBQH Nguyễn Mai Bộ, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng-An ninh đặt câu hỏi:

"Có hay không có tham nhũng trong bổ nhiệm công chức? Nếu có thì báo cáo chưa đầy đủ, còn nếu không thì sao lại đúng quy trình mà người có tài có đức không được bổ nhiệm, người kém lại được và được trao quyền là “quyền hành dân và quyền hành doanh nghiệp”.

Và ông tự trả lời: “Theo tôi là có, vì theo nguyên lý không có lửa làm sao có khói. Dân gian kết luận nhất hậu duệ, nhì tiền tệ, ba quan hệ, bốn trí tuệ hẳn là có lý.

ĐBQH Nguyễn Mai Bộ.

Theo đại biểu Bộ, quy định về công chức còn thiếu chặt chẽ nên tham nhũng trong công tác là có. Mục đích đánh giá cán bộ, công chức không quy định đánh giá bằng quy định pháp luật nên phụ thuộc người đánh giá… Chính điều này dẫn đến tham nhũng trong công tác cán bộ.

Ông Bộ cảnh báo: Nếu không chống tham nhũng trong công tác cán bộ thì hệ quả sẽ tạo ra đội ngũ cán bộ mà Nghị quyết Trung ương 6 đánh giá là “rất đau lòng”, đội ngũ cán bộ yếu kém. Đặc biệt nó sẽ tạo ra thế hệ tham nhũng thứ hai xuất hiện vì khi chạy mất tiền đến khi có quyền thì tính bài thu lại và không cách nào khác là tham nhũng”.

Song song với việc thế hệ tham nhũng thứ hai xuất hiện thì tình trạng tài sản tham nhũng thu hồi được còn rất thấp và theo ĐBQH, điều đó có nghĩa là chống tham nhũng chưa triệt để.

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển (đoàn Lâm Đồng) dẫn báo cáo của Chính phủ đưa ra số liệu án tham nhũng gây thiệt hại hơn 1.000 tỷ đồng và 77.000 m3 đất, thu hồi chỉ được hơn 300 tỷ đồng và 3.700m3 đất. Như vậy, tỷ lệ thu hồi về tiền đạt 22%, đất là 4,8%.

Tổng Cục thi hành án thụ lý 415 vụ việc thuộc nhóm tội phạm tham nhũng, tương đương số tiền phải thu là hơn 6.000 tỷ, nhưng mới thu hồi hơn 1.150 tỷ (khoảng 19%).

Báo cáo về công tác thi hành án của Chính phủ đưa ra số liệu tổng số tiền phải thi hành án của người bị phạt tù tại các trại giam là gần 32.000 tỷ nhưng mới chỉ thi hành được khoảng 2.700 tỷ đồng (8,75%).

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển cho biết, theo dõi một số vụ án lớn thì số tiền thu về cho ngân sách quốc gia còn thất vọng hơn nhiều.

Như vụ cố ý làm trái các quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng tại tập đoàn Vinashin, theo quyết định thi hành án thì hai bị cáo Phạm Thanh Bình và Trần Văn Liêm phải bồi thường thiệt hại cho công ty Vinashin là 989,2 tỷ đồng và tiền lãi chậm trả thi hành án. Tuy nhiên, đến 7/2017 vẫn chưa thi hành được khoản nào.

Trong vụ Vinalines, Dương Chí Dũng phải bồi thường cho công ty Hàng hải Việt Nam số tiền 110 tỷ đồng và lãi trả chậm. Nhưng đến nay, theo báo chí phản án là mới thi hành được hơn 21 tỷ đồng.

"Với những số liệu nêu trên cho thấy việc thu hồi tài sản là quá nhỏ so với thiệt hại lớn mà tội phạm tham nhũng gây ra cho ngân khố quốc gia.

Theo tôi các cơ quan cần coi thu hồi tài sản là chính sách quan trọng ưu tiên hàng đầu trong điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án", vị đại biểu đoàn Lâm Đồng nêu quan điểm và và đề nghị chính sách này phải được phản án đầy đủ trong đánh giá thực trạng và trong giải pháp, là mục độc lập trong các báo cáo liên quan.

Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) cũng cho rằng, các vụ việc tham nhũng cho dù có làm tốt công tác điều tra, truy tố đến đâu, tòa án có tuyên những bản án nghiêm khắc thế nào mà không thu hồi được tài sản tham nhũng thì việc xử lý tham nhũng coi như chưa triệt để.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa kiến nghị cần hoàn thiện pháp luật theo hướng mở rộng hợp lý đối tượng kê khai tài sản, công khai thực chất hơn, quy định xác minh tài sản một cách chủ động hơn.

Qua tố tụng khi xác định tài sản do tham nhũng mà có thì cương quyết áp dụng biện pháp thu hồi cũng như kịp thời kê biên, phong tỏa tài sản nhằm phục vụ thi hành án sau này.

Minh Thái