ĐBQH cho rằng xe máy là 'đối thủ' cực mạnh đối với đường sắt đô thị

Tiếp tục Kỳ họp thứ 10 – Quốc hội khóa XIV, sáng 3/11 Quốc hội thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2020; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2021.

Phát biểu tại hội trường ĐBQH Nguyễn Phi Thường (đoàn Hà Nội) nêu lên thực trạng, TP Hồ Chí Minh và TP Hà Nội đang diễn ra quá trình đô thị hóa mạnh mẽ thành những siêu đô thị với 10 triệu dân. Kéo theo đó là tăng dân số cơ học mỗi năm khoảng 200.000 người đã gây áp lực lên hạ tầng cơ sở, đặc biệt là hạ tầng giao thông. Từ đó, gây nên tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người dân.

ĐBQH Nguyễn Phi Thường (đoàn Hà Nội).

Theo đại biểu Nguyễn Phi Thường, hiện nay các tuyến đường sắt đô thị được xem là cứu cánh, vừa mang tính then chốt giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông. Hệ thống đường sắt của 2 thành phố đều xác định có khoảng 8 tuyến, TP Hồ Chí Minh có tổng chiều dài khoảng 220km với tổng đầu tư 25 tỷ USD, Hà Nội là 318km với tổng mức đầu tư là 30 tỷ đồng.

"Phát triển đường sắt đô thị được xem là một xu thế tất yếu và bức bách. Việc triển khai có nhiều vấn đề, song đều có mẫu số chung là vốn đầu tư lớn, chậm tiến độ, đội vốn, gây bức xúc trong nhân dân như dự án Cát Linh - Hà Đông, Bến Thành – Suối Tiên…", đại biểu nói.

Đại biểu đoàn Hà Nội cũng cho rằng, làm sao để dự án đường sắt đô thị gắn kết với không gian đô thị tích hợp vào với đường sắt đô thị để phát huy được vai trò của mình. TP Hồ Chí Minh và TP Hà Nội đều không được thiết kế theo định hướng đô thị giao thông công cộng, mà phát triển chủ yếu theo quy luật kinh tế với mật độ đường rất thấp, thiếu không gian đi bộ, có nhiều khu vực phát triển tự phát. Đây là những mảng cản trong đô thị mà xe cộ không thể xuyên qua, vận tải công cộng không thể tiếp cận.

Theo đại biểu, xe máy là "đối thủ" cực mạnh đối với đường sắt đô thị.

Nói lên thực trạng, đại biểu cho rằng: "Xe máy vẫn duy trì vị trí độc tôn trong giao thông đô thị hứa hẹn sẽ là đối thủ cực mạnh với đường sắt đô thị. Hiện nay, các dự án đường sắt đô thị chủ yếu hướng đến yếu tố tính khả thi tài chính, yếu tố kỹ thuật ít chú ý đến sự liên kết không gian đô thị. Có chuyên gia cho rằng xong tuyến metro mới được 1/3 chặng đường, 1/3 là các bãi xe xung quanh metro, hệ thống xe bus trung chuyển, 1/3 còn lại là phát triển các hệ thống các dự án cao tầng xung quanh các trạm metro trong bán kính 500 – 800m kết hợp đồng bộ chung cư, trung tâm thương mại".

Nhắc đến tuyến đường sắt đô thị tuyến Cát Linh – Hà Đông, đại biểu cho rằng đây là dự án được người dân Hà Nội đặc biệt quan tâm và đã có nhiều lần chất vấn quốc hội.

"Vừa rồi đồng chí Bí thư Thành ủy đã liên tiếp lập tổ công tác làm việc với Bộ GTVT để tháo gỡ vướng mắc thuộc thẩm quyền của chính phủ, Quốc hội cũng như kiểm toán nhà nước, thanh toán, nghiệm thu, an toàn hệ thống… Đề nghị chính phủ, quốc hội tháo gỡ, vận hành, không để sai hẹn lần thứ 9, không để kéo quá dài", đại biểu đề nghị.

Cuối cùng, đại biểu cũng đề xuất đưa ra 3 lưu ý cụ thể: Cần đánh giá rút kinh nghiệm với dự án ODA với đường sắt đô thị, thận trọng với các điều kiện vay ODV, nhất là việc lựa chọn tổng thầu; Hai là tuyến đường sắt đô thị chỉ hiệu quả cao khi được đầu tư toàn tuyến chứ không hải đầu tư từng đoạn tuyến, cần chú ý đến yếu tố kết nối lưu thông; Thứ ba, khi làm việc với các nhà thầu cần chuẩn bị đầy đủ các điều kiện nhất là vấn đề giải phóng mặt bằng.

Lê Bảo