Đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng

Khu vực đất sẽ xây dựng Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn phục vụ xây dựng Sân bay Long Thành. Ảnh: P.Tùng

Để đảm bảo tiến độ, nhiều giải pháp phải được thực hiện đồng bộ nhằm đẩy nhanh các bước thực hiện đền bù, hỗ trợ, tái định cư sẽ được triển khai.

* Chậm giải phóng mặt bằng

Dự án Sân bay Long Thành có diện tích đất cần thu hồi, giải phóng mặt bằng hơn 5 ngàn hécta, trong đó khu vực ưu tiên giải phóng mặt bằng để thực hiện giai đoạn 1 của dự án là hơn 1,8 ngàn hécta.

Để đảm bảo tiến độ bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư thực hiện dự án, thời gian qua, Đồng Nai đã tập trung chỉ đạo các đơn vị, địa phương liên quan đẩy nhanh các công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân vùng dự án. Tuy nhiên, trên thực tế, công tác giải phóng mặt bằng cho dự án Sân bay Long Thành vẫn được thực hiện khá chậm.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng, thời gian tới UBND tỉnh phối hợp chặt chẽ với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh sẽ lựa chọn thí điểm các dự án ảnh hưởng lớn đến đời sống nhân dân để có giám sát và phản biện xã hội. Trong đó, liên quan đến dự án Sân bay Long Thành, UBND tỉnh lựa chọn dự án xây dựng Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn để thực hiện giám sát, phản biện xã hội.

Dự kiến đến cuối năm 2019, Đồng Nai sẽ chỉ tiến hành chi trả tiền bồi thường cho các tổ chức, cơ quan nằm trong diện di dời, giải tỏa. Riêng với diện tích đất của người dân trong vùng dự án, các cơ quan chức năng hiện đang triển khai công tác đo đạc, xác minh nguồn gốc đất. Tuy nhiên thực tế có thể đến đầu quý II-2020, Đồng Nai mới thực hiện được việc chi trả tiền hỗ trợ cho người dân.

Theo UBND tỉnh, dự án Sân bay Long Thành có diện tích đất cần thu hồi lớn, trong quá trình thực hiện giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn nên ảnh hưởng tiến độ. Trong đó, đáng chú ý là hàng loạt khó khăn trong công tác đo đạc, kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất và quy trình phê duyệt thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ cho hộ gia đình.

Nguyên nhân là do thời gian quy hoạch thực hiện Sân bay Long Thành kéo dài, sau khi quy hoạch được phê duyệt các hộ dân địa phương do nhu cầu cấp bách trong cuộc sống nên chuyển nhượng giấy tay, phân chia thừa kế cho con, dẫn đến khó khăn trong quá trình kiểm đếm, xác định, truy nguyên nguồn gốc đất. Một số trường hợp còn bị sai thông tin chủ sử dụng, thay đổi đối tượng thu hồi đất do chuyển nhượng, thừa kế nên phải điều chỉnh thông báo thu hồi đất; một số hộ dân không chỉ được ranh đất; không đồng ý với hồ sơ kỹ thuật do giảm diện tích; xuất hiện tình trạng người dân tự chia tách, lập thành nhiều hồ sơ để cho tặng, chuyển nhượng bằng giấy viết tay.

UBND huyện Long Thành khó xác định chủ sử dụng đất và kéo dài thời gian triển khai do áp dụng quy trình kiểm kê vắng chủ cũng như công tác xác định nguồn gốc đất mất nhiều thời gian.

Ngoài ra, theo ông Lê Văn Tiếp, Phó chủ tịch UBND huyện Long Thành, sự chênh lệch về diện tích đất cũng ảnh hưởng, gây kéo dài công tác xác minh nguồn gốc đất, từ đó làm chậm tiến độ công tác giải phóng mặt bằng dự án. “Có khoảng 70% số lượng hồ sơ đất đai của người dân có sự chênh lệch diện tích trên thực tế so với diện tích được cấp trên giấy” - ông Lê Văn Tiếp cho hay.

Theo quy định của Luật Đất đai (năm 2013), về quy trình phê duyệt thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ cho hộ gia đình thì chỉ được phép thu hồi đất ở sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu tái định cư. Trong khi đó, Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn đến cuối năm 2019 mới khởi công xây dựng và hoàn thành trong năm 2020. Do đó, khi chưa bố trí tái định cư cho các hộ dân, chính quyền không thể phê duyệt thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân.

* Tập trung các giải pháp

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng, không chỉ dự án Sân bay Long Thành mà nhiều dự án khác trên địa bàn cũng gặp khó khăn trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Ngoài các nguyên nhân khách quan thì lực lượng làm công tác giải phóng mặt bằng còn mỏng trong khi khối lượng công việc, nhất là đối với dự án Sân bay Long Thành lớn nên gặp khó khăn, chưa đáp ứng tiến độ dự án.

Từ thực tế trên, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng cho hay, thời gian tới, UBND tỉnh sẽ tổ chức hội nghị tổng kết công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh. Qua đó đánh giá toàn diện nguyên nhân, khó khăn, vướng mắc để từ đó có giải pháp hiệu quả. “Tỉnh sẽ xây dựng lại quy trình về thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư rút ngắn thời gian. Đồng thời quy định trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan có chế độ giám sát, kiểm tra chặt chẽ”- Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng nhấn mạnh.

UBND tỉnh cũng sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm định giá xác định giá đất cụ thể trên thị trường để xác định giá đất hoàn thành phương án bồi thường. Đối với dự án Sân bay Long Thành, UBND tỉnh cũng đã yêu cầu huyện Long Thành, UBND xã Bình Sơn thực hiện tích cực trong công tác kiểm kê, xác định nguồn gốc đất, xác định giá và chi trả bồi thường. “Năm 2020, UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan chức năng triển khai nhanh, đồng bộ và hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án Sân bay Long Thành để sớm bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư”- Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng cho biết.

Phạm Tùng