Đẩy mạnh xuất khẩu cá cảnh
Sản lượng cá cảnh xuất khẩu của TP Hồ Chí Minh liên tục tăng trưởng trong nhiều năm gần đây. Tuy vậy, nghề nuôi và xuất khẩu cá cảnh vẫn đối mặt không ít khó khăn và vướng mắc, cần được tháo gỡ.
Khách tham quan Ngày hội cá cảnh TP Hồ Chí Minh lần 2-2017.
Sản lượng cá cảnh xuất khẩu của TP Hồ Chí Minh liên tục tăng trưởng trong nhiều năm gần đây. Tuy vậy, nghề nuôi và xuất khẩu cá cảnh vẫn đối mặt không ít khó khăn và vướng mắc, cần được tháo gỡ.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) TP Hồ Chí Minh, 10 tháng đầu năm nay, tổng số lượng cá cảnh của thành phố đạt khoảng 128 triệu con, tăng 47,1% so cùng kỳ năm 2016; xuất khẩu 14.853 triệu con, tăng 17,2% so cùng kỳ. Năm 2017, ngành nông nghiệp thành phố phấn đấu đạt sản lượng 150 triệu con cá cảnh, tăng 15 triệu con so với năm 2016. Trong đó, sản lượng cá cảnh xuất khẩu đạt từ 18 đến 20 triệu con; kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 20 đến 25 triệu USD, tăng trên 15% so với năm 2016. Dự kiến, đến năm 2020, thành phố sẽ xuất khẩu từ 40 đến 50 triệu con cá cảnh, kim ngạch đạt 40 đến 50 triệu USD.
Để đạt được kế hoạch đề ra, thành phố đã đẩy mạnh sản xuất cá cảnh tại các quận, huyện như huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn, quận 12, quận 8, quận 9… Tuy nhiên, trong 290 cơ sở sản xuất cá cảnh tại thành phố, chỉ có khoảng mười đơn vị tham gia xuất khẩu thường xuyên. Phần lớn các cơ sở còn lại đều có quy mô nhỏ, manh mún, ít sản phẩm, hàm lượng ứng dụng tiến bộ khoa học còn thấp, khả năng lai tạo và thuần dưỡng cá cảnh tự nhiên hạn chế... Trong khi đó, các chính sách để phát triển ngành này cũng chưa được chú trọng tương xứng cho nên các cơ sở nuôi cá cảnh khó mở rộng quy mô. Chủ nhiệm Hợp tác xã sinh vật cảnh Sài Gòn Nguyễn Văn Thủy, tâm sự: "Nghề nuôi cá cảnh cần vốn đầu tư rất lớn, từ cơ sở vật chất đến xúc tiến thương mại, cho nên chúng tôi phải vừa làm vừa tái đầu tư".
Đến nay, cá cảnh của TP Hồ Chí Minh đã xuất khẩu đến gần 50 nước; trong đó, châu Âu chiếm khoảng 60%, với một số thị trường chủ lực như: Đức, Anh, Pháp, Đan Mạch, I-ta-li-a, Thụy Điển…; các thị trường nhập khẩu nhiều khác là Mỹ, Trung Đông, Nhật Bản, Xin-ga-po, Hàn Quốc,… Theo Giám đốc Công ty cổ phần Sinh vật cảnh Thiên Đức Lê Hữu Thiện, châu Âu là thị trường tiêu thụ cá cảnh lớn, nhập khẩu đa dạng cá cảnh, sinh vật cảnh... từ nhiều quốc gia khác nhau, trong đó có Việt Nam. Thế nhưng, đây là thị trường khó tính và có nhiều rào cản kỹ thuật, thủ tục pháp lý phức tạp. Vì vậy, các cơ quan chức năng liên quan của Việt Nam cần nhanh chóng, thường xuyên làm việc với các cơ quan chức năng châu Âu để sớm “dọn đường” cho các loại cá cảnh của nước ta xuất khẩu thuận lợi sang khu vực này.
Mặt khác, ngày càng phát sinh nhiều dòng cá cảnh nằm trong danh mục bảo tồn và hạn chế buôn bán của các tổ chức quốc tế. Điều này cho thấy việc nhân giống, lai tạo sinh sản là rất cần thiết cho ngành cá cảnh. Cùng với đó, công nghệ nuôi còn theo phương thức truyền thống, thiếu đầu tư, dẫn tới giá thành cao, cơ hội cạnh tranh thấp. Hệ quả là nguồn giống thiếu đa dạng, chỉ tập trung những loại đã có thương hiệu tốt, còn nhiều dòng sản phẩm có thể sinh sản tốt nhưng việc nhập khẩu giống hạn chế (một số loài chưa được phép nhập), bị đánh thuế cao…
Từ thực tế đó, ông Lê Hữu Thiện cho rằng: Nhà nước cần quy hoạch vùng nuôi cá cảnh, bảo đảm có diện tích đủ lớn và giải pháp kiểm soát dịch bệnh tốt. Cần khuyến khích và phát triển nuôi những loại cá bản địa có giá trị nhưng đang có nguy cơ tuyệt chủng; đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ; sửa đổi danh mục cá cảnh được phép nhập khẩu phù hợp thực tế phát triển thị trường. Đồng thời, Nhà nước cần hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm thị trường, tham gia các đợt hội chợ, triển lãm quốc tế lớn. Trong đó, cần mở tua đưa khách du lịch nước ngoài đến tham quan một số doanh nghiệp cá cảnh có tiềm năng xuất khẩu nhằm giới thiệu sản phẩm trực tiếp… Theo chủ Trại cá cảnh Châu Tống (quận 12) Tống Hữu Châu, Nhà nước cần làm việc với các nước nhập khẩu cá cảnh để dỡ bỏ các hàng rào kỹ thuật, thống nhất biểu mẫu kiểm dịch; tiếp tục đẩy mạnh xây dựng vùng an ninh sinh học trong nuôi cá cảnh. Khuyến khích và hướng dẫn sử dụng một số biện pháp kiểm nghiệm (test) nhanh về dịch bệnh trên cá cảnh... Ngoài ra, thành phố cần sớm xây dựng một trung tâm trưng bày và giao dịch cá cảnh. Đây sẽ là chợ đầu mối về cá cảnh và dụng cụ, thiết bị, vật tư cần thiết cho ngành nuôi cá cảnh.
