David Luiz - trung vệ nghiệp dư hay ngôi sao phòng ngự?

Sau trận chung kết FA Cup mùa 2019/20, Luiz một mình ngồi trơ trọi giữa sân Wembley. Tất cả các đồng đội của anh đã vào phòng thay đồ ăn mừng chức vô địch được một lúc.

Người ta không hiểu trung vệ người Brazil ngồi đó một mình để làm gì, nhưng đó là một hình ảnh mang lại cảm xúc mạnh.

Luiz đã đến, đã chịu đựng và đã chiến thắng.

Không ai trong số những cầu thủ chạy trên mặt cỏ Wembley ngày hôm đó hiểu cảm giác của sự cô độc nhiều hơn anh.

Gã hề hay cầu thủ đẳng cấp thế giới?

David Luiz là một trung vệ như thế nào? Ngay cả những người nghĩ rằng mình hiểu trung vệ người Brazil nhất, đôi lúc cũng không biết cầu thủ này thật sự mang hình hài nào.

Trong một ngày đẹp trời, anh có thể trở thành Virgil van Dijk. Trong một ngày u ám, Luiz có thể hóa gã hề, là bản hợp đồng tồi tệ nhất lịch sử Arsenal, như cách gọi của nhiều CĐV đội bóng này hai tháng trước.

Khi trận chung kết FA Cup giữa Arsenal và Chelsea kết thúc, có lẽ không còn cổ động viên “Pháo thủ” nào đòi bán Luiz nữa.

Trung vệ người Brazil đã có một trận đấu tuyệt vời. Anh chỉ huy hàng thủ Arsenal, khích lệ tinh thần đồng đội, thi thoảng thực hiện các đường chuyền dài xé toang hàng phòng ngự Chelsea.

Mùa giải hỗn loạn của Arsenal đã có kết thúc đẹp. Và Luiz chính là một trong những cái tên góp công lớn nhất đem lại đoạn kết có hậu đó.

David Luiz đưa các cổ động viên Arsenal từ cảm xúc giận dữ xen lẫn tuyệt vọng đến hạnh phúc. Ảnh: Getty.

Trung vệ người Brazil chơi xuất sắc trong giai đoạn cuối mùa, đặc biệt ở trận bán kết FA Cup với Man City.

Rio Ferdinand gọi Luiz là ngôi sao quan trọng nhất hàng thủ Arsenal trong cuộc lật đổ Man City tại Wembley. HLV Mikel Arteta hết lời khen ngợi học trò.

Mới một tháng trước, Luiz còn kéo các cổ động viên Arsenal xuống tận cùng cửa sự thất vọng.

Khi Arsenal thua Man City 0-3 vào ngày 18/6, Luiz trở thành tội đồ vì trực tiếp mắc lỗi ở 2 bàn thua và nhận thẻ đỏ. Các CĐV Arsenal gọi cựu cầu thủ Chelsea là một thảm họa và cần phải bị “tống khứ ngay lập tức”.

Một tháng rưỡi sau, Luiz đã vô địch FA Cup và có mùa giải thứ 12 liên tiếp gặt hái danh hiệu, một thành tích hiếm có trong lịch sử bóng đá thế giới.

Luiz là một trong những trường hợp thú vị nhất của bóng đá, người với phong độ biến thiên tài tình của mình trên sân cỏ, có thể dễ dàng biến những nhận xét của các chuyên gia hoặc các CĐV trở nên lố bịch, bất kể họ khen hay chê anh.

Khi Frank Lampard thống nhất với ban lãnh đạo Chelsea việc bán Luiz sang Arsenal, cựu tiền vệ người Anh tin rằng mình đã thực hiện một vụ chuyển nhượng thành công.

Luiz chơi tệ trong trận thắng 5-3 của Chelsea trước Red Bull Salzburg hồi hè 2019, màn trình diễn trực tiếp khiến anh phải rời "The Blues".

Luiz đã trở lại Chelsea được 3 mùa trong một thương vụ nhuốm màu tình yêu và hoài niệm, nhưng khi người đồng đội cũ lên nắm quyền, trung vệ người Brazil hiểu thời gian của anh tại Stamford Bridge đã hết.

Lampard tin rằng mình quá hiểu năng lực của đồng đội cũ, cũng như những vấn đề mà Luiz có thể mang lại cho phòng thay đồ Chelsea nếu còn ở lại.

Trong bối cảnh cựu tiền vệ người Anh mới lên nắm quyền tại “The Blues”, đẩy Luiz ra đi được coi là một lựa chọn không cần đắn đo suy nghĩ, cho dù Chelsea khi đó đang bị cấm chuyển nhượng.

David Luiz là một trường hợp gây tranh cãi với các CĐV Chelsea, bất chấp về mặt danh hiệu, anh là huyền thoại của CLB. Ảnh: Sky Sports.

Trung vệ không thích phòng ngự

Từng có thời gian thi đấu cùng Lampard lẫn Luiz ở Chelsea, cựu thủ môn Mark Schwarzer tin rằng trung vệ người Brazil là một cầu thủ đẳng cấp thế giới.

Luiz luôn vui vẻ, hài hước nhưng đôi khi điều đó khiến nhiều người khó chịu. Với tư cách một HLV Chelsea, Lampard thuộc về những người khó chịu như thế.

Lối chơi thiếu kỷ luật của Luiz trên sân khiến anh trở thành “quả táo thối” cần phải bị loại bỏ.

Truyền thông Anh tin rằng Lampard cần phải loại bỏ Luiz bởi HLV này muốn tạo ra một văn hóa bóng đá mới tại Chelsea. Đó là thứ văn hóa bóng đá kỷ luật, nhiệt huyết dựa trên những cầu thủ trẻ trung và biết nghe lời.

Người ta không thể trách Lampard, vì nói như lời Schwarzer thì phong độ của Luiz trên sân phụ thuộc vào trạng thái tâm lý của chính anh. “Khi Luiz hạnh phúc và hưng phấn, anh ấy trình diễn thứ bóng đá đỉnh cao. Và ngược lại thì mọi người đều đã thấy”, cựu thủ môn người Australia nói.

Jose Mourinho cũng nằm trong số những HLV từng không thích thú với việc phải huấn luyện Luiz. Chiến lược gia người Bồ Đào Nha có những thời điểm bất đắc dĩ phải sử dụng Luiz, và muốn đẩy anh lên đá tiền vệ.

Đó cũng là vị trí mà trung vệ người Brazil ưa thích. Chris Hughton, cựu HLV Brighton tin rằng trong thâm tâm, Luiz luôn muốn trở thành một cầu thủ tấn công chứ không phải phòng ngự.

“Luiz giỏi, nhưng không thích lắm với việc phòng ngự và lúc nào cũng muốn lao lên”, Hughton phân tích.

Đó là vấn đề đã tồn tại từ khi Luiz còn là một cầu thủ trẻ. Joao Paolo Sampaio, Giám đốc Thể thao của Vitoria thừa nhận CLB Brazil đã gần như thải loại Luiz vì sự thiếu kỷ luật trong khâu phòng ngự.

Trung vệ người Brazil được giữ lại vì nền tảng kỹ thuật trời phú, cộng với việc được đặt trong một sơ đồ phù hợp phát huy hết khả năng. “Điểm mấu chốt là cậu ta được thi đấu tự do”, Sampaio nhớ lại. “Ở Brazil khi đó, sơ đồ 3 trung vệ đang là mốt, và hai đồng đội chơi chặt chẽ sẽ hỗ trợ để Luiz chơi tự do như một libero”.

Ngoài Mourinho hay Lampard, những đời HLV Chelsea sau này đều đánh giá cao Luiz. Rafa Benitez hơn một lần bày tỏ sự thất vọng khi không trực tiếp huấn luyện Luiz khi anh còn trẻ. Carlo Ancelotti đã cam đoan với tỷ phú Roman Abramovich rằng Chelsea phải bằng mọi cách có được chữ ký của Luiz trước mũi Man City.

HLV người Italy đã làm được điều đó vào mùa hè năm 2011 cùng lời khẳng định Luiz sẽ thành người giỏi nhất thế giới nếu chịu học những kỹ năng phòng ngự cơ bản.

Những người đánh giá thấp Luiz có thể nghĩ lại nếu nhìn vào những con số trên thị trường chuyển nhượng.

Năm 2011, Chelsea mua Luiz từ Benfica với giá 25 triệu euro. Năm 2014, PSG mua Luiz từ Chelsea với giá hơn 60 triệu euro, giá kỷ lục thế giới cho một trung vệ thời điểm đó. Đến năm 2016, Luiz (ở tuổi 29) được PSG bán lại cho Chelsea với giá gần 40 triệu euro.

Arsenal xuống tiền mua Luiz vì tin rằng quan hệ tốt với siêu cò Kia Joorabchian, người đại diện của cầu thủ, có thể giúp họ có được một bản hợp đồng chất lượng với giá cả phải chăng.

Gần 10 triệu euro cho một trung vệ giàu kinh nghiệm đỉnh cao, có kỹ thuật và chơi chân tốt ở thời buổi hiện tại là điều quý giá với “Pháo thủ”.

David Luiz giúp Arsenal vô địch FA Cup lần thứ 14 trong lịch sử, một kỷ lục của giải đấu. Ảnh: Getty.

Giữa lằn ranh

Thực tế, những sự thất vọng mà các cổ động viên Arsenal dành cho ban lãnh đạo đội nhà trong thương vụ Luiz đã kéo dài gần như xuyên suốt mùa giải.

Trong một thời đại mà Liverpool hay MU sẵn sàng phá kỷ lục chuyển nhượng để mua về Virgil van Dijk hay Harry Maguire, việc Arsenal phải hài lòng với Luiz bị coi là một bước lùi ghê gớm cho vị thế của CLB.

Đến giữa tháng 6, Luiz dường như đã hiện nguyên hình là một bản hợp đồng tệ hại của mùa giải, đặc biệt sau trận Arsenal thua Man City 0-3 ở vòng 29 Premier League.

Nhưng Luiz đã luôn, và sẽ mãi mãi là trường hợp gây tranh cãi của bóng đá thế giới.

Vài ngày sau thất bại trước Man City, ban lãnh đạo Arsenal bất ngờ tuyên bố giữ chân Luiz. Vào đầu mùa 2019/20, Arsenal chỉ ký hợp đồng 1 năm với Luiz. Các CĐV Arsenal không thể nuốt trôi quyết định khó hiểu của BLĐ Arsenal với Luiz khi đó.

Phải đến vài tuần sau, họ mới thấy được tính đúng đắn của quyết định giữ chân Luiz. Trung vệ người Brazil liên tục đá chính cho Arsenal kể từ tháng 7 đến nay.

Anh là chốt chặn quan trọng của HLV Arteta ở khâu phòng ngự. Khi Arsenal thắng Liverpool, Man City rồi Chelsea trong trận chung kết FA Cup mới đây, Luiz đều là nhân tố nổi bật.

Trong suốt sự nghiệp của mình, Luiz đã trải qua nhiều đỉnh cao và vực sâu.

Đó có thể là trận chung kết Champions League mùa 2011/12, khi anh tỏa sáng giúp Chelsea vượt qua Bayern. Đó có thể là trận thua 1-7 kinh hoàng của Brazil trước tuyển Đức ở World Cup 2014, nơi Luiz chạy lăng xăng như tên nghiệp dư.

Bất kể người ta có tranh cãi như thế nào về năng lực chuyên môn thật sự của Luiz, trung vệ người Brazil thuộc số ít những cầu thủ có bản lĩnh, luôn sẵn sàng đứng dậy dù trải qua nhiều lần vấp ngã.

Khi Arsenal vượt qua Man City ở bán kết FA Cup mùa này, Luiz tin rằng mọi lời chỉ trích nhằm vào anh là “cái giá phải trả” cho việc trở thành một cầu thủ phòng ngự.

Điều đó giải thích tại sao Luiz có thể vượt qua cơn ác mộng ở Arsenal trong mùa giải năm nay, để giúp “Pháo thủ” tạo ra đoạn kết có hậu.

Các danh hiệu hay giá chuyển nhượng có thể không làm thay đổi được những định kiến mà người ta dành cho Luiz, nhưng cái cách anh trở lại sau mỗi sai lầm có thể định nghĩa được con người của trung vệ Brazil.

Thành công lớn nhất với một người, vẫn luôn là đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã.

Lacazette và Luiz ham rê bóng khiến Arsenal thua đội hạng Nhất Ở trận giao hữu hôm 10/6, David Luiz và Alexandre Lacazette mắc lỗi trực tiếp dẫn đến 2 bàn thua của Arsenal trong thất bại 2-3 trước đội hạng Nhất Anh Brentford.

Hồng An