Đầu tư gần 400.000 tỷ đồng nâng cấp cảng hàng không trong 10 năm tới

Tình trạng quá tải ở nhiều sân bay cửa ngõ

Hiện nay theo thống kê, trên cả nước có 22 cảng hàng không, sân bay với tổng diện tích đất khoảng 12.409ha, trong đó có 9 cảng hàng không quốc tế và 13 cảng hàng không, sân bay nội địa được phân chia theo khu vực. Đa số các cảng hàng không này có khả năng tiếp nhận máy bay A320/A321, còn lại một số cảng như Điện Biên, Rạch Giá, Côn Đảo, Cà Mau chỉ tiếp nhận được được máy bay ATR72 hoặc tương đương do hạn chế của đường cất, hạ cánh.

Cảng hàng không Tân Sơn Nhất đang quá tải cả dưới đất và trên trời do khai thác vượt công suất thiết kế.

Báo Hà Nội mới dẫn lời ông Đinh Việt Thắng Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cho biết, sản lượng hành khách chủ yếu tập trung vào các cảng hàng không quốc tế cửa ngõ như Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, Tân Sơn Nhất. Các cảng này đã và đang trong tình trạng sản lượng khai thác vượt quá công suất thiết kế (Tân Sơn Nhất có công suất thiết kế 28 triệu khách/năm nhưng thực tế sản lượng 41 triệu khách/năm; Nội Bài có công suất thiết kế 25 triệu khách/năm nhưng sản lượng khai thác đã vượt 29 triệu khách/năm) dẫn tới tình trạng quá tải cả trên bầu trời và mặt đất.

Đặc biệt, ông Thắng thừa nhận, sản lượng thông qua chủ yếu tập trung Cảng hàng không quốc tế đóng vai trò cửa ngõ (Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, Tân Sơn Nhất), đồng thời các Cảng hàng không cửa ngõ đã và đang khai thác trong tình trạng sản lượng khai thác vượt quá công suất thiết kế (Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất có công suất thiết kế 28 triệu khách/năm nhưng thực tế sản lượng thông qua là 41 triệu khách/năm, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài có sản lượng khai thác 29 triệu khách nhưng công suất thiết kế chỉ là 25 triệu khách...) dẫn tới tình trạng cả trên bầu trời và dưới mặt đất đều quá tải.

Ông Thắng thông tin thêm hiện Cục Hàng không Việt Nam đã hoàn thiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 15/21 cảng hàng không; điều chỉnh công tác quy hoạch cảng hàng không Thọ Xuân thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2050; điều chỉnh quy hoạch một số hạng mục công trình tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành; điều chỉnh quy hoạch cảng hàng không Quảng Trị giai đoạn đến năm 2030; đề án điều chỉnh quy hoạch Cảng hàng không Nội Bài …

Tại dự thảo đề án quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống Cảng hàng không, sân bay toàn quốc giai đoạn đến năm 2030 và định hướng đến 2050 vừa được Cục Hàng không hoàn tất nêu rõ, giai đoạn 2020-2030, nhiều sân bay dự kiến được đầu tư mới như Long Thành, Quảng Trị, Phan Thiết, Sa Pa; một số sân bay được mở rộng tăng công suất như Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh...

Giai đoạn 2030-2050, Cục Hàng không đề xuất đầu tư thêm các sân bay mới như Lai Châu, Nà Sản (Sơn La), Cao Bằng, sân bay thứ hai Hà Nội và mở rộng nhiều sân bay địa phương khác để nâng công suất lên 2-3 lần hiện nay.

Huy động nhiều nguồn vốn để đầu tư hạ tầng hàng không

Theo TTXVN cho biết tổng chi phí đầu tư xây dựng sân bay toàn quốc giai đoạn 2020-2030 ước tính 365.100 tỷ đồng (tương đương 15,7 tỷ USD); giai đoạn 2030-2050 là khoảng 866.360 tỷ đồng (tương đương 37,3 tỷ USD).

Phía Cục Hàng không Việt Nam cũng đưa ra tính toán nguồn vốn thực hiện các dự án được huy động các nguồn lực khác nhau như vốn vay ODA; nguồn vốn ngân sách Nhà nước; vốn vay thương mại; vốn xã hội hóa theo hình thức PPP (đối tác công-tư). Và đề xuất các giải pháp về huy động nguồn vốn, trong đó có việc Chính phủ xem xét hỗ trợ, cho phép vay ưu đãi, bảo lãnh vay thương mại, tạo cơ chế, chính sách thuận lợi (thuế, đất đai...) đối với các doanh nghiệp trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng hàng không.

Tổng chi phí đầu tư xây dựng sân bay toàn quốc giai đoạn 2020-2030 ước tính 365.100 tỷ đồng.

Chính phủ cũng tạo điều kiện để các doanh nghiệp phát hành trái phiếu, tăng vốn điều lệ, liên kết đầu tư ngoài ngành, sử dụng nguồn vốn huy động của địa phương nơi có sân bay là một hình thức huy động vốn rất hiệu quả với tinh thần địa phương và ngành Hàng không cùng đầu tư phát triển cảng hàng không, sân bay.

Liên quan tới vấn đề này, Chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ hàng không Việt Nam Tiến sỹ Trần Quang Châu cho rằng, đầu tư sân bay cần tầm nhìn trung và dài hạn nên việc lỗ, lãi không đặt riêng ở từng sân bay mà phải nhìn tổng thể trong phát triển kinh tế của cả địa phương, cả vùng và cả nước. “Việc đầu tư xây dựng và mở rộng các sân bay bằng vốn Nhà nước sẽ không đủ mà phải huy động vốn trong dân. Thời gian qua đã có nhiều doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư xây dựng sân bay như Vân Đồn, Cam Ranh nếu có cơ chế thu hút hợp lý,” ông Châu cho biết.

Nguyễn Triệu