Đâu rồi, thông điệp Columbus?
Ngày nay, những chiếc chai nhựa hoặc thủy tinh dập dềnh giữa đại dương rõ ràng là không được ưa chuộng trong thời đại giảm thiểu rác thải đại dương. Nhưng đã từng có thời phương thức truyền tin đầy tính may rủi này đã từng khá thịnh hành. Chẳng thế mà bây giờ thi thoảng nhân loại vẫn được hưởng những bất ngờ đầy vui thích.
Đầu tuần này, một người đàn ông ở Alaska đã phát hiện ra một cái chai chứa một bức thư được viết 50 năm về trước. Tác giả là một thủy thủ người Nga, gửi lời chúc người nhận “khỏe mạnh, sống lâu và chèo thuyền hạnh phúc”. Thú vị hơn nữa là chàng thủy thủ lãng mạn năm xưa, hiện đã 86 tuổi, hết sức vui mừng khi một kênh truyền hình Nga phát sóng về sự kiện hy hữu này.
Nhưng 50 năm chưa phải là dài! Một người dân đảo Thái Bình Dương đã gửi một thông điệp trong chai xuống đại dương vào năm 1784 và chiếc chai mãi đến năm 1935 mới được phát hiện ngoài khơi Nhật Bản.
Trong nhiều thế kỷ, các nhà khoa học đã ném xuống biển rất nhiều “chai thời gian” như thế để phục vụ mục tiêu nghiên cứu các dòng hải lưu. Nhưng các chai nổi cũng mang theo những thông điệp tình yêu, quảng cáo, tuyên truyền và -thật buồn - những lời kêu cứu từ các con tàu gặp nạn. “Chai thời gian” đã gợi cảm hứng cho rất nhiều văn hào, như Charles Dickens, Edgar Allan Poe và Sting.
Một trong những “chai thời gian”, nói chính xác là một chiếc thùng nhỏ được Christopher Columbus gửi vào sóng nước, do lo sợ cái chết trong một cơn bão dữ dội sẽ làm cho biết bao công sức của ông và thủy thủ đoàn bị chôn vùi xuống đáy biển. Ông gói tư liệu, gồm nhật ký hải trình và nhiều thứ khác vào những tấm da dê bọc sáp ong, cho vào thùng, gắn kín và thả trôi trên biển.
Kết quả là thùng mất người còn. Nếu nhờ một phép màu nào đó mà chiếc thùng này xuất hiện, nó sẽ lập tức đánh bại “nhà vô địch” hơn 150 năm tuổi kia, vì đã được thả xuống biển từ ngày 14-2-1493. Nhưng cơ hội để tìm thấy một chiếc thùng có kích thước (có lẽ) khoảng một vài feet vuông (1 feet vuông bằng khoảng 0,092cm2) giữa đại dương khoảng 139,7 triệu dặm vuông (khoảng 361 triệu km²) là hết sức mong manh, cộng thêm sự biến đổi khôn lường của các dòng hải lưu. Cứ thử nhìn vào những nỗ lực khủng khiếp để tìm kiếm chiếc máy bay MH-370 của Malaysia của các lực lượng quân đội tinh nhuệ hàng đầu thế giới thì biết.
Cơ hội tồn tại mong manh của thông điệp Columbus là chiếc thùng bị dạt vào bờ trong vòng tám đến mười tháng đầu tiên sau khi được ném ra biển. Bãi cát sẽ “niêm phong” cổ vật xuyên thời gian ở đâu đó và chỉ được phát hiện vào một ngày các công nhân đào móng xây dựng một khu nghỉ mát ven biển (?).
Biết đâu, nhỉ.
