Đậu nành dược liệu - hướng đi mới cho dược liệu sạch
Việt Nam có vùng trồng đậu nành đầu tiên tại Việt Nam được tổ chức Y tế thế giới chứng nhận đạt tiêu chuẩn GACP-WHO.
Đậu nành vốn là một loại thực phẩm phổ biến được sử dụng từ hàng trăm năm qua, không những thế hạt đậu nành cũng có những thành phần dược chất rất tốt cho sức khỏe. Thời gian gần đây, các loại sản phẩm từ mầm đậu nành bắt đầu được nhiều người tiêu dùng quan tâm. Vậy hạt đậu nành như thế nào mới đủ tiêu chuẩn để chiết xuất ra được các dược chất chăm sóc sức khỏe con người?
Nằm biệt lập trên một bãi đất tự nhiên giữa con sông Đào (xã Thành Lợi - huyện Vụ Bản - tỉnh Nam Định), hơn 3ha diện tích trồng đậu nành dược liệu của Bảo Xuân tránh được những tác động tiêu cực của các vùng sản xuất nông nghiệp xung quanh. Đây cũng là vùng trồng đậu nành đầu tiên tại Việt Nam được tổ chức Y tế thế giới chứng nhận đạt tiêu chuẩn GACP-WHO (Tiêu chuẩn thực hành tốt trồng trọt và thu hái dược liệu theo khuyến cáo của Tổ chức y tế thế giới).
Những cây đậu nành dược liệu ở đây được chăm sóc với quy trình khắt khe theo tiêu chuẩn GACP – WHO: Khu vực trồng cách xa khu dân cư, khu công nghiệp, đất, nước... được kiểm nghiệm định kỳ, đảm bảo không bị tạp nhiễm; Khu nhân giống riêng, tránh pha tạp, chọn hạt giống và cây trồng tốt trước khi gieo trồng; Không phun thuốc trừ sâu ở giai đoạn cây lớn, không phun thuốc diệt cỏ...
Để chuyển hóa từ một loại cây nông nghiệp truyền thống trở thành cây dược liệu đòi hỏi những quy trình trồng trọt rất khắt khe như: Không được phép sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật và những người nông dân bắt buộc phải làm cỏ bằng tay. Nói về quá trình chăm sóc cây đậu nành dược liệu, chị Lê Thị Minh – Xã Thành Lợi – Huyện Vụ Bản – Nam Định cho biết: “Chúng tôi không hề dùng một loại thuốc bảo vệ thực vật nào cả, nó sẽ nhiễm vào hoa trái, vào quả”.
Không sử dụng thuốc trừ sâu nên các loại sâu ăn lá cũng phát triển rất mạnh, để đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho quả thì tất cả các lá sâu cũng phải được người nông dân hái bỏ bằng tay. Dù tốn nhiều thời gian, công sức nhưng đây là cách tốt nhất để có được những hạt đậu nành đủ tiêu chuẩn dược liệu.
Anh Vũ Văn Sự, nông dân của vùng trồng đậu nành tại xã Thành Lợi - huyện Vụ Bản - Nam Định chia sẻ thêm: “Nếu không hái lá sâu thì quả sẽ không mẩy, hàm lượng hoạt chất thu được sau khi chiết sẽ ít hơn. Trồng đậu nành để làm đậu phụ thì một năm người ta trồng 3, 4 vụ. Còn trồng làm dược liệu thì chỉ được 2 vụ thôi còn phải để cho đất nghỉ, nên giá thành đậu nành dược liệu cao hơn nhiều”.
Được trồng và chăm sóc theo những tiêu chuẩn khắt khe của tổ chức y tế thế giới nên những hạt đậu nành này rất sạch và cho hoạt chất cao. PGS.TS Đặng Trọng Lương - Phó Viện trưởng Viện Di truyền Nông nghiệp cho biết: “Viện Di truyền Nông nghiệp đã nghiên cứu và phân tích hơn 10 giống đậu nành khác nhau. Giống đậu nành triển khai trồng tại Nam Định có hàm lượng nội tiết tố thảo dược isoflavone cao hơn hẳn các giống khác”.
Sau khi thu hoạch, bóc vỏ, những hạt đậu nành sẽ được đưa về nhà máy và chiết xuất ra những thành phần dược tính tốt nhất để sản xuất các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Với việc xây dựng thành công vùng trồng đậu nành đầu tiên đạt tiêu chuẩn GACP-WHO, trong thời gian tới, một chuỗi các vùng trồng dược liệu sạch cũng sẽ tiếp tục được phát triển tại nhiều địa phương trên cả nước. Vừa đem lại nguồn lợi cho bà con nông dân, vừa gìn giữ , bảo tồn và cung cấp nguồn dược liệu sạch cho người tiêu dùng./.
