Dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy Thổ Nhĩ kỳ sẽ có cả S-400 lẫn F-35
Vào hôm 4/10, tập đoàn chế tạo máy bay Lockheed Martin thông báo, họ đã hoàn thành chiếc chiến đấu cơ tàng hình đa chức năng F-35A Lightning II thứ năm cho không quân Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo báo cáo, chiếc F-35 trên đã hoàn thành chuyến bay thử nghiệm đầu tiên và sẽ sớm được gửi đến căn cứ không quân Luke tại Arizona, nơi đã có 4 máy bay chiến đấu được chế tạo cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Cần lưu ý rằng Thổ Nhĩ Kỳ có kế hoạch mua tới 100 máy bay chiến đấu tàng hình F-35A Lightning II và vào tháng 6/2018, hai máy bay đầu tiên đã hoàn thành lắp ráp để bàn giao trên đất Mỹ cho đại diện của Ankara.
Các phương tiện mới này đã được gửi đến căn cứ không quân Luke, nơi chúng được sử dụng để huấn luyện phi công và nhân viên kỹ thuật người Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy nhiên, Quốc hội Mỹ đã đình chỉ việc bàn giao và loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình hợp tác sản xuất F-35, đồng thời cắt nguồn cung cấp máy bay mới sau khi Ankara nhận được hệ thống phòng không S-400 đầu tiên của Nga.
Sau đó khoảng 42 phi công và kỹ thuật viên Thổ Nhĩ Kỳ đã bị buộc phải trở về nước, bất chấp việc nhà sản xuất Lockheed Martin cũng như Tổng thống Mỹ Donald Trump tỏ ra không đồng tình.
Tuy nhiên, mới đây đã có diễn biến mới, khi vào ngày 26/9, Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, ông Mevlut Cavusoglu tuyên bố rằng Washington hiện đang xem xét việc đưa nước này quay trở lại chương trình F-35.
Việc tập đoàn Lockheed Martin tiếp tục bàn giao thêm chiếc tiêm kích F-35 thứ năm sản xuất cho không quân Thổ Nhĩ Kỳ được xem là chỉ dấu rất quan trọng đối với Ankara.
Theo đánh giá từ giới chuyên môn, rất có thể chính giới Mỹ đã phải nhượng bộ Thổ Nhĩ Kỳ vì dù sao đi nữa họ cũng không muốn mất đi một đồng minh cực kỳ quan trọng trong NATO.
Ngoài ra Thổ Nhĩ Kỳ còn là một bên góp vốn cho chương trình F-35 ngay từ đầu, nếu loại Ankara thì Washington sẽ phải chi một số tiền lớn để bồi thường cũng như phải căng sức lấp khoảng trống mà nước này để lại.
Nhưng nguyên nhân quan trọng nhất theo nhận định vẫn là Washington không muốn một thành viên chủ chốt trong khối quân sự NATO dần dần rơi vào vòng tay Nga.
Nếu việc bàn giao tiêm kích F-35 được nối lại, nhiều khả năng Mỹ còn bán được thêm cho Thổ Nhĩ Kỳ các hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot PAC 3 tối tân để phối hợp tác chiến.
Bên cạnh đó, Mỹ còn có cơ hội được tiếp cận với hệ thống phòng không S-400 trong tay quân đội Thổ Nhĩ Kỳ để từ đó đánh giá nhằm tìm ra các bí mật bên trong.
Diễn biến mới này rõ ràng rất đáng quan tâm, nếu nhận định trở thành sự thật thì Thổ Nhĩ Kỳ chính là bên thắng cuộc sau một thời gian dài thể hiện quan điểm cứng rắn.
Về phía Nga, họ rõ ràng có lý do để tỏ ra lo lắng khi đang đứng trước nguy cơ mất đi một đối tác đầy triển vọng cũng như việc bí mật tác chiến của hệ thống phòng không S-400 lọt vào tay đối thủ lớn nhất.
