Dấu chấm hỏi về tương lai quan hệ Cuba-Mỹ

Quan hệ Mỹ - Cuba đã rơi xuống mức xấu nhất kể từ khi Tổng thống Donald Trump bước chân vào Nhà Trắng. Không chỉ phá vỡ chính sách bình thường hóa quan hệ được bắt đầu năm 2015, dưới thời người tiền nhiệm, chính quyền ông Trump đã gia tăng lệnh cấm vận, thông qua 80 biện pháp, trong đó hơn một nửa liên quan đến kinh tế.

Đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 xảy ra cũng không làm cho Mỹ nới lỏng các trừng phạt. Nếu tiếp tục đắc cử vào tháng 11 tới, liệu đây có phải là một kịch bản tai hại cho mối quan hệ với Cuba hay không?

Năm 2015, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã tuyên bố khôi phục quan hệ ngoại giao với quốc đảo này và mở lại đại sứ quán ở cả hai nước. Chính quyền ông Obama cũng nới lỏng cấm vận thương mại và loại bỏ một số hạn chế về du lịch, chuyển tiền và quy định về hải quân. Tuy nhiên, ngay sau khi lên nắm quyền điều hành đất nước năm 2017, Tổng thống Donald Trump thông báo chính quyền của ông sẽ xem xét lại những chính sách của chính quyền tiền nhiệm với Cuba, còn Washington nhấn mạnh sẽ tập trung vào nhân quyền, coi đây là cách tiếp cận cơ bản trong quan hệ với Havana.

Cuba cho rằng một số thế lực trong chính phủ Mỹ muốn cắt đứt mối quan hệ ngoại giao giữa 2 nước.

Cuba cho rằng một số thế lực trong chính phủ Mỹ muốn cắt đứt mối quan hệ ngoại giao giữa 2 nước.

Sắc lệnh hành pháp mà Tổng thống Mỹ Donald Trump ký hồi giữa tháng 9 năm ngoái nhằm kéo dài lệnh cấm vận thương mại với Cuba thêm 1 năm nữa là một bằng chứng cho thấy Washington đang hiện thực hóa tuyên bố của mình.

Mới đây nhất, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo đã bổ sung Cuba vào danh sách các quốc gia không hợp tác chống khủng bố, liên quan sự hiện diện của nhóm Quân đội Giải phóng quốc gia (ELN) - lực lượng nổi dậy còn lại duy nhất ở Colombia - trên lãnh thổ Cuba. Quyết định này được đưa ra một ngày sau khi Havana yêu cầu nhà chức trách Mỹ điều tra vụ tấn công nhằm vào Đại sứ quán Cuba tại Washington hôm 30-4 vừa qua.

Nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump tái đắc cử vào tháng 11 tới, đây sẽ là một viễn cảnh không thuận lợi cho mối quan hệ Cuba-Mỹ. Đây là lời khẳng định của Vụ trưởng Vụ Các vấn đề về Mỹ thuộc Bộ Ngoại giao Cuba (Minrex) Carlos Fernández de Cossío trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với hãng tin Pháp AFP vừa qua.

Theo quan chức Cuba, một chiến thắng nữa của đảng Cộng hòa sẽ là kịch bản rất tiêu cực đối với La Habana, bởi vì đó ít nhất cũng là sự tiếp nối chính sách thù địch hiện tại chống lại Cuba. Ông Fernández de Cossío tin rằng Tổng thống Trump sẽ có quan điểm và chính sách với Cuba thậm chí còn tiêu cực hơn trong nhiệm kỳ 2, đặc biệt nếu chủ nhân của chính sách “Nước Mỹ trên hết” này tiếp tục tin dùng những nhân vật có truyền thống chống Cuba ở những vị trí quyết định trong chính phủ, trong cơ quan trực thuộc Bộ Ngoại giao hay Hội đồng An ninh quốc gia mà trong đó có thể kể ra Thượng nghị sĩ Marco Rubio và Hạ nghị sĩ Mario Diaz-Balart.

Quan chức ngoại giao Cuba này cũng điểm lại, kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã đảo ngược chính sách cởi mở với Cuba mà người tiền nhiệm Barack Obama đã tái thiết lập. Thậm chí, ngay cả trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Washington vẫn liên tiếp leo thang căng thẳng với La Habana bằng làn sóng chỉ trích việc Cuba gửi các phái đoàn y tế tới làm nhiệm vụ hợp tác quốc tế tại 24 nước để đối phó với dịch bệnh. Trong hơn 3 năm qua, Mỹ đã ban hành và áp dụng tổng cộng 191 biện pháp nhằm thắt chặt bao vây cấm vận kinh tế - tài chính - thương mại chống đảo quốc Caribe này.

Chính phủ của Tổng thống Trump đã làm “tê liệt” hoặc hủy bỏ nhiều thỏa thuận Cuba đạt được với cựu Tổng thống Obama, trong khi các quan chức Mỹ thì thường xuyên có những phát ngôn gây hấn chống lại chính phủ đảo quốc Caribe, bao gồm cả Đại biện lâm thời của Đại sứ quán Mỹ tại La Habana, bà Mara Tekach, người đang điều hành một cơ quan đại diện gần như trống rỗng và tê liệt sau cái được gọi ban đầu là những “cuộc tấn công sóng âm”, rồi sau đó được đổi thành “những sự cố sức khỏe của các nhà ngoại giao Mỹ tại Cuba”, sau khi không có bằng chứng hay cơ sở khoa học nào ủng hộ cho luận điệu “chụp mũ” đó của Washington.

Tuy nhiên, ông Fernández de Cossío đảm bảo rằng La Habana chưa bao giờ có ý định trả đũa nhằm vào các nhà ngoại giao thiếu thiện chí của Mỹ, thậm chí là dùng phương thức phổ thông trong các trường hợp này, như trục xuất họ. Quan chức Cuba cho rằng một trong những đặc điểm của chính sách đối ngoại mà Mỹ sử dụng đối với Cuba trong thời điểm hiện tại là buộc các quan chức, bao gồm cả những người đã có sự nghiệp chính trị lâu dài, phải nói những lời dối trá một cách công khai. Và đó là những điều mà các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ và chính Đại sứ quán Mỹ tại La Habana đang phải làm.

Về vụ tấn công khủng bố trực diện vào trụ sở của Đại sứ quán Cuba tại Washington hôm 30-4 vừa qua, mặc dù thủ phạm đã bị bắt giữ và bị xét xử ngay sau đó, Cuba cho tới nay vẫn chưa nhận được bất kỳ một sự liên lạc chính thức nào từ phía Mỹ. Ông Fernández de Cossío khẳng định sự “im lặng đồng lõa” của Chính phủ Mỹ về vụ việc là hành động mang tính “khuyến khích” các hành vi phi pháp và quá khích này, nối tiếp những chính sách và luận điệu thù địch mà Washington nhằm vào La Habana bấy lâu nay.

Nhà ngoại giao Cuba nhận định: “Người ta có thể cho rằng Chính phủ Mỹ muốn tránh né việc “làm lớn chuyện” để che đậy điều gì đó đằng sau sự việc, chẳng hạn như những mối quan hệ của chính phủ với chính đối tượng khủng bố đó hoặc với các tổ chức hay những người có quá khứ hoặc hành vi thù hận chống Cuba”. Kể từ năm 1959, Mỹ, đặc biệt là bang Nam Florida, đã tiếp nhận hơn một triệu người di cư Cuba và Miami đã trở thành “thánh địa” của các tổ chức phản cách mạng, mà trong nhiều thập niên đã thực hiện nhiều hành động chống Cuba.

Quang Nguyễn

Nguồn ANTG: http://antg.cand.com.vn/su-kien-binh-luan-antg/dau-cham-hoi-ve-tuong-lai-quan-he-cuba-my-597365/