Đạo diễn gốc Hàn Justin Chon và giấc mơ tháo gỡ nhãn mác 'phim châu Á' tại Hollywood

Dự án đầu tay ghi dấu mạnh mẽ, ‘Gook’, ra mắt tại LHP Sundance 2017, đã minh chứng tiềm năng nổi bật của nhà làm phim trẻ Justin Chon, người trước đó được biết đến qua vai thứ chính trong series màn bạc ăn khách ‘Twilight’.

‘Ms. Purple’, tác phẩm mới nhất Chon dàn dựng, lần nữa cho thấy cách đạo diễn gốc Hàn nỗ lực vươn mình, thể nghiệm cùng đa dạng loại hình điện ảnh.

Nếu ‘Gook’ mang nét kịch tính, xúc động và thô ráp của một câu chuyện phố thị, ‘Ms. Purple’, lại toát lên ấn tượng trữ tình, thanh thoát, gợi nhớ đến ‘Tâm trạng khi yêu’ của bậc thầy làm phim Vương Gia Vệ.

Cuối tháng 7 năm nay, phim đã công chiếu mở màn thành công trong khuôn khổ LHP quốc tế Mỹ-Á, tổ chức tại thành phố New York.

Truyện phim, vốn do Chon đồng chấp bút cùng nhà văn Chris Dinh, lột tả cuộc đời trắc trở của một phụ nữ hành nghề tiếp viên quán karaoke tại Koreatown (khu dân cư gốc Hàn nổi tiếng ở Los Angeles, Mỹ), người không ngừng đấu tranh để bảo vệ phẩm giá và sự tự tôn.

Thuộc thế hệ người Mỹ gốc Hàn đầu tiên sinh ra trên mảnh đất miền nam California, Chon tiết lộ anh luôn muốn làm một bộ phim về Koreatown, nơi với lối sống phức tạp mà đến nay vẫn hiếm khi được phản ánh qua ống kính điện ảnh.

“Koreatown tại Los Angeles đã ‘hiền hòa’ hơn nhiều so với trước kia", Chon nói. “Nơi này có thời mang tiếng như một khu vực nhiễu nhương. Khi hàng loạt cải cách đời sống diễn ra, nó khiến tôi băn khoăn về lớp người như tôi, những đứa trẻ lớn lên ở đây. Tôi biết khá nhiều người trong số họ. Tôi hiểu cảm giác của họ, cảm giác bị xã hội bỏ lại và lãng quên - như thể thế giới xung quanh liên tục đổi dời nhưng họ lại thấy quá bị động”.

Nhân vật trung tâm trong ‘Ms. Purple’, Kasie (nữ diễn viên Đài Loan Tiffany Chu thủ vai), là ví dụ chân thật cho mô tả trên.

“Cô ấy là kiểu người đứng chững lại trước dòng đời đang trôi. Kasie bị ‘giam lõng’ bởi công việc tiếp viên tại câu lạc bộ đêm, lẫn những nghĩa vụ cô ấy phải hoàn thành vì gia đình”. Chon lý giải.

Cô gái trẻ bấy lâu ‘mắc kẹt’ nơi mái ấm gia đình rạn nứt, giữa một cộng đồng người Hàn, chưa từng dám hình dung cuộc sống nào khác ngoài ranh giới Koreatown. Mãi đến khi cô gặp một người bạn Mexico tử tế, Kasie mới có cơ hội mở lòng để nhìn về một nền văn hóa khác.

Kasie - người hóa thân thành Ms. Purple hằng đêm - tiếp rượu ‘mua vui’ cho khách lui tới câu lạc bộ karaoke. Những vị khách nam xem cô là mục tiêu bóc lột, ngược đãi. Kasie thường bị sờ soạn, thậm chí đánh đập. Kể cả gã bạn trai giàu có cũng xem mối quan hệ với cô như một cuộc ‘đổi chác’ tình-tiền, và không ngại lợi dụng cô.

“Đó là một mảnh đời có thật tại Koreatown”. Chon nói.

“Nghề tiếp viên vẫn rất phổ biến trong những khu như phố người Hàn”, Chon chia sẻ. “Chúng tôi từng dẫn vài phóng viên đến ăn uống, vui chơi tại quán bar karaoke tại đây. Họ đã kinh ngạc khi trông thấy nhóm phụ nữ làm tiếp viên. Nghe có vẻ ‘kịch’, nhưng những điều thế này đang xảy ra mỗi ngày”.

Không ít cộng đồng dân cư vẫn ‘quay lưng’ trước những ngành nghề đáng lo ngại như trên. Chon nhấn mạnh: “Và nó không chỉ đang tiếp diễn bên trong khu người Hàn. Bạn có thể chứng kiến thực trạng tương tự ở khắp nơi”.

‘Ms. Purple’ bao gồm một số cảnh quay đầy rung động, và Chon cho biết đó là chủ đích kể chuyện của riêng anh.

Chon nghĩ anh vẫn được biết đến nhiều hơn dưới tư cách một diễn viên. Đạo diễn gốc Hàn từng có vai diễn đáng nhớ Eric Yorkie trong chuỗi phim bom tấn ‘Twilight’ đình đám.

Kiến thức và say mê anh dành cho việc làm phim không đến từ trường lớp đào tạo chính quy. Chon tự học và trao dồi từ buổi đầu đứng trước ống kính. “Thực ra trước kia tôi theo học chuyên ngành kinh doanh”, Chon tiết lộ.

“Nhiều vai diễn của tôi khiến khán giả cho rằng tôi là kẻ ngớ ngẩn. Họ biết về tôi qua ‘Twilight’ hay vài bộ phim khác cùng thể loại. Thật ra tôi thích quan sát nếp sống thường nhật, tôi luôn muốn tìm ra ý nghĩa của những gì đang diễn ra”, Chon nói.

Không đến trường để học làm phim, Chon cho biết bản thân chỉ đơn thuần “hâm mộ phim ảnh”.

“Khi bạn còn trẻ, dòng phim bom tấn hấp dẫn bạn. Nhưng khi dần nhận thức cuộc sống đa sắc thái thế nào, bạn bắt đầu đi tìm những nghệ sĩ làm phim thực thụ, những người có nhiều điều sâu sắc để bày tỏ”.

Một số đạo diễn ‘thiên tài’ trong lĩnh vực điện ảnh như Ken Loach, Abbas Kiarostami, Hirokazu Kore-eda, và đặc biệt - Vương Gia Vệ, đã trở thành nguồn cảm hứng lớn giúp Chon ấp ủ mơ ước dựng phim.

“Tôi thích đặt câu hỏi ‘tại sao’ với mọi thứ xung quanh, và tôi cảm thấy những đạo diễn này cũng tự hỏi chính họ như thế. Và họ có rất nhiều câu trả lời khác nhau”, Chon bày tỏ.

Justin Chon góp mặt trong ‘Gook’ (2017), dự án phim chính kịch đầu tay do anh viết và dàn dựng.

Nếu một số đạo diễn người Mỹ gốc Á ngày nay sẵn lòng tiếp nhận mác ‘đạo diễn Mỹ gốc Á’, trong khi số khác né tránh, Chon nói, chưa từng quan tâm người khác mô tả anh ra sao.

“Tôi không nghĩ có cách nào để tôi trốn tránh việc bị xem như một đạo diễn người Mỹ gốc Á, khi chính cuộc sống cá nhân của tôi là nguồn cung cảm hứng làm phim trong tôi.” Chon nói. “Tôi là người Mỹ gốc Á. Tất cả trải nghiệm, góc nhìn tôi có về đất nước này đều xoay quanh sự thật ấy”.

Không ít tác phẩm đầu tay của những nhà làm phim gốc Á hoạt động tại Bắc Mỹ đều bị ‘đánh đồng’ có cùng một ‘lối mòn’ nội dung: sự khác biệt sắc tộc. Chon, ngược lại, không hề tập trung vào chủ đề này.

“Khác biệt sắc tộc là thứ luôn hiện hữu, bất kể tôi thích đối diện nó hay không. Nhưng tôi không muốn khẳng định nét khác biệt này trên phim, bởi tôi không cho rằng đây là một chủ thể nội dung toàn vẹn. Mọi người chúng ta đều đang xoay sở tìm chỗ đứng trong thế giới ngoài kia. Riêng tôi hứng thú khai thác những khía cạnh văn hóa đa dạng, vì thế tôi muốn phim của tôi có thể vươn đến nhiều hơn một nhóm khán giả đơn lẻ”.

Chon khẳng định thêm: “Tôi không muốn làm những tác phẩm duy nhất dành cho khán giả người Mỹ gốc Á. Trên hết, tôi hy vọng có thể xây dựng góc nhìn cảm thông đối với cộng đồng của tôi. Thế nhưng sự sẻ chia, cảm thông cũng cần nằm ngoài địa hạt màu da, dân tộc”.

Khi được hỏi về thành tựu ‘Crazy Rich Asians’ đạt được, vốn đang mở ra nhiều cơ hội mới cho giới diễn viên, đạo diễn gốc Á ở Hollywood, Chon bày tỏ: “Tôi cảm thấy nhiều thứ đang thay đổi. Tôi nghĩ mọi người đang mở rộng hướng và tầm nhìn của họ”.

“Nhưng ngành công nghiệp điện ảnh luôn thích ‘phân loại’ bạn. Để đi tìm ý nghĩa cuộc sống thông qua phim ảnh, sẽ luôn có ai đó ‘đặt’ bạn vào thứ ‘danh mục’ nào đó. ‘Crazy Rich Asians’ thật sự đã giúp thúc đẩy khía cạnh thương mại của dòng phim gốc Á tại Hoa Kỳ. Nhưng tôi không nghĩ một tác phẩm bom tấn có thể giúp ích đúng nghĩa cho thể loại phim độc lập tôi đang thực hiện”.

“Thử thách của một nhà làm phim gốc Á trên đất Mỹ là khả năng phản ánh hiện thực. Nếu có thêm nhiều tác phẩm mang dấu ấn Á Đông ở Hollywood, tất cả chúng sẽ dần được ‘bình thường hóa’. Những bộ phim cuối cùng có thể được nhìn nhận qua nỗ lực phản ánh cuộc sống con người - như một tổng thể đồng nhất, hơn là từ nhãn mác ‘phim Mỹ gốc Á", Chon nhận xét.

Như Ý (theo SCMP)