Đạo diễn chờ vào tù đoạt Gấu Vàng Berlin 2020

Mohammad Rasoulof - cử nhân Xã hội học sinh năm 1972 sống ở Tehran (Iran) và Hamburg (Đức), tác giả phim giành chiến thắng không thể đến Berlin nhận giải. Ông không được phép xuất cảnh và sau khi đơn kháng cáo bản án cuối cùng năm 2019 bị bác bỏ, Rasoulof đang chờ trát của Tòa án Cách mạng Iran thông báo khi nào phải trở lại nhà tù. Phim There Is No Evil là nỗ lực chống lại án tử hình đã nhiều năm thực hiện tại quốc gia Hồi giáo quê hương đạo diễn.

Mohammad Rasoulof - đạo diễn phim There Is No Evil đoạt Gấu Vàng Liên hoan Phim Quốc tế Berlin 2020.

Heshmat là người chồng, người cha tốt bụng, nhưng sau khi hoàn thành nghĩa vụ gia đình, ông ngồi vào xe hơi và tự lái đến địa điểm hành quyết, thực hiện công việc đẫm máu để có thu nhập khả dĩ nuôi sống bản thân cùng gia đình. Pouya - nhân vật khác trong phim sau nhiều năm lương tâm cắn xé đã quyết từ bỏ “sự nghiệp” sát nhân và trốn khỏi nơi cư trú. Tận dụng 3 ngày nghỉ phép, Java lính mới cảnh sát trẻ tuổi ấp ủ dự định ngỏ lời cầu hôn nhân ngày sinh bạn gái, nhưng thật trớ trêu - gia đình người yêu ngập chìm trong hương khói đại tang. Thoáng nhìn di ảnh người quá cố, ông chú ruột chưa có vợ của người yêu, Java tái mặt nhận ra, vài ngày trước, chính anh là kẻ đã hạ sát người thân bạn gái. Từ chối thực hiện mệnh lệnh hành quyết kẻ tử tù, sĩ quan cảnh sát Bahram buộc phải trốn chạy ra nước ngoài, để lại cho người em trai cô con gái mới chập chững biết đi. Sau nhiều năm, Bahram mong muốn nói rõ sự thật với thiếu nữ mới gặp gọi mình là bác.

Đạo diễn không bình luận, không thắc mắc về cái giá của lòng trung thành hoặc nổi loạn của nhân viên bộ máy nhà nước với chế độ. Song đã xuất hiện bộ phim nặng ký, thú vị cho dù đôi lúc gây cho người xem cảm giác hụt hẫng.

“There Is No Evil bắt nguồn từ trải nghiệm cuộc sống của bản thân. Tất cả bắt đầu từ giây phút tình cờ tôi trông thấy viên sĩ quan mật vụ từng hỏi cung khi tôi bị bắt lần đầu năm 2010. Anh ta ngồi vào xe hơi. Theo phản xạ tò mò bẩm sinh, tôi lái xe bám theo đối tượng và sau đó chứng kiến cảnh vợ cùng ba đứa con nhỏ hồ hởi chạy từ trong nhà ra đón, bỗng nhiên tôi nhận ra, với tôi, viên sĩ quan mật vụ cũng là một người chồng, người cha rất đáng yêu - một người đàn ông rất bình thường. Anh ta không phải là quỷ dữ. Đơn giản, anh là một công chức mẫn cán. Tôi bắt đầu tự đặt câu hỏi, cái giá nào công dân nhận được khi nói “xin vâng lời” chế độ và cái giá nào khi phản kháng “không”? Tôi đã biết cái giá của phương án hai. Tôi đã mất khá nhiều hương vị cuộc sống. Song tôi không hối hận”, Rasoulof bộc bạch trong bài trả lời phỏng vấn dành cho mạng điện thoại Skype.

Là nghệ sĩ tài hoa, ngay phim đầu tay The Twilight (Gagooman) phát hành năm 2002, đạo diễn Mohammad Rasoulof đã được Liên hoan phim Fajr (sự kiện điện ảnh lớn nhất Iran) trao giải Crystal Simorgh hạng mục Phim đầu tay hay nhất. Năm 2011, Liên hoan Phim Quốc tế Cannes trao giải Ðạo diễn trẻ xuất sắc cho Rasoulf, phim Goodbye (Be omid-e didar) hạng mục Un Sure Regard (Một góc nhìn). Gần đây nhất, phim Người đàn ông liêm chính của ông đoạt giải cao nhất, cũng hạng mục Un Sure Regard Liên hoan Phim Quốc tế Cannes 2017.

Năm 2010, Mohammad Rasoulof bị bắt tại phim trường với tội danh làm phim không có giấy phép. Tòa án Cách mạng Iran kết án Rasoulof 6 năm tù. Sau đó, bản án rút xuống 1 năm.

Ngày 23/7/2019, lần thứ hai Tòa án Iran kết án Mohammad Rasoulof 1 năm tù giam và 2 năm cấm rời khỏi đất nước cũng như cấm tham gia các hoạt động chính trị, xã hội vì bộ phim Người đàn ông liêm chính. Ðạo diễn bị buộc tội “thu thập và tuyên truyền tài liệu chống lại an ninh quốc gia”.

Ngọc Báu

((Nguồn: Irański dysydent wygrał Berlinale))