Đằng sau chuyện Tôn Quyền gả em gái xinh đẹp cho Lưu Bị

Hình tượng Tôn Thượng Hương trong phim truyền hình Trung Quốc.

Ở thời Tam quốc, Tôn Quyền được coi là bậc anh hùng, từng được Tào Tháo tán thưởng. Dưới thời Tôn Quyền, Đông Ngô toàn là binh hùng tướng mạnh, còn Tôn Thượng Hương cũng được xem là “cành vàng lá ngọc”.

Trong khi đó, Lưu Bị thực lực vẫn còn kém xa. Nguyên nhân Tôn Quyền chịu gả em gái mỹ nhân cho cho Lưu Bị, đến nay vẫn là chủ đề chưa có hồi kết.

Người phụ nữ mạnh mẽ

Tôn Thượng Hương là con gái duy nhất của thái thú Tôn Kiên. Bà là em gái của Tôn Sách và Tôn Quyền - những người xây dựng nên nhà Đông Ngô, một thế lực từng lập liên minh với Thục Hán trong một thời gian dài.

Tôn Thượng Hương không rõ năm sinh, người Hàng Châu, Chiết Giang. Theo Tam quốc chí của sử gia Trần Thọ, bà là người thông minh, có tính cách cương trực, giỏi kiếm và cung, rất giống 2 người anh trai là Tôn Sách và Tôn Quyền.

Năm 209, sau trận Xích Bích với thắng lợi thuộc về liên minh Thục Hán-Đông Ngô, bà được gả cho Lưu Bị nhằm giữ vững mối hòa hiệp trong liên minh.

Theo sử sách, Tôn Thượng Hương khi đó chỉ khoảng 20 tuổi, còn Lưu Bị đã hơn 40 tuổi. Do cả hai bà vợ trước đó của Lưu Bị đều đã mất, Tôn phu nhân dần dần nắm quyền kiểm soát nhà cửa và chịu trách nhiệm dạy bảo con trai Lưu Thiện của Lưu Bị.

Tôn Thượng Hương mang phận nữ nhi nhưng nàng mạnh mẽ chẳng khác nào nam tử, suốt ngày thích cưỡi ngựa bắn cung, tập luyện binh đao võ nghệ. Với tính tình hào sảng, cương trực thẳng thắn, Tôn Thượng Hương khiến người khác vô cùng sảng khoái và không thể không xem trọng.

Trong Tam quốc diễn nghĩa, trong đêm tân hôn, Tôn Thượng Hương mang cả binh đao vũ khí theo người để “thử” chồng.

Lưu Bị vừa bước vào phòng liền bị Tôn Thượng Hương xuất đao nhào tới đâm cuồng. Tiếng binh khí có thể khiến người thường hoảng sợ nhưng không dọa được Lưu Bị vì Bị đã từng trải qua quãng thời gian loạn lạc.

Mối quan hệ Lưu Bị và Tôn Thượng Hương thực tế không hề ngọt ngào.

Trước thái độ của chồng, Tôn Thượng Hương phần nào nể phục. Ngược lại, đã biết quá rõ tính khí của vợ, Lưu Bị cũng lấy đó làm bình thường.

Tam quốc chí của Trần Thọ chép rằng: "Nguyên trước Tôn Quyền gả em gái cho Lưu Bị, em gái vốn là người tài giỏi, nhanh nhẹn cương mãnh, có phong thái của các anh, thị tì hơn trăm người đều quen cầm đao đứng hầu, Lưu Bị mỗi lần vào đều thấy lạnh cả người”.

Gia Cát Lượng cũng đánh giá về Tôn phu nhân: "Chúa công khi ở Công An, phía bắc úy kị Tào công cường mạnh, phía đông lo lắng Tôn Quyền bức bách, ở gần lại sợ Tôn phu nhân sinh biến ngay sát nách. Tình thế lúc ấy, thật là tiến thoái lưỡng nan..."

Thời gian đầu về làm người nước Thục, Tôn Thượng Hương cảm thấy vô cùng mâu thuẫn. Tình cảm bà dành cho Lưu Bị nếu lúc đầu là thù ghét lãnh đạm thì dần dần “mưa dầm thấm lâu”, biến thành nghĩa phu thê đồng cam cộng khổ.

3 năm sau, quan hệ Thục-Ngô không có tiến triển, căng thẳng tột cùng, nguy cơ chiến tranh cận kề. Tôn Thượng Hương đứng giữa ngã ba đường, ở lại cũng khó mà về cũng dở.

Sử sách Trung Quốc chép rằng, năm 212, Tôn Quyền sai người kêu Tôn phu nhân về Đông Ngô và bà dẫn theo con của Lưu Bị là Lưu thiện đi cùng. Gia Cát Lượng sai Triệu Vân đi đoạt lại Lưu Thiện. Sử sách từ đó không có ghi chép gì về Tôn Thượng Hương nữa.

Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung thêu dệt thêm rằng, nghe tin Lưu Bị chết, Tôn Thượng Hương vì thế cũng trầm mình xuống sông tự vẫn.

Lý do Lưu Bị lấy được mỹ nhân Đông Ngô

Theo các sử gia Trung Quốc, việc gả Tôn Thượng Hương cho Lưu Bị không phải mưu kế của Chu Du, mà thực chất là toan tính của Tôn Quyền.

Tôn Quyền xét đến đại cục. Trước đại chiến Xích Bích, quân sư Lỗ Túc đã khuyên Tôn Quyền nên giữ mối giao hảo với Lưu Bị.

Thời điểm đó, Tào Tháo vừa đoạt Kinh Châu từ tay Lưu Bị. Lỗ Túc đã không bỏ lỡ thời cơ thuyết phục Lưu Bị, nhờ đó mới hình thành liên minh Tôn-Lưu, đem tới chiến thắng quyết định trong trận Xích Bích.

Tôn Thượng Hương là con gái nhà họ Tôn. Tôn Quyền đương nhiên cho rằng em gái mình có nghĩa vụ hi sinh cho đại nghiệp của Tôn gia.

Nếu không vì đại cục, liên minh Tôn - Lưu khó có khả năng củng cố sâu sắc mối quan hệ, cùng chung một mục đích là tiến công Tào Tháo.

Lưu Bị đã quen với cảnh đao kiếm khi bước vào phòng.

Dù hoàn cảnh khác nhau, nhưng có một điều không thể phủ nhận rằng, Lưu Bị và Tôn Quyền đều là những bậc anh hùng thời loạn. Do đó, hoàn toàn không có chuyện Tôn Quyền “giả hứa hôn” để mưu hại Lưu Bị.

Sau khi biết tin Lưu Bị tới Đông Ngô thành hôn, Chu Du đã vội gửi thư cho Tôn Quyền.

Trong thư, Chu Du viết: “Lưu Bị là bậc kiêu hùng, lại có hổ tướng như Quan Trương, tuyệt đối không phải kẻ chấp nhận đứng dưới người khác”.

Chu Du cho rằng nên tìm cách giữ Lưu Bị, đồng thời thực hiện kế ly gián quan hệ giữa Bị và các tướng Quan Vũ, Trương Phi. Nhưng Tôn Quyền không nghe theo lời đại đô đôc vì đã có toan tính riêng.

Quyền hiểu rõ mặc dù Tào Ngụy là phe bại trận ở Xích Bích, nhưng vẫn là mối đe dọa lớn nhất đối với vùng đất Giang Nam.

Nhân chuyện thông gia, Tôn Quyền mượn thế lực Lưu Bị trấn thủ Kinh Châu, đẩy Thục Hán đối đầu trực diện với Tào Ngụy. Đông Ngô khi đó có thêm thời gian xây dựng lực lượng

Tiếc rằng, mối quan hệ giữa hai nhà Tôn-Lưu về sau ngày càng rạn nứt, liên minh quân sự tan rã. Các nhà nghiên cứu Trung Quốc chỉ ra rằng, cuộc hôn nhân Lưu Bị-Tôn Thượng Hương hoàn toàn không phải là mỹ nhân kế, mà là một cuộc hôn nhân chính trị bình thường.

Vấn đề cuộc sống vợ chồng Lưu Bị có hạnh phúc hay không, thực tế không phải là mối quan tâm của Tôn Quyền.

Đăng Nguyễn - Tổng hợp