Đằng sau chuyến thăm Trung Quốc của nhà lãnh đạo Triều Tiên

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và phu nhân trên tàu rời Bình Nhưỡng đến thăm Trung Quốc. Ảnh: KCTV

Tại chuyến thăm, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã có cuộc hội đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình. Sau đó, ông Kim Jong-un đã tới thăm quan khu tổ hợp phát triển công nghệ cao và một nhà máy sản xuất thuốc nổi tiếng tại Bắc Kinh. Truyền thông Triều Tiên và Trung Quốc chỉ đưa tin ngắn gọn vài giờ sau chuyến thăm bất ngờ của nhà lãnh đạo Triều Tiên, nhưng không cung cấp chi tiết nội dung chuyến thăm. Quan hệ Trung Quốc và Triều Tiên từng xa cách khi Bình Nhưỡng liên tiếp có những hành động khiêu khích thông qua một loạt các vụ thử tên lửa và hạt nhân, tuy nhiên mối quan hệ hai nước đã nồng ấm trở lại vào năm ngoái sau khi nhà lãnh đạo Triều Tiên tiến hành các cuộc gặp thượng đỉnh với Chủ tịch Trung Quốc.

Chuyến thăm lần này của ông Kim Jong-un được nhìn nhận thuộc một phần nỗ lực nhằm kêu gọi sự ủng hộ của Trung Quốc trong việc giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) đối với chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Triều Tiên; đồng thời phối hợp để tránh tình trạng bất cân bằng trang thiết bị vũ khí giữa hai miền Triều Tiên trong quá trình Bình Nhưỡng tiến hành phi hạt nhân hóa. Những biện pháp trừng phạt của LHQ đã ảnh hưởng ít nhiều đến nền kinh tế Trung Quốc. Trong hơn một năm qua, Triều Tiên không tiến hành thử nghiệm hạt nhân hay phóng tên lửa, tuy nhiên nước này cũng không tỏ rõ ý định thực sự từ bỏ chương trình thử nghiệm.

Đầu tuần trước, ông Kim Jong-un có bài phát biểu nhân dịp năm mới, trong đó bày tỏ sự thất vọng về tiến trình đàm phán với Washington kể từ hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều hồi tháng 6 năm ngoái. Ông Kim Jong-un còn nhấn mạnh, nếu các biện pháp trừng phạt không được nới lỏng cùng các biện pháp đảm bảo an ninh, Bình Nhưỡng sẽ tìm cách thức đối phó mới để giải quyết vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Nhiều chuyên gia nhận định, nhà lãnh đạo Triều Tiên thường đến thăm Trung Quốc vào thời điểm chuẩn bị diễn ra những sự kiện chính trị quan trọng, do đó có khả năng hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ 2 sẽ diễn ra sớm hơn so với dự kiến. Chuyến thăm đầu tiên tới Trung Quốc của ông Kim Jong-un trong năm 2018 diễn ra vào tháng 3-thời điểm trước hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần thứ nhất và trước phiên họp toàn thể lần thứ 7 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên (tháng 4-2018). Hai sự kiện đánh dấu việc Triều Tiên chính thức thay đổi chính sách phát triển song song vũ khí hạt nhân và kinh tế. Chuyến thăm Trung Quốc lần thứ hai của nhà lãnh đạo Triều Tiên vào tháng 5-2018 cũng diễn ra trước hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ nhất (tháng 6-2018).

Có thể thấy rằng, ông Kim Jong-un kỳ vọng sẽ đạt được một số mục tiêu thông qua chuyến thăm Trung Quốc lần này. Mục tiêu đầu tiên đó là tái khẳng định lại sự ủng hộ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đối với Triều Tiên. Trong cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ 3 giữa Triều Tiên và Trung Quốc vào tháng 6 năm ngoái, ông Tập Cận Bình đã tuyên bố vẫn sẽ dành tình cảm cho nhân dân Triều Tiên và ủng hộ sự phát triển kinh tế của Triều Tiên. Một số chuyên gia cũng cho biết, trong chuyến thăm, ông Kim Jong-un có thể kêu gọi Chủ tịch Trung Quốc sớm tới thăm Triều Tiên và tăng viện trợ kinh tế cho Bình Nhưỡng.

Theo giáo sư Dang Mu-gin thuộc Đại học Nghiên cứu Bắc Triều Tiên tại Seoul (Hàn Quốc), bằng mối quan hệ hợp tác giữa Triều Tiên và Trung Quốc, ông Kim Jong-un đang phát đi tín hiệu rằng nếu Mỹ không nới lỏng các biện pháp trừng phạt, Triều Tiên vẫn còn sự ủng hộ của Trung Quốc.

Một số nhà quan sát cho biết những mục tiêu của ông Kim Jong-un có đạt hiệu quả không thì cần phải xem phản ứng của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump sau chuyến thăm Trung Quốc của nhà lãnh đạo Triều Tiên. Năm ngoái, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã đến Triều Tiên sau mỗi lần ông Kim Jong-un thăm Trung Quốc. Nếu lần này, ông Mike Pompeo hoặc một quan chức cấp cao của chính phủ Mỹ thăm Triều Tiên, thế giới có thể sớm chứng kiến cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử Mỹ - Triều lần thứ hai.

Hà Thu