Dang dở dự án 30 lô sản xuất giống thủy sản
Năm 1998, UBND tỉnh Phú Yên có quyết định đầu tư dự án khu SX giống thủy sản tại xã Bình Kiến (TP Tuy Hòa), với 30 trại giống, phân lô đất từ lô 1 đến lô 30 nên người dân gọi là 'dự án 30 lô'.
Dự án hợp đồng với 30 hộ dân quanh vùng thuê đất SX giống thủy sản đến năm 2008 là hết hạn. Thế nhưng đến nay, cơ quan chức năng vẫn chưa thu hồi đất được, trong khi đó 15 năm qua cũng không thu tiền thuê đất, gây thất thoát ngân sách Nhà nước.
Khu SX giống thủy sản xã Bình Kiến (TP Tuy Hòa)
“Dự án 30 lô” quy mô mỗi trại (lô) rộng 750m2, mỗi năm cung cấp 300 triệu tôm post và 45 triệu tôm ương, tạo điều kiện phát triển nghề nuôi trồng thủy sản của tỉnh. Dự án giao Sở Thủy sản Phú Yên cũ (nay là Sở NN-PTNT Phú Yên) làm chủ đầu tư. Sau đó Sở giao cho BQL dự án khu SX giống thủy sản (Sở Thủy sản Phú Yên) hợp đồng kinh tế thuê đất khu SX giống thủy sản với 30 hộ dân quanh vùng.
Hợp đồng nêu, thời hạn thuê đất là 5 năm, giá tiền thuê đất 1,5 triệu đồng/năm, đồng thời hai bên thỏa thuận giải quyết tài sản đầu tư trên lô đất khi kết thúc bằng cách tháo gỡ toàn bộ tài sản trả lại mặt bằng đất cho Nhà nước. Trong dự án 30 lô, hợp đồng cho thuê đất đến năm 2005, một số hộ được gia hạn đến tháng 8/2008.
Đến cuối năm 2012, UBND tỉnh ra quyết định thu hồi khu SX giống thủy sản Bình Kiến giao cho UBND TP Tuy Hòa quản lý. Tuy nhiên việc thu hồi đất “kéo cưa” đến nay chưa xong. Theo ông Nguyễn Lương Sinh, Phó chủ tịch UBND TP Tuy Hòa, UBND TP đã có công văn số 4047/UBND, giao UBND xã Bình Kiến mời các cá nhân, tập thể đang hoạt động tại khu SX giống thủy sản vận động tháo dỡ, giao trả mặt bằng giao cho Nhà nước quản lý.
Tuy nhiên các cá nhân, tổ chức vẫn không tự giác tháo dỡ mà tiếp tục SX. UBND xã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai nhưng các hộ không ký vì cho rằng, đất này không phải họ lấn chiếm mà là đất dự án được UBND tỉnh cấp.
Về phía UBND TP Tuy Hòa đã ban hành quyết định số 5703/QĐ-UBND thành lập tổ công tác khảo sát thực trạng các cơ sở SX tôm giống tại xã Bình Kiến. Qua khảo sát tổng số 26 hộ đang sử dụng đất với diện tích hợp đồng thuê 23.052m2, trong đó có 18 hộ nuôi giống thủy sản với tổng vốn đầu tư 61 tỉ đồng.
Ông Nguyễn Thanh Tùng, một người nuôi tôm giống ở đây cho biết: "Bản thân các trại không lấn chiếm đất mà được UBND tỉnh giao theo dự án hợp đồng. Cuộc sống gắn bó nơi này đã lâu, giờ thu hồi tôi chấp nhận giao đất nhưng cần bố trí nơi SX khác. Đề nghị UBND TP Tuy Hòa tạo điều kiện thuận lợi để các hộ nuôi tôm giống trình bày nguyện vọng, bàn phương hướng giải quyết hợp lý, thế nhưng UBND TP Tuy Hòa không bố trí gặp đối thoại".
"Thời gian qua, UBND TP Tuy Hòa chỉ đạo UBND Bình Kiến đến lập biên bản, chúng tôi không đồng ý ký đơn di dời", ông Tùng nói. Còn ông Nguyễn Văn Cu, người nuôi tôm giống ở đây cho biết: "Nhà nước thu hồi, chúng tôi sẵn sàng trả nhưng có chính sách hỗ trợ khi di dời. Bản thân tôi ở đây trên 15 năm, con tôi sinh ra lớn lên tại đây. Nhà cất đóng rong, đóng rêu, trong khi vốn đầu tư xây dựng cơ sở nuôi tôm rất lớn".
Thất thoát tiền Nhà nước
Dự án 30 lô (mỗi lô 750m2), giá tiền thuê đất một năm là 1,5 triệu đồng/lô, tuy nhiên dự án chỉ thu tiền đến năm 2003 thì chấm dứt. Nguyên nhân đến thời điểm đó, BQL dự án khu SX giống thủy sản giải thể nên không có ngành nào đứng ra thu. Từ đó đến nay hàng trăm triệu đồng tiền thuê đất các ngành chức năng không triển khai thu, thất thoát lớn.
Ông Lê Trung Thọ, một người thuê đất cho biết: "Tôi thuê lại đất của chủ trước và đóng tiền thuê đất được 3 năm, sau đó BQL giải thể thì không có ai xuất phiếu thu tiền nữa. Đa số khu này người thuê đất đóng tiền đến năm 2003 thì chấm dứt".
Theo nhiều người thuê đất, có người sang tay (chuyển nhượng) lại cho người sau đến thuê vừa làm trại cũng làm nhà ở, trong đó có người đầu tư 300 - 400 triệu đồng xây dựng nhà ương ấu trùng, nhà nuôi tôm mẹ và các bể nuôi và nhà ở. Vì vậy người thuê đất đề nghị được đối thoại với cơ quan chức năng để trình bày nguyện vọng, bàn hướng giải quyết là cần thiết.
