Dân trồng tỏi thích ông Trump, người nuôi thịt cần Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump đánh thuế vào hàng hóa Trung Quốc đã giúp hàng hóa của Mỹ trở nên cạnh tranh hơn ít nhiều so với hàng Trung Quốc tại thị trường Mỹ.

Ken Christopher ủng hộ chính sách thuế quan của ông Trump với Trung Quốc. Ảnh: Getty Images

Những người Mỹ trồng tỏi là một ví dụ. Ken Christopher, Phó Chủ tịch công ty sản xuất tỏi Christopher Ranch ở Thành phố Gilroy, bang California (Mỹ) vui mừng vì thuế quan của ông Trump đã giúp giá tỏi ở Mỹ tăng lên, giúp tỏi trồng ở Mỹ có thêm sự cạnh tranh.

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ hồi tháng 8/2018, một thùng tỏi trắng Trung Quốc 13,6 kg có giá 25-30 USD tại thành phố Boston, trong khi khối lượng tỏi California tương đương có giá 68 USD. Sau khi các mức thuế được áp dụng, giá thùng tỏi Trung Quốc tăng lên mức 52-55 USD và tỏi California là 70-74 USD. Dù tỏi Trung Quốc vẫn rẻ hơn, khoảng cách về giá cả đã thu hẹp đáng kể.

Christopher cho biết doanh số của công ty gia đình này tăng vọt ngay từ khi vòng thuế đầu tiên với tỏi Trung Quốc nhập khẩu có hiệu lực.

Nhưng Christopher chỉ là số ít trong số nông dân trồng tỏi Mỹ được hưởng lợi từ việc đánh thuế vào hàng Trung Quốc. Nhiều nhà nông khác không 'sống sót' qua thời điểm những năm 90, khi Trung Quốc bán giá tỏi "thấp hơn mức giá hợp lý" ở Mỹ, được coi là hành vi "bán phá giá".

Những công ty Trung Quốc bị cáo buộc bán phá giá tỏi ở Mỹ sau đó đã tìm cách lách luật thông qua các công ty bình phong. Giá tỏi vẫn thấp sau đó đã khiến nhiều nhiều nông trại Mỹ buộc phải trồng cây khác.

Hiện nay, sản lượng của công ty Christopher cung cấp gần 1/3 số tỏi tươi được tiêu thụ tại Mỹ.

Anh ca ngợi đòn thuế quan của ông Trump đã triệt tiêu được các tồn tại từ các trừng phạt của Mỹ đối với các công ty tỏi Trung Quốc. "Tỏi thậm chí không thể xâm nhập vào Mỹ khi chưa bị đánh thuế. Điều này đã thay đổi cuộc chơi về mặt chiến thuật" - Christopher nói.

Tuy nhiên, thực tế là những nông dân hưởng lợi từ thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc như anh Christopher thì rất ít so với số đông nông dân nuôi thịt lợn hay người trồng đậu nành, ngô bị ảnh hưởng từ đòn đáp trả thuế quan của Trung Quốc. Hơn nữa giá trị của ngành tỏi tại Mỹ cũng không thể so bì với số doanh thu khổng lồ mà cách ngành khác bị ảnh hưởng bởi thương chiến mang lại.

Đơn cử như thịt lợn. Các doanh nghiệp xuất khẩu thịt lợn Mỹ đã có thể thu món lời cực lớn từ Trung Quốc nếu họ tranh thủ được thời điểm nước này đang thiếu thịt trầm trọng do ảnh hưởng nặng nề từ dịch tả lợn châu Phi.

Tuy nhiên, thương chiến đã khiến thuế đối với thịt lợn Mỹ tăng lên 62%, giá thịt Mỹ quá đắt khiến các nhà nhập khẩu Trung Quốc chuyển sang thị trường Brazil hay nhập thay thế thịt bò, gia cầm.

Các nhà sản xuất thịt lợn Mỹ cho biết họ đang mất 8 USD mỗi con vì tranh chấp với Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg

Trong khi đó người mua đậu nành, ngô Mỹ để phục vụ chăn nuôi cũng đã chuyển sang mua từ các thị trường khác ở Nam Mỹ.

Chính quyền ông Trump nỗ lực cứu vãn bằng cách tung gói cứu trợ 16 tỷ USD, nhưng các nhà phân tích cho biết điều đó cũng chỉ có hiệu quả ngắn hạn, phải mất nhiều năm để bù đắp thiệt hại cho ngành nông nghiệp Mỹ.

Cho đến nay, cuộc chiến thương mại mà ông Trump khơi mào đã tác động mạnh đến những người nông dân Mỹ. Xuất khẩu nông sản của Mỹ sang Trung Quốc đã giảm từ 19,5 tỷ USD trong năm 2017 xuống còn 9,2 tỷ USD trong năm 2018. Số lượng những trang trại phá sản đã tăng 13% trong năm tính đến tháng 6/2019, theo American Farm Bureau Federation.

Trong một tuyên bố hồi đầu tháng 8, Chủ tịch Văn phòng Nông trại Zippy Duvall đã nói về việc Trung Quốc ngừng mua nông sản Mỹ, rằng đây là "một đòn giáng mạnh vào hàng ngàn nông dân và chủ trang trại vốn đang rất khó khăn."

Càng đến ngày cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2020, ông Trump sẽ càng phải sốt ruột vì các tiến độ của đàm phán thương mại chậm chạp cũng như các tác động ngày càng sâu hơn vào nền kinh tế Mỹ sẽ ảnh hưởng như thế nào đến lá phiếu cử tri.

Hải Lâm