Dân chung cư cao tầng thấp thỏm lo cháy?

Vụ cháy chung cư cao cấp Carina Plaza tại TP HCM làm nhiều người thương vong và khiến người dân hoảng sợ, lo lắng về nguy cơ cháy tại các chung cư cao tầng. Ảnh: SGGPO

Mỗi lần cháy lại thêm hồi chuông báo động về tình trạng mất an toàn cháy nổ và buông lỏng công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) tại các chung cư.

Mặc dù chưa có một thống kê cụ thể về lượng cư dân đang sinh sống tại các chung cư cao tầng hiện đại trong cả nước nhưng có thể dễ dàng nhận thấy, dân sống trong các chung cư cao tầng tại Hà Nội, TP HCM và nhiều thành phố khác đang rất nhiều âu lo.

Điều trớ trêu, cuộc sống hiện đại với nhiều tiện ích ở chung cư cao tầng xem ra chỉ tồn tại trên giấy tờ, hay trong các thông tin quảng cáo của không ít các chủ đầu tư. Người dân sinh sống ở chung cư đang phải đối mặt với không ít vấn đề phiền toái, rắc rối với những hiểm họa khôn lường như rơi, kẹt thang máy, đặc biệt tình trạng bất an, thấp thỏm lo cháy.

Vụ cháy nghiêm trọng tại chung cư cao cấp Carina Plaza (phường 16, quận 8, TP HCM) ngày 23/3 làm 13 người thiệt mạng, gần 100 người bị thương cùng nhiều ô tô, xe máy, tài sản khác bị thiêu rụi làm rúng động dư luận xã hội. Trong khi chưa hoàn hồn thì tối 1/4, khói lửa ngùn ngụt bốc ra từ căn hộ không có người tại tầng 8, Block A, chung cư Parc Spring trên đường Nguyễn Duy Trinh (quận 2 -TPHCM). Hệ thống báo cháy kêu liên hồi khiến hàng trăm cư dân hoảng loạn, khiếp vía. Họ dẫn người thân tháo chạy bằng thang bộ xuống dưới thoát thân. Vụ cháy đã nhanh chóng được dập tắt, không gây thiệt hại về người. Chung cư Parc Spring được đưa vào sử dụng năm 2011, gồm ba blocks. Nơi này vừa diễn tập PCCC hôm 31/3. UBND TP.HCM đã có chỉ thị triển khai các biện pháp khẩn cấp đảm bảo an toàn PCCC đối với chung cư, nhà cao tầng, công bố danh sách các chung cư an toàn, chung cư chưa an toàn theo các cấp loại A, B, C, D cho cư dân biết để phối hợp giám sát.

Tại Hà Nội, trước những bất cập của hệ thống phòng cháy, cư dân nhiều tòa nhà cao tầng liên tục căng băng rôn để gây sức ép với chủ đầu tư. Cư dân tòa cao cấp Hei Tower (số 1, Ngụy Như Kon Tum, Thanh Xuân) căng băng rôn phản đối chủ đầu tư, trong đó nhiều nội dung liên quan tình trạng an toàn PCCC của tòa nhà. Tương tự, ngày 31/3, cư dân tòa nhà Sông Đà (Hà Đông) cũng xuống đường biểu tình trước những bất cập của hệ thống PCCC.

Cư dân tòa Sông Đà (Hà Đông) căng băng rôn gây sức ép để chủ đầu tư giải quyết dứt điểm các vấn đề về an toàn cháy nổ. Ảnh: Cư dân chung cư. Ảnh: Vnexpess

Trước đó, ngày 25/3, tại tòa nhà Capital Garden 102 Trường Chinh, nhiều hộ dân tập trung dưới tầng sảnh của tòa nhà, căng băng rôn, biểu ngữ yêu cầu chủ đầu tư nghiệm thu phòng cháy chữa cháy. Dự án được bàn giao từ cuối năm 2017 nhưng đến nay vẫn chưa nghiệm thu phòng cháy chữa cháy. Từ khi bàn giao, tại đây từng xảy ra hỏa hoạn ở tầng 15 của tòa nhà mà hệ thống báo cháy của tòa nhà không hoạt động. Cư dân nhiều lần căng băng rôn gây sức ép chủ đầu tư nhưng mọi việc vẫn chưa được giải quyết.

Cư dân Chung cư Tràng An Complex (Phùng Chí Kiên, Cầu Giấy) bức xúc phản ánh từ khi bàn giao nhà là cuối năm 2016, đã nhiều lần yêu cầu phải minh bạch về hệ thống PCCC và phải cho cư dân diễn tập, nhưng phía chủ đầu tư không đáp ứng. Hậu quả là đã có 4 vụ cháy lớn nhỏ xảy ra, trong đó một vụ cháy kéo dài 5 phút vào ngày 20/3, cư dân không hề nghe thấy chuông báo cháy. Điều này đã khiến người dân sống trong chung cư Tràng An Complex lo lắng, thắc mắc và nghi ngờ về hiệu quả hoạt động của hệ thống PCCC đang sử dụng trong chung cư.

Cảnh sát PCCC Hà Nội cho biết: Trên địa bàn TP hiện vẫn còn 31 chung cư chưa khắc phục xong hệ thống PCCC. Trong số 31 chung cư nêu trên, có 15 chung cư khó có khả năng khắc phục hoàn toàn những tồn tại về phòng cháy.

Sau vụ cháy ở chung cư cao cấp Carina Plaza, nhiều người dân sống tại chung cư cao tầng không chỉ ở TPHCM mà cả ở Hà Nội đã đổ xô đi mua các thiết bị chữa cháy như bình xịt, thang dây hay mặt nạ chống khói.

Qua những vụ cháy nói trên chứng tỏ ý thức chấp hành các quy định PCCC của chủ đầu tư, cũng như không ít cư dân rất kém. Việc phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong công tác kiểm tra, cấp phép xây dựng với thẩm duyệt thiết kế về PCCC còn hạn chế. Nghiêm trọng hơn, tại nhiều tòa nhà chung cư, dù có hệ thống thiết bị PCCC và thoát nạn nhưng chỉ mang tính hình thức, không thể vận hành được. Cùng với đó, nhiều chủ đầu tư và Ban quản lý cũng buông lỏng xem nhẹ việc bảo trì, kiểm tra, vận hành các hệ thống về phòng chống cháy nổ. Đặc biệt công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng đối với việc thực hiện đầy đủ các biện pháp PCCC của các chủ đầu tư diễn ra chưa thực sự hiệu quả. Nhiều chủ đầu tư vì quan tâm đến lợi nhuận trước mắt mà lơ là trách nhiệm về an toàn PCCC.

Ý thức người dân trong việc cảnh giác, tham gia PCCC chưa cao. Rất nhiều người còn chủ quan, thờ ơ với sự an toàn, tính mạng của chính mình và cộng đồng như hút thuốc trong tầng hầm để xe, đốt vàng mã tại khu chung cư, để quên bếp nấu không tắt, để vật liệu che chắn cản trở cầu thang thoát hiểm. Thậm chí khi được tập huấn PCCC, người dân cũng tham gia thờ ơ, chiếu lệ. Tại các khu vực chợ, ý thức PCCC của nhiều tiểu thương rất kém gây ra nhiều vụ cháy, trong đó vụ cháy chợ Quang (Thanh Trì- Hà Nội) chiều 31/3 gây nhiều thiệt hại, nhiều hộ tư thường trắng tay. Nhiều người lao động, công nhân chưa quan tâm, chưa ý thức đầy đủ về bảo đảm an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ. Trường hợp thợ hàn gây cháy quán Karaoke ở đường Trần Thái Tông (Hà Nội) năm 2017 làm 13 người chết thật đau xót.

Để phòng tránh cháy nổ, cần hoàn thiện hệ thống hành lang pháp lý, quy chuẩn kỹ thuật an toàn trong các lĩnh vực, trong đó xác định rõ trách nhiệm của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, tránh tình trạng thiếu hụt, “khoảng trống”, hoặc không cụ thể, “cha chung không ai khóc”. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh giải pháp truyền thông, để nâng cao ý thức cảnh giác, huy động toàn dân tham gia PCCC, bảo đảm an toàn trong lao động và cuộc sống. Vậy đến bao giờ dân chung cư cao tầng mới hết thấp thỏm lo cháy?

Vũ Xuân Bân |