Đàm phán Brexit lại bế tắc

Thủ tướng Anh rời khỏi Brussels mà không đạt được bước đột phá nào. Nguồn: Reuters.

Không có đột phá

Thủ tướng Anh Theresa May đã không thể đưa ra được đề xuất mới nào trong lúc trình bày trước giới lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) ở Brussels, Bỉ hôm 18/10. Giới lãnh đạo EU đã chỉ thị tiếp tục các vòng đàm phán, và gợi mở khả năng sẽ tạm ngừng tổ chức Hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11 tới nếu như không đạt được bước đột phá. Thêm vào đó, EU cũng đã vẽ ra viễn cảnh Brexit không có thỏa thuận.

Kết quả này cho phép Thủ tướng May có thêm một khoảng thời gian để chuẩn bị cho đề xuất mới. Tuy nhiên, bà đang hứng chịu sức ép ghê gớm, một mặt là từ những người ủng hộ Brexit đang cho rằng bà quá nhượng bộ châu Âu, mặt khác là những người phản đối Brexit đang lo ngại không đạt được thỏa thuận nào.

Bài phát biểu của bà May tại Brussels chỉ kéo dài khoảng 15 phút, trong đó đưa ra một “thông điệp thiện chí”, nhưng lại thiếu đi thực chất - Antonio Tajani, Chủ tịch Nghị viện châu Âu, cho hay.

Tại cuộc họp này, Thủ tướng May đã đưa ra những lời lẽ tích cực, nói với ông Tajani cùng 27 lãnh đạo EU rằng “chúng ta có thể thực hiện những thỏa thuận khó khăn cùng nhau. Tôi vẫn tin tưởng về một kết quả tốt và điều đó đòi hỏi mỗi bên phải có lòng tin” - theo Người phát ngôn của Thủ tướng May.

Ông Tajani cho hay cả hai bên đã thảo luận về đề xuất kéo dài khoảng thời gian chuyển tiếp Brexit từ 21 tháng lên 33 tháng. Giới lãnh đạo châu Âu cho hay họ sẽ cởi mở với ý tưởng này nhằm tránh phải đưa ra một quyết định khó khăn về vấn đề Bắc Ireland. Những người ủng hộ Brexit ở Anh tin rằng một thỏa thuận về vấn đề Ireland là tồi tệ, và lo ngại Liên hiệp Vương quốc Anh (UK) sẽ bị mắc kẹt trong EU.

Khi bà May đến Brussels tham dự Hội nghị thượng đỉnh, bà đã được thông báo về đề xuất kéo dài thời gian chuyển tiếp.

Sau khi có bài diễn thuyết ở thủ đô của Bỉ, Thủ tướng May đã rời khỏi đây, và 27 nước thành viên EU còn lại đã cùng tham gia một bữa tối làm việc, trong đó Trưởng phái đoàn đàm phán Brexit của EU Michel Barnier và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean Claude Juncker đã có bài phát biểu. Ông Barnier đã thông báo vắn tắt về tình hình đàm phán Brexit với Anh, trong khi ông Juncker đưa ra viễn cảnh Brexit không có thỏa thuận.

Viễn cảnh Brexit không thỏa thuận

Theo các nguồn tin EU, giới lãnh đạo của khối này “tái cam kết đặt niềm tin vào Trưởng đoàn đàm phán Barnier, và tiếp tục duy trì sự đoàn kết trong khối”.

Họ cũng đưa ra quyết định sẽ không tổ chức một Hội nghị thượng đỉnh về Brexit vào tháng 11 tới, như đã thảo luận trước đó, bởi vẫn “chưa đủ tiến trình đạt được” trong các vòng đàm phán. Nguồn tin trên còn thêm rằng, 27 nước thành viên còn lại của EU “luôn sẵn sàng triệu tập Hội đồng châu Âu trong trường hợp ông Barnier đạt bước tiến trong đàm phán Brexit”.

Trong tiến trình đàm phán Brexit đầy phức tạp giữa UK và EU, nhiều vấn đề đã được hai bên thỏa thuận. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất - làm thế nào để tránh được việc xây dựng cơ sở hạ tầng mới dọc biên giới Ireland - lại chưa được giải quyết, thậm chí gây căng thẳng cho các vòng đàm phán.

Việc di dời các điểm chốt dọc biên giới Ireland và Bắc Ireland là một phần quan trọng trong Thỏa thuận Thứ Sáu tốt lành - thỏa thuận đã mang tới hòa bình cho Bắc Ireland sau nhiều năm chìm trong tình trạng bạo lực.

Đối với giới lãnh đạo EU, cách tốt nhất là một thỏa thuận “chốt chặn”, trong đó Bắc Ireland sẽ gắn chặt với các quy định về hàng hóa và dịch vụ của EU sau Brexit. Đề xuất này bị bà May bác bỏ, nói rằng nó chia tách UK thành các vùng hải quan khác nhau.

“Chúng ta cần phải nỗ lực hơn nữa. Điểm mấu chốt là thỏa thuận chốt chặn, vấn đề Ireland. Chúng tôi muốn bảo vệ nước Cộng hòa Ireland, đó là ưu tiên của chúng ta” - ông Tajani nói - “Tôi có quan điểm tích cực, nhưng điều đó không hề dễ dàng. Ít nhất là vẫn có khả năng đạt được thỏa thuận với Anh”.

Donald Tusk - Chủ tịch Hội đồng châu Âu, đã gọi thế bế tắc hiện nay là cực kỳ khó tháo gỡ, và đưa ra viễn cảnh về một Brexit không có thỏa thuận với nước Anh.

Khánh Duy