Đảm bảo tốt tiêu chí 18
Trong quá trình xây dựng NTM, Quảng Ninh rất chú trọng thực hiện tiêu chí 18 về hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật. Từ đó, đã đạt được kết quả khá cao: Có 102/111 xã hoàn thành tiêu chí này, đạt 91,9%.
Tất cả 111 xã thực hiện xây dựng NTM đều tập trung chỉ đạo thực hiện Đề án “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế” và thực hiện tốt chỉ đạo của tỉnh về nhất thể hóa cán bộ. Trong đó, thực hiện nhất thể hóa chức danh cán bộ chủ chốt cấp xã (bí thư Đảng ủy kiêm chủ tịch HĐND hoặc UBND xã); đối với cấp thôn, thực hiện nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn hoặc kiêm trưởng ban công tác mặt trận thôn. Khối MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp xã thực hiện thống nhất hoạt động theo khối...
Từ chỗ năm 2015, tỷ lệ trưởng thôn chưa là đảng viên cao (chiếm 68,2%); bí thư chi bộ chưa kiêm trưởng thôn (chiếm 21,5%); đến nay tỷ lệ bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn đã đạt 99,8%.
Đến nay, hệ thống chính trị ở cấp xã đã có thay đổi đáng kể, thể hiện ở trình độ đội ngũ cán bộ được nâng lên; hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền và các đoàn thể đã rõ nét hơn, an ninh trật tự khu vực nông thôn, vùng dân tộc, nhất là khu vực biên giới, hải đảo ổn định.
Thông qua Chương trình xây dựng NTM, cán bộ các cấp, đặc biệt cấp xã được chuẩn hóa và trưởng thành. Toàn tỉnh có gần 25.000 lượt cán bộ, công chức xã được đào tạo, bồi dưỡng về kiến thức quản lý nhà nước, tin học và lý luận chính trị. Việc xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trong sạch, vững mạnh, phát huy vai trò hạt nhân của tổ chức đảng, vai trò của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội là nhân tố quyết định đến cuộc vận động xây dựng NTM, góp phần đảm bảo hoàn thành các tiêu chí.
111 xã thực hiện xây dựng NTM đều tập trung chỉ đạo thực hiện Đề án “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế” và thực hiện tốt chỉ đạo của tỉnh về nhất thể hóa cán bộ.
Nằm trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2016-2020, tiêu chí Chuẩn tiếp cận pháp luật (TCPL) giúp tăng cường khả năng TCPL cho người dân, giáo dục ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật. Đồng thời nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động của chính quyền, cán bộ công chức cấp xã, đáp ứng yêu cầu quản lý xã hội bằng pháp luật.
Do đó, tiêu chí này được các địa phương trong tỉnh triển khai tích cực, thông qua các hoạt động, như: Đầu tư và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ phận một cửa tiếp nhận và trả kết quả hiện đại cấp xã; tổ chức hội nghị tập huấn chuyên đề về nội dung xây dựng, chấm điểm, đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn TCPL; tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, khai thác tủ sách pháp luật; làm tốt công tác hòa giải cơ sở…
Đặc biệt, Sở Tư pháp bên cạnh tham mưu cho UBND tỉnh kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai các nhiệm vụ cụ thể về thực hiện tiêu chí chuẩn TCPL, đã tổ chức nhiều hội nghị, lớp tập huấn về kiến thức pháp luật và kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật, cán bộ pháp chế các sở, ban, ngành, cán bộ tư pháp, doanh nghiệp...
Đồng thời, biên soạn và phát hành tờ gấp pháp luật, tài liệu về công tác hòa giải ở cơ sở, phòng chống tội phạm, hình sự, dân sự, tiếp cận thông tin, an ninh mạng, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa...; phát cho các cơ quan, đơn vị, địa phương để tuyên truyền, phổ biến cho cán bộ, nhân dân. Năm 2019, toàn tỉnh đã có 183/186 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn TCPL.
Cuối năm 2019, tỉnh có 13 xã giảm do lên phường và sáp nhập (đều là xã đã đạt chuẩn NTM), do đó chỉ còn 98 xã thực hiện Chương trình xây dựng NTM. Đối với tiêu chí 18, các xã tiếp tục rà soát và có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, chuẩn hóa cho 100% cán bộ, công chức xã.
Đồng thời, triển khai các biện pháp nâng cao chất lượng quản trị hành chính công; thực hiện tốt 6 trục nội dung của chỉ số PAPI; đánh giá, công nhận, xây dựng xã chuẩn TCPL; bảo đảm và tăng cường khả năng TCPL cho người dân. Toàn tỉnh phấn đấu có thêm ít nhất 8 xã đạt chuẩn NTM, nâng tổng số thành 89/98 xã đạt chuẩn NTM trong năm 2020.