Đảm bảo quyền lợi cho người lao động: Đẩy mạnh thanh, kiểm tra

Nợ BHXH có xu hướng tăng

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, số liệu ước tính đến hết tháng 4/2018, số người tham gia BHXH bắt buộc là 13,75 triệu người; BHXH tự nguyện là 240 nghìn người; bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là 11,6 triệu người; bảo hiểm y tế (BHYT) là 80,8 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 86,1% dân số.

BHXH Việt Nam đẩy mạnh nhiều giải pháp đảm bảo quyền lợi cho người lao động

Về số thu, trong tháng 4/2018, toàn ngành thu 27.909 tỷ đồng, lũy kế hết tháng 4/2018 toàn ngành thu 96.747 tỷ đồng, trong đó: Thu BHXH là 63.791 tỷ đồng; thu BHTN là 4.514 tỷ đồng; thu BHYT là 28.441 tỷ đồng.

Tuy nhiên, hiện nay, số nợ BHXH vẫn đang có xu hướng tăng, gây khó khăn trong việc đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến hết tháng 4/2018, số nợ BHXH, BHYT đã lên con số trên 10.000 tỉ đồng (chiếm 4,8% so với kế hoạch thu, tăng 0,6% so với tháng trước), đặc biệt là tăng số nợ tăng cao ở khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh.

Tại Hội nghị cung cấp thông tin định kỳ về BHXH, BHYT tháng 4/2018, ông Mai Đức Thắng- Phó Trưởng Ban Thu BHXH Việt Nam cho biết, một trong những nguyên nhân khiến số nợ tăng, là do nhiều doanh nghiệp vẫn đang tồn tại những khoản nợ kéo dài nhiều năm, trước đây BHXH Việt Nam chưa có khả năng thu hồi được.

Bên cạnh đó, những tháng đầu năm, số thu bao giờ cũng ở mức thấp do một phần các doanh nghiệp chưa ký được các đơn hàng mới, doanh nghiệp chi trả cho những công việc khác, ví dụ như thưởng tết cho người lao động nên trong quý này nợ đọng thường tăng cao...

Cũng theo ông Thắng, để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, hiện nay, cơ quan BHXH vẫn đang thực hiện quy định thông báo nợ 6 tháng một lần đến doanh nghiệp; đồng thời yêu cầu doanh nghiệp công khai cho người lao động về tình hình đóng BHXH, BHYT. Bên cạnh đó, thông qua hệ thống bưu điện, hằng năm, cơ quan BHXH in tờ rời về quá trình tham gia BHXH của người lao động, chuyển đến người lao động để họ có thể kiểm soát được quá trình tham gia BHXH của mình.

Đẩy mạnh thanh, kiểm tra

Thực hiện Quyết định số 34/QĐ-BHXH ngày 3/1/2018 của Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam ban hành kế hoạch kiểm tra, thanh tra liên ngành và thanh tra chuyên ngành năm 2018; toàn ngành BHXH đã triển khai thực hiện kiểm tra, thanh tra chuyên ngành và thanh tra liên ngành theo kế hoạch. Tính đến hết tháng 3/2018, tổng số đơn vị sử dụng lao động được thanh tra, kiểm tra của toàn ngành là 943 đơn vị, trong đó: Số đơn vị được thanh tra chuyên ngành: 443 đơn vị; số đơn vị được thanh tra, kiểm tra liên ngành: 348 đơn vị; số đơn vị được kiểm tra: 152 đơn vị.

Qua thực hiện thanh tra đóng BHXH, BHTN, BHYT đã phát hiện: Số lao động chưa đóng, đóng thiếu thời gian phải tham gia là 1.487 lao động; số tiền truy đóng là 6.530.899.932 đồng.

Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng phát hiện số lao động đóng không đúng đối tượng, đóng thừa thời gian là 33 lao động, qua đó, số tiền phải thoái thu, hoàn trả là 229.026.688 đồng. Về mức đóng, số lao động đóng không đúng mức quy định là 592 lao động, qua đó số tiền truy đóng do đóng thiếu mức quy định là 545.143.854 đồng.

Kết quả đáng ghi nhận là qua thanh tra, kiểm tra, nhiều đơn vị sử dụng lao động đã khắc phục số tiền nợ đọng, chậm nộp về cơ quan BHXH. Cụ thể, số tiền các đơn vị sử dụng lao động được thanh tra, kiểm tra nợ khi có Quyết định là 124.393 triệu đồng: Số tiền đơn vị đã nộp trong thời gian thanh tra, kiểm tra là 72.767 triệu đồng; số tiền đơn vị đã nộp khi thực hiện kết luận thanh, kiểm tra là 53.638 triệu đồng.

Cũng theo báo cáo của BHXH Việt Nam, qua thanh, kiểm tra, cơ quan BHXH Việt Nam đã lập biên bản vi phạm hành chính với 67 đơn vị; ban hành 65 quyết định Quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Số tiền xử phạt vi phạm hành chính phải thu là 2.056.894.397 đồng và số tiền xử phạt vi phạm hành chính đã thu là 567.428.167 đồng.

Đại diện BHXH Việt Nam cho biết, theo quy định mới của Bộ luật Hình sự, từ 1/1/2018, những vi phạm nghiêm trọng trong lĩnh vực BHXH, BHYT có thể bị khởi tố theo Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, hoạt động này cần phải triển khai theo lộ trình. Hiện, giai đoạn đầu, cơ quan BHXH đang đẩy mạnh thanh tra, xử phạt và sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xử lý tội hình sự đối với những doanh nghiệp cố tình chây ỳ.

Đến thời điểm này, tại Thành phố Hồ Chí Minh, BHXH Việt Nam đã chuyển 1 đơn vị sang cơ quan công an để yêu cầu khởi tố. Theo BHXH Việt Nam, đây là vấn đề mới, cần rất thận trọng vì vấn đề khởi tố hình sự không chỉ đơn giản là giải quyết việc nợ BHXH mà còn tác động lớn đến công ăn việc làm của người lao động. Khi doanh nghiệp bị khởi tố hình sự, cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đó gần như ngừng hoạt động và người lao động sẽ mất việc làm.

Bảo Duy