Đảm bảo hoạt động kiến trúc phát triển, cạnh tranh lành mạnh

ĐÁP ỨNG YÊU CẦU QUẢN LÝ, PHÁT TRIỂN KIẾN TRÚC

Cho ý kiến về dự án Luật Kiến trúc, các đại biểu cơ bản tán thành với Tờtrình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệvà Môi trường của Quốc hội. Theo đó, việc xây dựng Luật Kiến trúc đãđược cơ quan quản lý nhà nước và giới kiến trúc sư đề xuất từ hơn 20 nămtrước nhằm khắc phục các hạn chế, khó khăn, vướng mắc, đáp ứng yêu câùquản lý, phát triển kiến trúc; góp phần hình thành đội ngũ kiến trúc sưcó đức, có tài, xây dựng nền kiến trúc Việt Nam hiện đại, giàu bản sắcdân tộc.

Tán thành với sự cần thiết ban hành Luật, đại biểu Nguyễn Chiến (Hà Nội)phân tích việc sớm ban hành Luật Kiến trúc nhằm phục vụ công tác quảnlý hoạt động hành nghề của kiến trúc sư trong nước và nước ngoài đặcbiệt trong giai đoạn Việt Nam đang phát triển, nhu cầu xây dựng tăngcao. Xây dựng và ban hành Luật Kiến trúc còn đảm bảo hoạt động kiến trúcphát triển trong sự cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo đồng bộ, thống nhấtcác luật khác, như Luật Đấu thầu, Luật Quy hoạch kiến trúc.

Nêu thực tế, hiện, một số quy định của Luật đối với kiến trúc sư đangquy định tản mạn ở 50 văn bản liên quan nhưng có những khoản đang xungđột, kiềm chế nhau, đại biểu Nguyễn Chiến nêu ví dụ: Luật đấu thầu cónhiều đồ án kiến trúc được nghiên cứu công phu nhưng không phát huy tácdụng vì các chủ đầu tư chỉ quan tâm đến làm sao đấu thầu trúng thầu vơígiá cạnh tranh, kiến trúc đơn giản. Những đồ án thiết kế mang tính bềnvững, tính thẩm mỹ cao lại bị xem nhẹ. Vì vậy, Luật Kiến trúc được banhành sẽ nâng cao vai trò của kiến trúc sư và các công trình kiến trúc sẽđược đề cao.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, dự án Luật quy định về nguyên tắc hoạtđộng kiến trúc còn đơn giản, chưa bao quát được những yêu cầu nền tảngcủa kiến trúc như: tính khoa học tính thời đại, truyền thống, đa dạng vàthống nhất của không gian kiến trúc, sự hài hòa về văn hóa tôn giáo,tín ngưỡng, sự phát triển của không gian kiến trúc, Ban soạn thảo cầnnghiên cứu và bổ sung vào dự án Luật.

Góp ý về phạm vi điều chỉnh và tên gọi của Luật, nhiều đại biểu đồngtình với quy định như trong dự án luật vì cơ bản đã phản ánh được cácchính sách về kiến trúc, đáp ứng mục tiêu quản lý, phát triển và hànhnghề kiến trúc như chương trình xây dựng luật, pháp lệnh đặt ra đối vơíLuật Kiến trúc.

Tuy nhiên, đại biểu Đào Tú Hoa (Hà Nội) đề nghị phạm vi điều chỉnh củadự án Luật nên tập trung vào quy định nội dung hành nghề kiến trúc vàtheo đó, tên gọi của Luật là Luật Kiến trúc sư.

Bên cạnh đó, để đảm bảo tính khả thi của dự án Luật khi đi vào thựctiễn, một số đại biểu cho rằng cần quy định cụ thể hơn về quản lý kiếntrúc, về quy định hành nghề kiến trúc.

Kiến nghị cần đẩy mạnh xã hội hóa việc cấp chứng chỉ hành nghề cho cáckiến trúc sư, đại biểu Lê Hồng Tịnh (Đồng Nai) kiến nghị cần đẩy mạnh xãhội hóa cấp chứng chỉ hành nghề cho các kiến trúc sư. Nhà nước khôngcần quản lý nên để các hội nghề nghiệp tự quản lý nhau. Ví dụ, tronghành nghề kiến trúc, những người làm không tốt sẽ được các kiến trúc sưkhác tự phân hạng, không nhất thiết cơ quan nhà nước phải tham gia.Trong một số tiêu chí, cần đẩy mạnh xã hội hóa, để các hội nghề nghiệpthực hiện, Nhà nước không cần quản lý.

THỂ HIỆN BẢN SẮC VĂN HÓA VIỆT NAM QUA GIÁ TRỊ KIẾN TRÚC

Băn khoăn về những quy định trong quản lý nhà nước về kiến trúc, vốn lànhững yếu kém, nguyên nhân của những bất cập trong thời gian qua nhưngluật lại tập trung chủ yếu vào vấn đề mô hình hoạt động, đại biểu HoàngThị Hoa (Bắc Giang) đặt vấn đề: Vậy chính quyền địa phương có công trìnhxây dựng mà kiến trúc không đúng luật vậy cơ quan nào sẽ xử lý? quytrình xử lý thế nào? nhất là những công trình văn hóa.

Đại biểu Hoàng Thị Hoa nêu rõ Việt Nam hệ thống công trình văn hóa rấtđồ sộ với hàng chục nghìn công trình văn hóa đã được các cấp công nhận;có những công trình kiến trúc có lịch sử 400-500 năm, rất giá trị; nhưngkhi bảo tồn có tuân thủ, bảo tồn được những kiến trúc xưa hay không?Nếu không thực hiện đúng, để xảy ra vi phạm, việc xử lý sẽ như thế nào?

Đại biểu kỳ vọng dự án Luật sẽ có quy định rõ ràng về nội dung này đồngthời, theo đại biểu, kiến trúc cảnh quan đô thị, kiến trúc nông thôncũng là những vấn đề đặt ra, Luật cần có quy định cụ thể để quản lý nôịdung này.

Cùng chung quan điểm, đại biểu Nguyễn Vinh Hà (Kon Tum) cho rằng, quantrọng nhất của quản lý kiến trúc là phải giữ gìn bản sắc văn hóa dântộc, đó mới là mục tiêu chứ không phải chỉ vấn đề quản lý.

Đặt vấn đề về xử lý hài hòa giữa quy hoạch và kiến trúc, đại biểu PhanNguyễn Như Khuê (Thành phố Hồ Chí Minh) đề nghị khi ban hành Luật, việctổ chức, công cụ quản lý cũng cần phải rà soát để có cơ sở quản lý đôịngũ kiến trúc, doanh nghiệp, tổ chức hành nghề về thiết kế đô thị, thiếtkế kiến trúc.

Bên cạnh đó, ngoài việc quan tâm, tạo điều kiện cho đội ngũ kiến trúcsư, người hành nghề kiến trúc, việc tổ chức quản lý cũng cần đặt rakhông nên để tình trạng Luật ra đời nhưng tổ chức quản lý không nhấtquán hoặc chỉ dành cho hai thành phố lớn (Hà Nội và Thành phố Hồ ChíMinh), không thể hiện được bản sắc văn hóa Việt Nam qua giá trị kiếntrúc, qua các công trình. Trong dự án Luật, vấn đề này vẫn còn mờ nhạt.

Cũng trong phiên thảo luận, các đại biểu đã cho ý kiến về thi tuyển,tuyển chọn phương án thiết kế kiến trúc; về thẩm quyền cấp chứng chỉhành nghề, chứng chỉ năng lực hành nghề kiến trúc; về yêu cầu quản lýkiến trúc./.

(TTXVN)