Đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem khánh thành trong bạo động
40.000 người Palestine ở Dải Gaza kéo về biên giới Israel ngày 14-5, phản đối Mỹ khánh thành đại sứ quán ở Jerusalem. 41 người chết, 1.600 người bị thương vì đạn Israel.
Đúng 4 giờ chiều 14-5 (giờ địa phương, 8 giờ tối giờ Việt Nam), lễ khánh thành đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem chính thức diễn ra trong không khí bạo động chưa từng có ở biên giới Dải Gaza với Israel.
Đại diện Israel có Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Tổng thống Reuven Rivlin. Dẫn đầu phái đoàn phía Mỹ tham dự buổi lễ là Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin. Ngoài ra còn có Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ John Sullivan, Đại sứ Mỹ tại Israel David Friedman, con gái và con rể Tổng thống Mỹ Donald Trump – các cố vấn cấp cao Nhà Trắng Ivanka Trump và Jared Kushner. Ngoài ra còn nhiều nghị sĩ Mỹ.
(Từ trái sang): Vợ chồng Thủ tướng Israel BenjaminNetanyahu và vợ chồng con gái Tổng thống Mỹ Donald Trump – con gái Ivanka Trump và con rể Jared Kushner tại buổi lễ khánh thành đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem chiều 14-5. Ảnh: REUTERS
Israel đã triển khai 1.000 người - nhân viên an ninh cải trang, lực lượng chống khủng bố, lính biên phòng - giữ an ninh quanh đại sứ quán Mỹ trong buổi lễ khánh thành.
Buổi lễ bắt đầu với bài quốc ca Mỹ. Phát biểu mở đầu buổi lễ là đại sứ Mỹ tại Israel David Friedman.
“Hôm nay chúng tôi mở đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem, Israel” – ông Friedman phát biểu, cho biết Mỹ tự hào là nước đầu tiên chuyển đại sứ quán đến Jerusalem. Khi ông Friedman nhắc đến Tổng thống Mỹ Donald Trump, tất cả người tham dự đều đứng lên hoan hô.
Vợ chồng Jared Kushner, Ivanka Trump cùng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại buổi lễ khánh thành đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem chiều 14-5. Ảnh: SKY NEWS
Từ Mỹ, Tổng thống Trump có bài phát biểu qua video, rằng Jerusalem là thủ đô đích thực của Israel là “thực tế rõ ràng”. Theo ông Trump, việc mở đại sứ ở Jerusalem diễn ra sớm hơn thời điểm định trước của Mỹ nhiều năm. Kết thúc bài phát biểu ông Trump hy vọng sẽ sớm có hòa bình cho Israel-Palestine.
Trên Twitter sau đó ông Trump viết: “Ngày vĩ đại với Israel. Xin chúc mừng!”.
Con gái ông Trump, cố vấn Ivanka Trump được chọn là người mở tấm biển trước trụ sở đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem.
Cô Ivanka Trump được chọn mở tấm biển trước trụ sở đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem. Ảnh: SKY NEWS
Tháng 12-2017, ông Trump làm dậy sóng toàn cầu khi công nhận Jerusalem là thủ đô Israel, tuyên bố sẽ chuyển đại sứ quán từ Tel Aviv sang Jerusalem, trong khi Palestine xem Jerusalem là thủ đô nhà nước tương lai của mình. Quyết định của ông Trump đi ngược lại chủ trương của Mỹ cũng như của cộng đồng thế giới trước nay vốn xác định số phận Jerusalem tùy vào kết quả đàm phán hòa bình của Israel và Palestine vốn bị ngưng từ năm 2014.
Quyết định của Mỹ không chỉ làm thế giới Ả Rập tức giận mà gây tranh cãi ở cả các đồng minh, rằng bước đi của Mỹ chẳng những không giúp gì mà còn là tồi tệ hơn tiến trình tìm kiếm hòa bình Israel-Palestine.
Mỹ khánh thành đại sứ quán ở Jerusalem chiều 14-5. Ảnh: AFP
Đúng như Reuters dự đoán, một số lượng lớn nhà ngoại giao không đến dự buổi lễ khánh thành đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem, bước đi đi ngược lại sự đồng lòng của phần đông cộng đồng thế giới. Israel mời tất cả đại diện của tất cả 86 nước có quan hệ ngoại giao với mình đến dự sự kiện, nhưng chỉ có 33 nước đến. Trong số này có phái đoàn các nước Hungary, Romania, Cộng Hòa Czech, Guatemala, Paraguay…. Guatemala, Paraguay sẽ mở đại sứ quán ở Jerusalem vào cuối tháng này. Không đại diện một nước tây Âu nào trong Liên minh châu Âu (EU) nhận lời mời tham dự lễ khánh thành.
Ngày trước đó, trong buổi lễ chính thức xác nhận Mỹ chuyển đại sứ quán về Jerusalem, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đề nghị các nước noi gương Mỹ. Trong khi ông Netanyahu kêu gọi các nước dời đại sứ quán về Jerusalem thì nhiều nước lo ngại bước đi này có thể gây thêm bất ổn tại biên giới Israel với khu Bờ Tây và dải Gaza của Palestine.
40.000 người Palestine ở Dải Gaza kéo về biên giới với Israel ngày 14-5, biểu tình phản đối Mỹ mở đại sứ quán ở Jerusalem. 41 người chết, 1.600 người bị thương vì đạn Israel. Ảnh: AFP
Lo ngại này đã thành hiện thực khi đến lúc này đã có 41 người Palestine thiệt mạng và khoảng 1.600 người bị thương trong cuộc đụng độ với binh sĩ Israel tại biên giới Dải Gaza-Israel. Ngày 14-5, khoảng 40.000 người Palestine ở Dải Gaza đã kéo về biên giới với Israel biểu tình phản đối Mỹ chuyển đại sứ quán về Jerusalem.
Đây là ngày bạo lực nhất giữa người Palestine và binh sĩ Israel ở biên giới Dải Gaza-Israel kể từ khi nhóm vũ trang Hamas kiểm soát Dải Gaza bắt đầu đợt biểu tình phản đối Israel từ ngày 30-3. Trong 7 tuần qua đã có 50 người Palestine thiệt mạng và hơn 2.300 người bị thương.
