Dai dẳng vấn nạn 'vàng tặc' (Kỳ 3: 'Vàng tặc' lộng hành từ Phước Sơn đến Bồng Miêu)

Ông Võ Văn Hiếu - Phó trưởng Phòng TN&MT H. Phước Sơn cho biết, trước tình hình phức tạp của nạn khai thác vàng trái phép, Huyện ủy, UBND huyện đã nhiều lần ban hành các kế hoạch kiểm tra, truy quét, đẩy đuổi các đối tượng khai thác vàng trái phép ra khỏi địa bàn. Mới đây, Tổ công tác liên ngành của huyện gồm Công an, Kiểm lâm, Phòng TN&MT và chính quyền xã đã phối hợp truy quét một số bãi vàng trái phép. Tại khu vực suối Văm, bãi Hòa Sơn 3, tổ công tác phát hiện, tiêu hủy 2 lán trại và 2 dàn máy nổ của 2 nhóm làm vàng trái phép là người dân xã Phước Đức. Còn tại khu vực K7 (cũng thuộc xã Phước Đức), lực lượng chức năng phát hiện 2 lán trại, trong đó có lán trại của ông Diệp Văn Ba (trú TT Khâm Đức) có 3 người. Khi tổ công tác đến thì máy nổ được cất giấu dưới hầm. Ngoài ra còn có một nhóm phu vàng người từ địa phương khác đến cất giấu 2 máy nổ dưới đất, người thì đã chạy vào rừng bỏ trốn.

Lực lượng liên ngành H. Phước Sơn phát hiện máy móc của “vàng tặc” chôn lấp dưới đất.

Ông Hiếu thông tin thêm, những điểm truy quét kể trên không xa trung tâm huyện nên tổ công tác có thể đi về trong ngày. Với những bãi vàng trái phép nằm sâu trong rừng, lực lượng chức năng phải mang theo lương thực, thực phẩm để sẵn sàng cho chuyến công tác kéo dài nhiều ngày. “Nhiều khi chúng tôi đi bộ cả ngày đường mới đến được điểm khai thác vàng, sau khi kiểm tra xong lại di chuyển đến nơi khác. Đa số vàng tặc tìm mọi cách để tránh chạm mặt lực lượng chức năng, nhưng một số trường hợp lực lượng chức trách gặp các phu vàng tỏ thái độ thách thức, thậm chí đe dọa”, ông Hiếu kể lại.

Ngoài H. Phước Sơn, nhiều năm qua kể từ khi Cty TNHH Vàng Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, H. Phú Ninh) phá sản, hàng trăm đối tượng trong và ngoài địa phương đổ xô đến khu vực này để khai thác vàng trái phép, nhưng chính quyền địa phương chưa thể dẹp bỏ.

Tại mỏ vàng Bồng Miêu, lâu nay khu vực này luôn là điểm nóng dai dẳng của vàng trái phép. Trong đợt dịch Covid-19 vừa qua, người dân địa phương không có công ăn việc làm nên đổ xô lên khu vực mỏ vàng để đào đãi quặng tìm vàng khiến tình hình ngày thêm phức tạp, ô nhiễm môi trường càng trầm trọng hơn.

Đoàn liên ngành của H. Phước Sơn phá hủy máy móc, lán trại của “vàng tặc” ở bãi vàng suối Văm.

“Ở mỏ vàng Bồng Miêu tình trạng khai thác vàng lúc nào cũng nóng, nhất là từ ngày Cty TNHH Vàng Bồng Miêu ngừng hoạt động. Đa số người dân đào đãi vàng ở đây không có nghề nghiệp ổn định, chủ yếu đi làm thuê nhưng do dịch bệnh nên nghỉ việc. Như tôi thất nghiệp đành lên bãi vàng Bồng Miêu đào xới đất để đãi quặng tìm vàng”, một người dân thôn Bồng Miêu (xã Tam Lãnh) tâm sự.

Tại những khu vực lộ thiên, người dân dùng cuốc, xẻng để đào lấy quặng, ở những hầm lò họ dùng xà beng và nhiều cách để khai thác cho vào bao rồi dùng xe máy chở ra bờ suối ngâm, ủ lấy hoặc tìm nơi thuận lợi làm các hồ chứa và dùng hóa chất tuyển quặng tìm vàng. Những địa điểm như Nhà Thung, Núi Kẽm, Thác Trắng, Đồi Sim,... thường xuyên có hàng trăm người khai thác quặng vàng. Khi lực lượng chức năng truy quét, đẩy đuổi thì họ bỏ trốn vào rừng, khi lực lượng này đi thì họ lại tiếp tục làm.

Việc làm trên khiến các khe, suối và dòng sông Bồng Miêu luôn trong tình trạng đục ngầu, cá tôm không sống nổi do lượng hóa chất thải ra trong quá trình tuyển quặng vàng. Đặc biệt, khi P.V thâm nhập vào khu vực này để ghi nhận tình hình, hàng chục đối tượng khai thác vàng trái phép tại đây rất manh động, cản trở, đòi hành hung, buộc P.V phải xóa hình ảnh...

Nhiều người dân đổ xô lên khu vực mỏ vàng Bồng Miêu khai thác vàng gây ô nhiễm môi trường, sông suối.

Theo báo cáo của UBND xã Tam Lãnh, từ tháng 4 đến 8-2020, xã đã tổ chức 26 đợt truy quét nhằm ngăn chặn, hạn chế tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn. Qua đó, phát hiện và tiêu hủy 12 máy nổ, 2 tủ điện, 1 máy phát điện, 20 lán trại, 6 xe rùa, 48 hồ ngâm ủ quặng, 9 máng gỗ, 5 hồ nước; tiêu hủy khoảng 150 bao đá quặng, 80 bao xái quặng, 8 tấn vôi, 3.000 dây nước, 300m dây điện, 900m2 bạt...

“Trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, địa phương đã thành lập các tổ thường xuyên kiểm tra, tuyên truyền về phòng, chống dịch Covid-19. Đồng thời, chỉ đạo lực lượng Công an xã thành lập đoàn truy quét, đẩy đuổi các đối tượng khai thác vàng trái phép ở mỏ vàng Bồng Miêu. Tuy nhiên, vẫn chưa thể chấm dứt tình trạng khai thác vàng trái phép tại đây”, ông Nguyễn Thế Vinh - Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh nói.

Trao đổi với P.V Báo Công an TP Đà Nẵng, ông Lê Trí Thanh- Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cũng cho rằng, thời gian qua Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo rất quyết liệt để xử lý các bãi vàng trái phép, ban hành nhiều văn bản liên quan để các địa phương, các ngành chức năng quản lý địa bàn ngày càng chặt chẽ hơn. Tuy nhiên, do các bãi vàng trái phép đa số nằm ở địa hình rừng núi hiểm trở, khó khăn trong việc đi lại nên tình trạng “vàng tặc” vẫn chưa được xử lý triệt để.

(còn nữa) BÃO BÌNH

Kỳ cuối: Sẽ dừng hoạt động nhà máy khai thác vàng vi phạm môi trường