Đại biểu Quốc hội: Đừng để đường sắt Cát Linh – Hà Đông sai hẹn đến lần thứ 9

Về các dự án đường sắt đô thị, theo Đại biểu Nguyễn Phi Thường, đây được coi là giải pháp cứu cánh của cả Hà Nội và TP.HCM.

“Phát triển đường sắt đô thị là xu thế tất yếu, bức bách, song việc triển khai các dự án có nhiều vấn đề, mẫu số chung là dự án lớn, tổng mức đầu tư lớn nhưng chậm tiến độ, đội vốn nhiều lần gây bức xúc trong dư luận như dự án cát Linh – Hà Đông, Bến Thành-suối Tiên, Nhổn-Ga Hà Nội” – Đại biểu Phi Thường nhấn mạnh.

Về các nội dung liên quan đến đường sắt đô thị, Đại biểu Phi Thường nêu ra ba vấn đề. Về quy hoạch, giao thông, đường sắt đô thị, phải àm sao để đường sắt đô thị gắn kết với không gian đô thị để phát huy hết vai trò của nó.

Đại biểu Nguyễn Phi Thường (đoàn Hà Nội) phát biểu thảo luận

Theo Đại biểu Phi Thường, đô thị Hà Nội không được thiết kế theo định hướng đô thị giao thông công cộng mà phát triển chủ yếu theo quy luật kinh tế, tính tự do cá nhân được đặt lên trên, thiếu không gian đi bộ, có nhiều khu phát triển tự phát. Đây là những mảng đặc trong đô thị mà xe cộ không thể xuyên qua và vận tải công cộng không thể tiếp cận.

Để đường sắt đô thị phát huy hiệu quả theo đúng nghĩa cần có lượng người đi đông tương ứng, đó là sự tiện nghi, kết nối của hệ thống nhà ga và đô thị (các tuyến đi bộ, các trung tâm tập trung đông người, không gian công cộng, bến bãi trung chuyển, xe buýt kết nối).

Có chuyên gia cho rằng xong tuyến metro mới xong 1/3 chặng đường, 1/3 còn lại là mạng lưới bãi xe quanh metro, xe buýt trung chuyển, 1/3 là phát triển các dự án cao tầng mật độ cao quanh các trạm metro.

“Nếu metro không thuận lợi thì hành khách sẽ ít, trợ giá khai thác vận hành sẽ ở mức cao và kéo dài. Việc đầu tư xây dựng dự án đường sắt đô thị cần gắn kết chặt với tái cấu trúc không gian đô thị. Cần nghiên cứu kiểu đo ni đóng giày cho từng tuyến metro của Việt Nam” – Đại biểu Phi Thường nói.

Về công nghệ, quy chuẩn, vốn và tích hợp các tuyến, Việt Nam chưa có hệ thống quy chuẩn , tiêu chuẩn đường sắt đô thị nên việc triển khai thực hiện, nghiệm thu dự án rất khó khăn, phụ thuộc nhà đầu tư, nước tài trợ vốn.

Về khả năng tích hợp giữa các tuyến, do có các nhà tài trợ khác nhau, công nghệ, tiêu chuẩn cũng khác nhau nên việc tích hợp công nghệ toàn mạng rất khó khăn như hệ thống thẻ vé tự động 3 tuyến của Hà Nội là Cát Linh-Hà Đông (ODA Trung Quốc), tuyến Nhổn-ga Hà Nội (ODA Pháp), tuyến Nam Thăng Long-Trần Hưng Đạo (ODA Nhật) có nhiều khác biệt.

Về dự án Cát Linh, Hà Đông, Đại biểu Nguyễn Phi Thường nhấn mạnh, dự án này được cử tri Hà Nội đặc biệt quan tâm và có nhiều lần chất vấn Bộ GTVT. Vừa qua Bí thư Thành ủy Hà Nội đã trực tiếp làm việc với bộ này, thành lập tổ công tác để tháo gỡ song hiện còn nhiều vướng mắc thuộc thẩm quyền của Chính phủ Quốc hội. Đại biểu đề nghị Chính phủ, Quốc hội quan tâm tháo gỡ để dự án này cuối năm đi vào vận hành, không để sai hẹn đến lần thứ 9, gây bức xúc trong dư luận.

Về các nội dung cần lưu ý khi triển khai các dự án đường sắt đô thị, Đại biểu Phi Thường cho rằng, cần đánh giá rút kinh nghiệm các dự án ODA về đường sắt đô thị một cách thận trọng, nhất là việc lựa chọn chỉ định tổng thầu. Bên cạnh đó, việc đầu tư đường sắt đô thị chỉ hiệu quả cao khu đầu tư toàn tuyến chứ không chỉ từng đoạn, tuyến riêng lẻ. Đặc biệt, khi ký hợp đồng với các nhà thầu cần chuẩn bị các điều kiện, đặc biệt là với hợp đồng EPC vì nếu chưa chốt được giá trị ngay từ đầu mà chỉ tạm tính sẽ rất rắc rối sau này.

Huệ Linh