Đại biểu Quốc hội đề nghị công khai mục đích khi thu thập thông tin cá nhân
Đây là vấn đề đáng lo ngại và được cử tri quan tâm, như cử tri thành phố Hà Nội và cử tri tỉnh Lâm Đồng đã có kiến nghị Chính phủ để chỉ đạo các cơ quan chức năng có giải pháp bảo mật thông tin cá nhân của người dùng.
Ngày 26-10, Quốc hội đã thảo luận trực tuyến về các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án và công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020.
Đại biểu Hứa Thị Hà (Tuyên Quang) đề cập đến một vấn đề đang khiến nhiều người lo ngại hiện nay là bảo mật thông tin cá nhân.
Theo đại biểu, tại Việt Nam, số lượng người sử dụng internet là hơn 68 triệu người, chiếm khoảng 70% dân số, nhưng sự hiểu biết về bảo mật thông tin cá nhân còn hạn chế. Cùng với đó, chế tài hiện hành xử lý hành vi đánh cắp thông tin dữ liệu cá nhân cũng chưa đủ sức răn đe, nên đã xuất hiện các hành vi thu thập, sử dụng, mua bán thông tin cá nhân.
Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của nhiều người, dẫn tới nhiều nguy cơ tiềm ẩn. Ví dụ, gần đây là vụ việc vợ nạn nhân vụ Rào Trăng 3 bị lừa mất 100 triệu đồng trong và khoản hay vụ việc 3 ngân hàng BIDV tại Phú Thọ đã bán thông tin của 50 công ty, doanh nghiệp cho nhóm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, hay sự cố rò rỉ 2 triệu dữ liệu khách hàng của một ngân hàng mà báo chí đã đưa tin và còn rất nhiều vụ việc khác nữa đã xảy ra.
Đại biểu Hứa Thị Hà (Tuyên Quang) đề xuất thông tin cá nhân phải được coi là tài sản để được bảo vệ
“Đây là vấn đề đáng lo ngại và được cử tri quan tâm, như cử tri thành phố Hà Nội và cử tri tỉnh Lâm Đồng đã có kiến nghị Chính phủ để chỉ đạo các cơ quan chức năng có giải pháp bảo mật thông tin cá nhân của người dùng. Như vậy, điều này đã đặt ra cho chúng ta vấn đề quản lý sao cho hiệu quả, đảm bảo phòng ngừa, xử lý các hành vi vi phạm, đồng thời phù hợp với Hiến pháp, các quy định của pháp luật Việt Nam cũng như pháp luật quốc tế”, đại biểu nói.
Đại biểu dẫn quy định của Luật An toàn thông tin mạng và khoản 5 Điều 3 của Nghị định 64 về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cơ quan của Chính phủ quy định về thông tin cá nhân và cho rằng, cách quy định như hiện nay là chưa đầy đủ, chưa xác định được nội hàm của khái niệm thông tin cá nhân.
Bên cạnh đó, quy định về bảo mật thông tin cá nhân còn đang rải rác ở các luật khác nhau như tại Bộ luật Dân sự, Luật An toàn thông tin mạng, Luật Khám bệnh, chữa bệnh. Theo đại biểu, các văn bản thiếu tập trung và có giá trị pháp lý khác nhau đã gây khó khăn cho việc chấp hành và thi hành pháp luật.
Ngoài ra, các hành vi vi phạm pháp luật liên quan tới xâm hại thông tin cá nhân có những tội danh chưa được quy định, ví dụ các nhà cung cấp dịch vụ thu thập dữ liệu cá nhân của khách hàng nhưng không gắn với việc xác định danh tính cụ thể, sau đó cho phép các đối tác thứ ba tiếp cận thông tin. Việc này không thuộc phạm vi cấm của luật nhưng rõ ràng nó liên quan đến thông tin của cá nhân. Đây cũng là một khoảng trống pháp lý lớn trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân.
“Thông tin cá nhân cần phải được quy định cụ thể hơn, đây không chỉ là thông tin cá nhân mà phải được coi là tài sản để được bảo vệ” đại biểu Hứa Thị Hà đề xuất.
Đại biểu cũng cho rằng cần tiếp tục thể hiện có hiệu quả các quy định của pháp luật có liên quan như Chỉ thị 14 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao năng lực phòng chống phần mềm độc hại; Chỉ thị 04 của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông về tăng cường phòng, chống mã độc bảo vệ thông tin cá nhân trên không gian mạng hay Quyết định 749 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 định hướng đến năm 2030.
Đồng thời, hoàn thiện khung pháp lý quy định cụ thể về bảo mật thông tin cá nhân. Cần quy định thống nhất về thông tin cá nhân đã xác định các tiêu chí về thông tin cá nhân, đồng thời khắc phục tình trạng rải rác ra nhiều văn bản luật hiện nay.
“Khi thu thập thông tin cá nhân, các đơn vị chủ thể phải công khai mục đích và các loại thông tin được thu thập, trong đó quy định rõ những thông tin chủ thể là nhà nước được quản lý, sử dụng và khai thác những thông tin mà chủ thể khác có thể sử dụng và khai thác.
Cuối cùng là, tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân về bảo mật thông tin cá nhân, đưa nội dung này vào giảng dạy trong trường trung học phổ thông, nâng cao ý thức hơn nữa đến việc bảo mật thông tin cá nhân của bản thân và của gia đình”, đại biểu nói.
