Đặc sắc trang phục truyền thống dân tộc Thái huyện Quan Sơn

Trang phục truyền thống của phụ nữ dân tộc Thái ở xã Sơn Thủy, huyện Quan Sơn. (Ảnh tư liệu)

Bộ trang phục của phụ nữ Thái huyện Quan Sơn bao gồm: Váy, áo, thắt lưng, khăn xéo và các loại trang sức đi kèm như hoa tai, vòng cổ, vòng tay bằng bạc… Ngay từ khi còn nhỏ, các cô gái Thái đã được các bà, các mẹ dạy cách quấn thắt lưng - một loại khăn được dệt bằng vải tơ mềm mại, dạy cách ươm tơ, dệt dải…

Trang phục là sắc thái tiêu biểu của văn hóa Thái. (Ảnh tư liệu)

Áo cóm là một loại áo xẻ vai chui đầu, thân áo ngắn ngang lưng, chỉ có một khuy hoặc buộc dây vải, nền vải có thể màu đen, xanh chàm, nâu nhạt, nhưng kỵ màu trắng, tay áo dài đến cổ tay. Áo cóm có nhiều màu: Đen, xanh, hồng... Dải thắt khăn xanh (có gài vài sợi dây bạc) quấn chặt cạp trên nhưng thả lỏng cạp váy dưới.

Váy phải là màu đen, gấu thêu bằng chỉ trắng viền vải đỏ bên trong. Mỗi khi các cô gái nhẹ nhàng bước đi, cạp váy chuyển động theo nhịp bước. Váy chia làm ba phần là cạp váy, thân váy và chân váy. Chân váy mầu chàm đen, thêu hoa văn cầu kỳ ở phần chân váy. Cạp váy được dệt bằng vải bông, dệt hình con rồng (hua hung), màu sắc chủ yếu là màu đen, vàng, hồng. Mỗi màu đều dệt hình con rồng khác nhau, được trang trí bằng các họa tiết. Thân váy được dệt bằng sợi bông, hoa văn là những họa tiết hình chữ nhật thẳng đứng, có các màu chạy quanh ngang bụng.

Bộ trang phục nữ Thái ở Quan Sơn không thể thiếu chiếc khăn piêu. Chiếc khăn piêu thường được các cô gái Thái thêu đơn giản với hoa văn ở hai đầu khăn, được đội theo cách quàng qua trước trán rồi vắt chéo hai đầu khăn ra phía sau gọn gàng. Khăn piêu là sự kết hợp độc đáo, khéo léo giữa màu sắc và hoa văn. Theo quan niệm của người Thái, khăn piêu còn là tiêu chuẩn để đánh giá tài năng, phẩm hạnh, sự đảm đang của người phụ nữ. Vì thế, để thêu được một chiếc khăn piêu đẹp theo lối truyền thống, đòi hỏi người phụ nữ Thái phải nắm chắc nguyên tắc từ kỹ thuật đến hoa văn, hình khối.

Ngoài ra, phụ nữ Thái rất thích đeo các đồ trang sức, như: Vòng cổ, vòng tay, hoa tai, trâm cài tóc trên đầu, xà tích và cả cúc bạc... góp phần tạo nên sắc thái riêng trong trang phục truyền thống của người phụ nữ Thái ở Quan Sơn.

Phụ nữ Thái huyện Quan Sơn mặc trang phục truyền thống và chơi khua luống. (Ảnh tư liệu)

Huyện Quan Sơn có tới trên 80% đồng bào dân tộc Thái, sắc thái vùng miền, sắc thái tộc người thể hiện qua trang phục được biểu đạt ở kiểu dáng cắt may, hoa văn trang trí, cách mặc, cách kết hợp giữa y phục với đồ trang sức… Một số trang phục còn đi kèm với dấu hiệu phân biệt thứ bậc trong xã hội của từng người như trang phục của thầy mo, trang phục của già làng, trưởng bản…

Phụ nữ Thái chơi các trò chơi truyền thống. (Ảnh tư liệu)

Ông Lê Văn Thơ, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Quan Sơn, cho biết: Người Thái là một dân tộc rất coi trọng về hình thức trang phục. Điều này không chỉ thể hiện trong các dịp lễ hội mà ngay trong trang phục hàng ngày. Mỗi bộ y phục được làm ra chính là tình cảm, là niềm tự hào của đồng bào dân tộc Thái.

Để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa trang phục Thái, huyện Quan Sơn đã tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tình yêu cái đẹp, tự hào về trang phục truyền thống của dân tộc mình cho đồng bào các dân tộc, nhất là giới trẻ. Các làng, bản xây dựng quy ước về việc mặc trang phục truyền thống trong các ngày lễ, tết, ngày hội… đồng thời khuyến khích khôi phục phát triển nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm và mỹ nghệ trang sức...

Hạ An