Đà Nẵng thời kháng Pháp - Quá khứ và hiện tại

Quang cảnh Hội thảo.

Quá khứ hào hùng ấy và hiện tại hôm nay mở ra cho người Đà Nẵng một vị thế tự hào, hãnh diện và trân trọng hơn sự hy sinh của biết bao anh hùng, nghĩa sĩ, đồng bào yêu nước đã ngã xuống trên mảnh đất này.

Ngày 31-8, TP Đà Nẵng phối hợp Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học Đà Nẵng chống Liên quân Pháp - Tây Ban Nha (1858 - 1860): Quá khứ và hiện tại.

Hội thảo quy tụ được 36 bài tham luận của các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, nhà quản lý đến từ các cơ quan, các trường đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước. Tập trung làm sáng tỏ hai nhóm nội dung chính, gồm: một là các nghiên cứu mới, liên quan đến cuộc kháng chiến chống Pháp tại Đà Nẵng (1858 - 1860) và hai là Giải pháp bảo tồn và phát huy các di tích lịch sử liên quan cuộc kháng chiến chống Pháp tại Đà Nẵng (1858 - 1860); một số kinh nghiệm quy hoạch, thiết kế đô thị và quản lý đô thị của người Pháp tại Đà Nẵng (1888 - 1945). Qua đó, đề cập một số vấn đề về vị thế địa văn hóa; vị thế địa chính trị, địa kinh tế của Đà Nẵng nửa sau thế kỷ XIX, đánh giá vị thế địa chính trị, địa kinh tế của Đà Nẵng hiện nay.

Đây là dịp để các nhà khoa học trong và ngoài nước công bố thêm những nguồn sử liệu mới, những nhận định và đánh giá mới về sự kiện nhân dân Đà Nẵng cùng nhân dân cả nước trong buổi đầu chống Liên quân Pháp - Tây Ban Nha xâm lược (1858 - 1860); làm rõ vị trí, vai trò của Đà Nẵng trong công cuộc chống ngoại xâm vào giữa thế kỷ XIX, công cuộc xây dựng, phát triển Đà Nẵng hiện tại. Rút ra một số bài học kinh nghiệm cùng những định hướng và giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hóa gắn với sự phát triển bền vững và ổn định của thành phố, tri ân các anh hùng, nghĩa sĩ đã ngã xuống vì nền độc lập, tự do của dân tộc.

Trong hội thảo, có rất nhiều tham luận đánh giá khái lược được vị thế Đà Nẵng thời kháng Pháp như: “Người Quảng Nam với mặt trận Đà Nẵng (1858-1860)” của PGS.TS Ngô Văn Minh; “Vai trò của các danh tướng Đào Trí, Lê Đình Lý, Nguyễn Tri Phương tại mặt trận Đà Nẵng (1858-1860)” của PGS.TS Trương Công Huỳnh Kỳ; “Vị trí địa chính trị của Đà Nẵng trong việc Pháp đánh chiếm Cửa Hàn năm 1858-1860 và trong bối cảnh hiện nay” của GS Ngô Vĩnh Long…

Lễ dâng hương và thả bóng bay nguyện cầu hòa bình tại Thành Điện Hải, sáng 31-8.

Hiện tại, Đà Nẵng có nhiều di tích lịch sử đánh dấu cột mốc 160 năm trước: Di tích đặc biệt Cấp quốc gia Thành Điện Hải; Khu di tích lịch sử quốc gia Nghĩa Trủng Hòa Vang – nơi yên nghỉ của một nghìn nghĩa sĩ và đồng bào yêu nước đã ngã xuống trong thời kỳ đầu kháng Pháp; Nghĩa trủng Phước Ninh; nghĩa trang Y Pha Nho…

Nhìn nhận đúng giá trị lịch sử, tầm vóc Đà Nẵng trong thời kỳ kháng Pháp, phát huy giá trị to lớn của các di tích lịch sử văn hóa đặc biệt đánh dấu cột mốc Đà Nẵng 160 năm Ngày kháng Pháp. Hiện tại, Đà Nẵng đã và đang từng bước tôn tạo, bảo tồn và trùng tu các di tích này. Năm 2018, khi Thành Điện Hải được trao bằng chứng nhận Di tích lịch sử đặc biệt cấp Quốc gia, Đà Nẵng đã bắt tay vào trùng tu toàn diện và trả lại nguyên trạng di tích này, xây dựng Thành Điện Hải trở thành trung tâm quảng trường tại Đà Nẵng.

Không phải ngẫu nhiên mà trước đó, thực dân Pháp chọn Đà Nẵng làm nơi đầu tiên nổ súng xâm lược Việt Nam và sau này đế quốc Mỹ tiếp tục chọn Đà Nẵng là nơi đầu tiên đổ quân vào xâm lược Việt Nam. Đà Nẵng luôn mang trong mình một lợi thế đặc biệt quan trọng về địa chính trị, địa kinh tế. Quá khứ luôn là sợi chỉ đỏ dẫn đường và hiện tại Đà Nẵng đang tiếp tục hành trình xây dựng, phát triển để xứng đáng với sự hy sinh của lớp lớp cha ông đi trước.

Từ những cứ liệu lịch sử mới và các đề xuất, nhận định của các học giả tại hội thảo này, Đà Nẵng sẽ có cơ hội lắng nghe, tiếp thu chọn lọc các thông tin để xây dựng và làm giàu thêm các giá trị văn hóa, lịch sử và đúc rút những bài học kinh nghiệm quý báu từ lịch sử để vận dụng vào xây dựng, phát triển thành phố.

* Đà Nẵng kỷ niệm 160 năm Ngày kháng Pháp

* Triển lãm Cuộc kháng chiến chống Liên quân Pháp - Tây Ban Nha

ANH ĐÀO