Đà Nẵng ngập lịch sử: Đành bó tay?

Đêm 8/12 và ngày 9/12, không khí lạnh kết hợp với nhiễu động trong đới gió đông trên cao gây mưa rất to cho Đà Nẵng, Quảng Nam. Tại Đà Nẵng, nhiều tuyến phố chìm trong biển nước, trong khi khu vực ngập sâu nhất vẫn là các tuyến đường xung quanh hồ điều tiết Hàm Nghi. Lượng mưa lớn kỷ lục, tới 635 mm trong 24 giờ.

Lý giải nguyên nhân khiến Đà Nẵng chỉ sau một đêm đường biến thành sông,
KTS Hoàng Quang Huy, nguyên Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Đà Nẵng, cho hay, không chỉ Đà Nẵng mà nhiều tỉnh miền Trung khác cũng rơi vào tình trạng ngập lụt do mưa quá lớn và kéo dài.

"Đà Nẵng gần biển, lại có độ dốc rất lớn, mưa lớn tập trung khiến nước ồ ạt chảy từ trên núi xuống, kết hợp với thủy triều dâng lên khiến nước bị ứ lại, không thoát kịp. Sau khi làm quy hoạch, Đà Nẵng đã giải quyết triệt để khâu thoát nước. Bình thường, nếu không có thủy triều thì sông Hàn, sông Cu Đê làm nhiệm vụ thoát nước rất tốt.

Đây là do điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu gây ra nên đành chịu, không có cách gì khắc phục được", KTS Hoàng Quang Huy nói.

Dù vậy, nguyên Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Đà Nẵng cho biết, Đà Nẵng vẫn có thể xem xét, xử lý những điểm ngập úng cục bộ.

Tuyến đường Quang Trung (quận Hải Châu) bị ngập sâu, giao thông đi lại khó khăn. Ảnh: TTXVN

Ông dẫn ví dụ, Đà Nẵng có đoạn đường nối từ sân bay Đà Nẵng về trung tâm thành phố, trước đây trong thiết kế là cao độ ngang nhau nhưng về sau, do điều kiện kinh phí, tiết kiệm nên lúc bấy giờ thành phố quyết định làm theo độ dốc tự nhiên. Vì lẽ đó, con đường này có một đoạn chạy qua hồ thì võng xuống và thường bị ngập ở đó, không xử lý được.

"Cần giao cho các cơ quan chuyên môn như Sở GTVT, Sở TN-MT, Sở Xây dựng phối hợp với các hội nghề nghiệp rà soát, xem chỗ nào bị ngập úng cục bộ thì tư vấn cho lãnh đạo TP khắc phục, xử lý", ông Huy nhấn mạnh.

Đánh giá tổng thể, theo vị chuyên gia, Đà Nẵng không bị áp lực lớn về tình trạng ngập lụt như hai thành phố lớn là TP.HCM và Hà Nội.

"Các thành phố khác không nghiên cứu được triệt để như Đà Nẵng nên bị ngập là đương nhiên. Như TP.HCM ngập là do thủy triều, chỉ dùng bơm là chưa đủ mà phải có những biện pháp triệt để hơn, bắt buộc phải có đê. Hay Hà Nội xưa có dòng sông Tô Lịch làm con kênh thoát nước, giờ đã thành dòng sông chết, do đó cần phải có một con sông khác thay thế thì mới giải quyết được tình trạng ngập lụt.

Còn Đà Nẵng có ngập thì cũng chỉ trong vài tiếng đồng hồ là tiêu nước được vì gần biển, có dòng sông Hàn, sông Cu Đê làm nhiệm vụ thoát nước. Còn tình trạng hiện nay ở Đà Nẵng, như đã nói ở trên, là do tình trạng các nguồn nước cùng thời điểm gặp thủy triều nên bị ngập, không xử lý được", KTS Hoàng Quang Huy cho biết.

Cũng cho ý kiến về vấn đề này, trên báo Tiền phong, KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam chỉ ra 3 nguyên nhân khiến Đà Nẵng ngập kỷ lục.

Thứ nhất, mỗi đô thị được hình thành phải nương tựa vào địa hình tự nhiên. Với các đô thị ven biển, nhiều người vẫn nghĩ rằng không thể ngập vì nước đổ hết ra biển.

Tuy nhiên, với Đà Nẵng, đường ven biển, khu ven biển đã thành resort. Và các resort đã tính cao độ để không bị ngập nhưng không quan tâm đến cốt nền chung của cả đô thị.

Thứ hai, quy hoạch thiếu sự kết nối giữa các dự án cho nên các đô thị hiện hữu, các đô thị cũ trước đây không bao giờ ngập nhưng khi phát triển một cách tùy tiện thậm chí là phá vỡ quy hoạch mà hệ thống thoát nước của đô thị hiện hữu lại thường tính không phải đổ ra biển mà tính là đổ ra sông từ đó trả qua rồi mới ra biển.

"Sông Hàn đang bị khai thác quá mức, xây dựng lấn chiếm ảnh hưởng đến sự lưu thoát của dòng chảy. Hệ thống thoát nước trong đô thị không kiểm soát được", KTS Phạm Thanh Tùng nói.

Thứ ba, do việc phân lô bán nền, xây dựng các dự án cao ốc, resort. Nhiều dự án cao ốc, resort ven biển, thậm chí trên núi cũng làm resort, ngăn ra để làm hồ rất dễ dẫn đến sự cố vỡ hồ như ở Khánh Hòa.

Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng, vấn đề ở đây là phải tăng cường công tác quản lý đô thị trách nhiệm của chính quyền đô thị trước nhân dân.

“Phải có tầm nhìn dự án. Ở Đà Nẵng nếu sông Hàn khai thác tốt, hệ thống cống trong thành phố tốt thì chẳng bao giờ ngập cả", ông nói.

Dự báo, mưa ở miền Trung sẽ kéo dài đến ngày 12/12, trong đó khu vực từ Đà Nẵng đến Bình Định mưa rất to. Lũ sông dâng cao, có thể đạt báo động 3, nguy cơ ngập lụt vùng trũng, sạt lở đất ở miền núi rất cao.

Thành Luân