Đà Nẵng đứng trước nguy cơ thiếu nước giữa mùa mưa

Không giống như mọi năm, vào thời điểm tháng 10, do bước vào mùa mưa nên nước từ thượng nguồn đổ về làm cho mực nước các sông ở hạ lưu sông Vu Gia – Thu Bồn dâng cao. Nhờ đó, tình trạng xâm nhập mặn tại khu vực cửa sông ở hạ lưu không còn diễn ra. Thế nhưng, năm nay, các sông tại TP.Đà Nẵng lại không diễn ra đúng theo quy luật đó mà ngược lại, mặc dù đang trong mùa mưa nhưng tình trạng xâm nhập mặn vẫn rất nghiêm trọng, dẫn đến nguy cơ thiếu nước sinh hoạt và sản xuất cho thành phố này.

Nhà máy nước Cầu Đỏ Đà Nẵng ở hạ du liên tục bị nhiễm mặn.

UBND TP. Đà Nẵng cho biết vừa có văn bản đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) chỉ đạo các chủ hồ chứa nước ở thượng nguồn sông Vu Gia – Thu Bồn vận hành xả nước để đảm bảo chiều cao mực nước tại đập dâng An Trạch tối thiểu đạt +1,4m để có thể vận hành trạm bơm phòng mặn An Trạch cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân thành phố Đà Nẵng. Đặc biệt là Công ty Cổ phần thủy điện Đak Mi cần phải vận hành xả nước qua cổng xả sâu với lưu lượng 12,5m3/s để đảm bảo nguồn nước cung cấp cho thành phố Đà Nẵng.

Theo báo cáo nhanh của Công ty CP Cấp nước Đà Nẵng (Dawaco), do diễn biến thời tiết thất thường nên năm nay, mặc dù đã sang mùa lũ nhưng lượng mưa rất ít, tình hình xâm nhập mặn bắt đầu từ giữa tháng 10 và kéo dài tới nay. Đặc biệt, ngày 4/11, độ mặn nước thu tại cửa thu nước lên tới 3.288mg/lít; đến ngày 5/11, độ mặn đã giảm nhưng vẫn đo được ở mức 2.494mg/lít, gấp từ 12,3 đến 16,3 lần quy chuẩn. hiện nay nguồn nước sông Cầu Đỏ đang nhiễm mặn có lúc lên đến 3.288 mg/lít.

Để đảm bảo chất lượng nguồn nước thô, Dawaco đang tăng cường lấy nước từ Trạm bơm An Trạch. Do đó, lưu lượng và áp lực nước trong mạng lưới đang thấp so với bình thường. Dawaco hiện đã phát thông báo tới khách hàng dùng nước trên toàn TP cho biết và khuyến khích các khách hàng trên toàn TP sử dụng nước tiết kiệm nước trong thời gian này.

Trong khi đó thủy điện trên thượng nguồn cũng đang ở mức thấp.

Trước thực trạng này, UBND TP Đà Nẵng đã có văn bản gửi Bộ TN&MT cùng UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu thủy điện Đăk Mi 4 phải tăng lưu lượng nước xả về hạ du sông Vu Gia qua cống xả đáy từ 3m3/s lên 12 m3/s. Đến ngày 12/9, Cục Quản lý Tài nguyên nước (Bộ TN&MT) đã gửi Công văn hỏa tốc 2037/TNN-NM cho chủ đầu tư các nhà máy thủy điện trên thượng nguồn sông Vu Gia- Thu Bồn yêu cầu điều tiết, cấp nước cho hạ du.

Thực hiện chỉ đạo này, thủy điện Đăk Mi 4 (Quảng Nam) đã xả nước về hạ lưu sông Vu Gia – Thu Bồn tăng từ 3,2 m3/s lên tối đa 12,5 m3/s bắt đầu từ lúc 07h00 sáng 13/9 nên tình hình nhiễm mặn trên sông Cầu Đỏ cơ bản được giải quyết.

Thế nhưng, theo ông Hồ Hương- Tổng Giám đốc Dawaco, việc đẩy mặn trên sông Cầu Đỏ trông chờ rất nhiều vào các nhà máy thủy điện ở thượng nguồn sông Vu Gia – Thu Bồn xả nước. Tuy nhiên, hiện mực nước ở các hồ thủy điện cũng đang rất thấp do mùa mưa năm nay diễn biến thời tiết thất thường, mưa ít khiến mực nước thủy điện Đăk Mi 4 còn khoảng 11m nước (thấp hơn cả mức bình thường trước đón lũ); trong khi thủy điện A Vương thấp hơn mực nước bình thường trước đón lũ tới 30m.

Theo ông Hương, quan trắc đo đạc mới đây cho thấy, mực nước trung bình tại Trạm quan trắc Ái Nghĩa (Đại Lộc, Quảng Nam) là 2,6 – 2,7m; đặc biệt trong mấy ngày qua có lúc mực nước tại đây chỉ còn 1,8m – 1,9m. “Tình hình đang cực kỳ căng thẳng. Nếu trời tiếp tục không mưa, khả năng thiếu nước sinh hoạt cung cấp cho TP.Đà Nẵng sẽ đến rất sớm, ngay từ cuối năm chứ không phải đợi đến mùa hè năm sau”- ông Hồ Hương nhận định.

Theo quy hoạch, để đáp ứng nhu cầu sử dụng nước cho TP. Đà Nẵng đến năm 2020, Dawaco sẽ đầu tư xây dựng nhà máy nước Hòa Trung công suất 10.000m³/ngày đêm; xây dựng nhà máy nước Hòa Liên công suất 120.000m³/ngày đêm. Đến thời điểm này, nhà máy nước Hòa Trung đã được khởi công xây dựng tháng 7/2018, tuy nhiên, nhà máy nước Hòa Liên vẫn chưa thể triển khai theo dự kiến. Bởi căn cứ Thông báo 367-TB-TU ngày 24/4/2018 của Thành ủy Đà Nẵng, UBND TP. Đà Nẵng đã có văn bản số 3116/UBND-QLĐTư ngày 2/5/2018 chỉ đạo về việc thay đổi chủ trương đầu tư dự án xây dựng nhà máy nước Hòa Liên.

Theo đó, thay vì giao cho Dawaco làm chủ đầu tư như trước, UBND TP. Đà Nẵng thống nhất chủ trương đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án này theo hình thức BOT. Đồng thời, giao Sở Xây dựng là cơ quan nhà nước có thẩm quyền, chủ trì, phối hợp với Sở KH&ĐT, Sở Tài chính, Sở TN&MT, Sở NN&PTNT và các đơn vị liên quan căn cứ chủ trương đến trên, xây dựng phương án đầu tư dự án, báo cáo đề xuất UBND TP. Đà Nẵng xem xét, trình Thường trực Thành ủy trước ngày 10/5/2018. Thế nhưng, đến nay TP vẫn chưa có quyết định chính thức về hình thức đầu tư nhà máy nước Hòa Liên. Trong thời gian chờ đợi UBND TP. Đà Nẵng có quyết định chính thức về nhà máy nước Hòa Liên, nguy cơ thiếu nước sinh hoạt thời gian tới đang hiển hiện rất rõ.

Thu Hà (T/h)