'Đã đến lúc Mỹ vào cuộc ở Trung Đông'

Biến động ở Trung Đông đang gây nguy cơ bất ổn cho cả thế giới. Ảnh Bloomberg

Tình trạng căng thẳng đang gia tăng ở vùng Vịnh, đe dọa một trong những căn cứ quan trọng nhất của Mỹ ở Trung Đông. Điều tốt nhất mà Mỹ có thể làm ở thời điểm này chính là đóng vai trò như một trung gian hòa giải. Đáng tiếc rằng, đây không phải điều mà Tổng thống Donald Trump muốn làm, ít nhất là qua những gì ông nói trên mạng xã hội Twitter.

Một liên minh những nước Ả Rập, dẫn đầu bởi Ả Rập Xê út và bao gồm cả Ai Cập và UAE, đã đưa ra những hình thức cấm vận toàn diện lên Qatar, đất nước nhỏ bé nhưng giàu có bậc nhất Trung Đông.

Nhiều lý do được đưa ra, song nguyên nhân sâu xa được cho là bởi Qatar trong nhiều năm qua đã nỗ lực rất nhiều để nâng cao vị thế chính trị trong khu vực, việc này ít nhiều làm khó chịu những “hàng xóm” ở vùng Vịnh. Chẳng hạn Doha phản đối việc hình thành chính quyền quân đội ở Ai Cập, đồng thời ủng hộ Tổ chức Anh em Hồi giáo. Trong khi đài truyền hình Quốc gia Al Jazeera lại thường xuyên phê phán chế độ quân chủ ở Ả rập Xê út.

Mâu thuẫn lên tới đỉnh điểm vào tháng trước, khi hoàng thân Qatar ông Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani gọi điện cho Tổng thống Iran ông Hassan Rouhani chúc mừng chiến thắng của vị này trong cuộc bầu cử mới đây ở Tehran.

Tổng thống Donald Trump trên trang Twitter cá nhân hôm thứ Ba tuyên bố ủng hộ chính quyền Ả Rập Xê út chống lại Tehran. Ông cũng viết thêm, chính việc tài trợ cho chủ nghĩa cực đoan, đã tách rời Qatar ra khỏi khu vực.

Tuy nhiên nhiều chuyên gia đánh giá ông Tổng thống Mỹ nên đứng ra hòa giải xung đột ở vựa dầu lớn nhất thế giới, thay vì dâng chiến thắng cho Iran, Nga, những người đang tình nguyện đóng vai trò này.

Sự giàu có của quốc gia Trung Đông nhỏ bé Qatar đến từ những mỏ khai thác khí tự nhiên trên vùng biển North Field. Điều đáng lưu ý ở đây là Qatar cùng chia sẻ khu vực này với Iran, bởi vậy Doha phải duy trì một mối quan hệ thân thiết với Tehran. Mỹ sẽ phải chấp nhận thực tế này.

Quan trọng hơn cả, căn cứ quân sự chính của Mỹ ở khu vực Trung Đông nằm trên lãnh thổ Qatar. Đây được coi là cứ điểm của Mỹ trong cuộc chiến chống lại nhà nước Hồi giáo IS và tổ chức khủng bố Taliban.

Nếu nhà Trắng lên tiếng chống lại Doha như những động thái mới đây của Tổng thống Donald Trump, nó sẽ gây ra cho Lầu Năm Góc rất nhiều vấn đề khi Bộ Quốc phòng Mỹ đương nhiên không thể bỏ đi căn cứ quân sự mang tính chiến lược này.

Sẽ là vô ích khi nghiêm cấm Tổng thống Mỹ – một trong những người quyền lực nhất thế giới sử dụng Twitter. Tuy nhiên, trong bối cảnh mà những dòng trạng thái của ông Trump đang làm tình hình ngày một tồi tệ hơn, đã đến lúc ông phải đặt quyền lợi của nước Mỹ lên trên hết, khi mà việc đẩy Qatar vào vòng tay của điện Kremlin hay Tehran sẽ là một sai lầm tệ hại.

Võ Quyền