Đã đến lúc cần nguồn Protein an toàn hơn

Thịt lợn là loại thịt được tiêu thụ nhiều nhất ở Trung Quốc, chiếm gần 64% vào năm ngoái, vì vậy dịch bệnh này đang có tác động sâu sắc đến con người và nền kinh tế. Các nền kinh tế châu Á khác cũng có thể gặp rắc rối lớn hơn, với cảnh báo của Mỹ rằng hàng triệu sinh kế có nguy cơ ở Việt Nam, Campuchia, Mông Cổ và Lào - tất cả đều báo cáo sự bùng phát của ASF.

Một số người lập luận rằng vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn do số lượng lớn các trang trại thiếu quy cách và nhỏ lẻ của châu Á, với an ninh sinh học kém, có thể được giải quyết bằng cách hợp nhất các trang trại nhỏ hơn thành trang trại công nghiệp lớn hơn, được quản lý tốt hơn.

Nhưng nghiên cứu cho thấy rằng điều này có thể có những hậu quả không lường trước được, và các giải pháp dài hạn thực sự đòi hỏi sự đa dạng của các nguồn protein.

Có logic đằng sau lời kêu gọi hợp nhất các trang trại. Một nghiên cứu về 68 vụ dịch ở Trung Quốc đã kết luận rằng hơn 1/3 là do cho lợn ăn chất thải thực phẩm - một thực tế có nguy cơ cao nhưng phổ biến ở các trang trại nhỏ lẻ.

Dịch bùng phát đã buộc phải đóng cửa nhiều trang trại nhỏ và các chính sách của Trung Quốc đang đẩy nhanh xu hướng này. Các ngân hàng đã được lệnh cung cấp các khoản tín dụng và các khoản vay lãi suất thấp cho các trang trại có hơn 5.000 lợn, và các khoản trợ cấp lên tới 5 triệu NDT (700.000 USD) được thiết lập để hỗ trợ xây dựng trang trại lợn quy mô lớn.

Tuy nhiên, nghiên cứu của FAIRR, giúp nâng cao nhận thức của các nhà đầu tư về rủi ro của chăn nuôi thâm canh, cho thấy đây không phải là câu trả lời. Bệnh lây lan nhanh hơn khi hàng chục ngàn con vật bị giam giữ cùng chỗ, trong khi sự thiếu đa dạng di truyền trong chăn nuôi gia súc đã làm tăng tính dễ bị tổn thương của động vật đối với dịch bệnh.

Một cách các trang trại công nghiệp thường làm là cho kháng sinh vào động vật khỏe mạnh như một biện pháp phòng ngừa. Thực tiễn này đang thúc đẩy sự phát triển của virus kháng kháng sinh - mối đe dọa ngày càng tăng đối với các nền kinh tế mới nổi.

Mặc dù Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi chấm dứt sử dụng kháng sinh bừa bãi như vậy, chỉ số Coller FAIRR Index gần đây cho thấy 40% các công ty thịt lợn giao dịch công khai lớn nhất không có chính sách sử dụng kháng sinh và không tiết lộ số lượng hoặc loại kháng sinh được sử dụng trên trang trại của họ. Trung Quốc gần đây đã đưa ra một chương trình thí điểm để loại bỏ việc sử dụng kháng sinh trong nông nghiệp động vật vào năm 2020.

Các nhà đầu tư cũng vậy, có đòn bẩy thực sự với các tập đoàn mà họ đầu tư vào - và họ đang kêu gọi quản lý tốt hơn các rủi ro bền vững. Nhưng không có quy định hay quản lý nào có thể loại bỏ các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe và môi trường xuất phát từ việc chế biến 70 tỷ động vật trên toàn thế giới để tiêu thụ cho con người mỗi năm.

Như vậy, cân bằng tiêu thụ giữa thịt và các nguồn protein thay thế có vẻ cần thiết. Với việc tiêu thụ thịt ở các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc vẫn tăng, đây là nhiệm vụ lớn lao. Nhưng rất may có một số dấu hiệu đầy hứa hẹn.

Người dân ở Trung Quốc dường như đang giảm việc ăn thịt, với 93% số người được hỏi trong một nghiên cứu gần đây nói rằng họ có thể sẽ mua thịt có nguồn gốc thực vật. Số người làm như vậy đang gia tăng.

Quy mô của dịch tả lợn ở châu Phi đang gây ra hậu quả khu vực và toàn cầu, với tiềm năng làm lại ngành công nghiệp thịt lợn ở châu Á. Nguy hiểm như căn bệnh này, nó mang đến cơ hội xây dựng chuỗi cung ứng protein bền vững và an toàn, bảo vệ sức khỏe con người, động vật và hành tinh. Để điều đó xảy ra, giải pháp cần phải vượt ra ngoài các trang trại công nghiệp kiểu phương Tây.

Quí Hải